Phát hiện bộ lịch cổ của nền văn minh Maya

Nguyễn Hiển
Theo một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science Advances, các nhà khoa học đã phát hiện ký hiệu cổ nhất của bộ lịch 260 ngày thuộc nền văn minh Maya, hay còn được gọi là Tzolkin.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
người Maya
Chữ từ nền văn minh Maya tại một địa điểm ở Guatemala. (Nguồn: Shutterstock)

Theo đó, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy một số mảnh đá tại di chỉ San Bartolo, thuộc miền Bắc Guatemala, như một phần của bức tranh tường được khai quật trong khu vực kim tự tháp Las Pinturas.

Chính những mảnh vỡ này đã cung cấp bằng chứng về ký hiệu lịch cổ nhất của người Maya, với hình dáng tương tự đầu hươu, phía trên có 2 dấu chấm và 1 đường thẳng.

Các chuyên gia cho biết, ký hiệu này được tạo ra trong khoảng năm 200-300 trước Công nguyên.

Theo giới khoa học, ký hiệu tượng trưng cho ngày 7 Manik (trong tiếng Maya có nghĩa là 7 con hươu).

Chuyên gia về văn khắc Dmitry Belyayev, thuộc Trung tâm nghiên cứu Trung Bộ châu Mỹ cổ đại Yuri Knorozov, nhấn mạnh, đây là phát hiện cực kỳ quan trọng

Kết quả nghiên cứu chứng minh rằng, ngay từ thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên, người Maya ở vùng đất thấp đã sở hữu hệ thống chữ viết tiên tiến, vì các mảnh vỡ được công bố không chỉ có các ký tự biểu đồ mà bao gồm cả ký hiệu ngữ âm.

Phát hiện này đồng thời sẽ giúp giới khoa học hiểu rõ hơn cách tính lịch 260 ngày của người Maya và các kiến thức liên quan đến khoa học vũ trụ.

Trong ngôn ngữ Maya cổ đại, Tzolkin có nghĩa là “đếm ngày”, đây được cho là bộ lịch cổ nhất ở Trung Bộ châu Mỹ.

Khác với các lịch khác dựa vào sự chuyển động của các vì sao, lịch Tzolkin được cho là chỉ phát xuất từ toán học và không dựa vào bất cứ hiện tượng thiên nhiên nào.

Theo Science Advances, lịch Tzolkin từng được sử dụng ở khắp Trung Bộ châu Mỹ cổ đại, cũng như trong các cộng đồng người Maya bản địa ngày nay. Đây cũng là 1 trong 7 loại lịch của người Maya cổ đại, từng sinh sống và phát triển rực rỡ ở miền Nam Mexico và một phần Trung Mỹ.

Maya từng là một nền văn minh vĩ đại, đạt tới đỉnh cao của mọi lĩnh vực, từ kiến trúc, toán học, thiên văn học cho đến nghệ thuật.

Xuất hiện từ năm 2.000 trước Công nguyên, nhiều công trình ấn tượng của người Maya vẫn còn tồn tại trong các khu rừng ở phía Đông Nam Mexico, Guatemala, Belize và phía Tây của Honduras.

Trong thời kỳ đầu Công nguyên, hàng loạt nhà nước, quốc gia của người Maya được thành lập và phát triển rực rỡ, đa dạng.

Tuy nhiên, các quốc gia lần lượt bị diệt vong một cách bí ẩn và gần như biến mất hoàn toàn vào thế kỷ X. Chỉ duy nhất một quốc gia trên bán đảo Yucatan, Mexico, tiếp tục tồn tại đến thế kỷ XVI, trước khi biến mất do cuộc tấn công của người Tây Ban Nha.

Vật về chủ cũ: Đức trao trả bộ sưu tập cổ vật của nền văn minh Maya

Vật về chủ cũ: Đức trao trả bộ sưu tập cổ vật của nền văn minh Maya

Ngày 5/11, Đức đã trao trả một bộ sưu tập đồ tạo tác cổ của nền văn minh Maya cho Mexico và Guatemala, được tìm ...

Mexico: Phát hiện 137 dấu tay linh thiêng của người Maya cổ đại trong hang động

Mexico: Phát hiện 137 dấu tay linh thiêng của người Maya cổ đại trong hang động

Ngày 1/5, các nhà khảo cổ học thông báo phát hiện hơn 100 dấu tay ước tính hơn 1.200 năm tuổi của nền văn minh ...

(theo TTXVN)

Đọc thêm

Giá nông sản hôm nay 5/12/2025: Cà phê Việt dịch chuyển tăng trưởng theo chất, Xuất khẩu tiêu lập kỷ lục; Sản lượng robusta Brazil cao lịch sử

Giá nông sản hôm nay 5/12/2025: Cà phê Việt dịch chuyển tăng trưởng theo chất, Xuất khẩu tiêu lập kỷ lục; Sản lượng robusta Brazil cao lịch sử

Báo Thế giới và Việt Nam cập nhật giá nông sản hôm nay 5/12/2025, giá cà phê, giá tiêu, giá ca cao, giá gạo xuất khẩu... giao dịch trên thị ...
Quốc tế hoá giáo dục vẫn phải giữ gìn bản sắc Việt Nam

Quốc tế hoá giáo dục vẫn phải giữ gìn bản sắc Việt Nam

Bà Mai Bích Thủy, Nhà sáng lập và Chủ tịch điều hành Reigate Grammar School Vietnam được đề cử giải thưởng quốc tế vinh danh đổi mới giáo duc trên ...
Năm món canh giàu magie, dễ nấu, phù hợp hỗ trợ giấc ngủ sâu và liền mạch

Năm món canh giàu magie, dễ nấu, phù hợp hỗ trợ giấc ngủ sâu và liền mạch

Một bát canh nóng, chọn đúng nguyên liệu giàu magie, không chỉ giúp làm dịu cơ thể mà còn là liệu pháp tự nhiên hỗ trợ giấc ngủ ngon.
Nền tảng cộng đồng số mới của người Việt trong kỷ nguyên dữ liệu

Nền tảng cộng đồng số mới của người Việt trong kỷ nguyên dữ liệu

Trong bối cảnh dữ liệu và cộng đồng trở thành “tài sản số”, thị trường công nghệ Việt Nam chứng kiến sự xuất hiện của những nền tảng nội địa ...
Việt Nam tăng tốc lộ trình phát triển lưu trữ năng lượng

Việt Nam tăng tốc lộ trình phát triển lưu trữ năng lượng

Việt Nam củng cố lộ trình lưu trữ năng lượng quốc gia khi thống nhất định hướng triển khai Giai đoạn tiếp theo của Hệ thống pin lưu trữ năng ...
Nhận định trận đấu tuyển nữ Việt Nam vs nữ Malaysia: Tự tin để thắng đậm trận ra quân

Nhận định trận đấu tuyển nữ Việt Nam vs nữ Malaysia: Tự tin để thắng đậm trận ra quân

Tuyển nữ Việt Nam tự tin đánh bại đội nữ Malaysia với tỷ số đậm trong trận mở màn bảng B tại SEA Games 33, lúc 18h30 hôm nay (5/12).
Du lịch Phuket lạc quan khi bước vào mùa cao điểm kỷ lục

Du lịch Phuket lạc quan khi bước vào mùa cao điểm kỷ lục

Ngành du lịch Phuket kỳ vọng mùa cao điểm kéo dài tới quý I/2026 đạt kết quả tốt nhất trong 5 năm qua, chi tiêu du khách tăng, thời gian lưu trú dài.
Bật mí 8 hoạt động trải nghiệm 'siêu thực' nhất cho chuyến du hí mùa Đông

Bật mí 8 hoạt động trải nghiệm 'siêu thực' nhất cho chuyến du hí mùa Đông

Cùng khám phá 8 hành trình mùa Đông đặc sắc nhất để mỗi chuyến đi là một cuộc phiêu lưu độc nhất vô nhị.
Trải nghiệm và truyền thống của Giáng sinh châu Âu tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh

Trải nghiệm và truyền thống của Giáng sinh châu Âu tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh

Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam sẽ tiếp tục tổ chức Hội chợ Giáng sinh EU năm nay vào ngày 6/12 (TP. Hồ Chí Minh) và ngày 14/12 (Hà Nội).
Du khách quốc tế dự kiến tới Việt Nam trong năm 2025 vượt xa mức kỷ lục trước đại dịch

Du khách quốc tế dự kiến tới Việt Nam trong năm 2025 vượt xa mức kỷ lục trước đại dịch

Năm 2025, Việt Nam dự kiến đón hơn 20 triệu lượt khách quốc tế, vượt xa mức kỷ lục 18 triệu lượt trước đại dịch.
Sợi dây chuyền ngọc lục bảo giữa núi rừng Nam Kinh

Sợi dây chuyền ngọc lục bảo giữa núi rừng Nam Kinh

Cung điện Mỹ Linh nằm dưới chân núi Tử Kim, thuộc quận Huyền Vũ, cách trung tâm thành phố Nam Kinh (Trung Quốc) khoảng 6km.
Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Ẩn mình giữa lòng tiểu vùng sông Mekong, Lào hiện lên như một miền đất của sự tĩnh tại, nguyên sơ và sâu lắng.
Nhiều tác phẩm xuất sắc của điện ảnh Ba Lan được chiếu miễn phí tại Việt Nam

Nhiều tác phẩm xuất sắc của điện ảnh Ba Lan được chiếu miễn phí tại Việt Nam

Tuần phim Ba Lan tại Việt Nam 2025 sẽ mang đến cho khán giả 7 bộ phim đa thể loại, phản ánh văn hóa, xã hội và con người Ba Lan đương đại.
Điểm hẹn văn hóa mới bên hồ Gươm

Điểm hẹn văn hóa mới bên hồ Gươm

Chiều 30/11, tại Nhà Bát Giác - Vườn hoa Lý Thái Tổ, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội chính thức khởi động Dự án "Âm nhạc cuối tuần".
Photo Hanoi’25 khép lại, mở rộng cơ hội hợp tác sáng tạo cho Thủ đô

Photo Hanoi’25 khép lại, mở rộng cơ hội hợp tác sáng tạo cho Thủ đô

Photo Hanoi’25 – Biennale Nhiếp ảnh quốc tế đã bế mạc với những đánh giá tích cực về vai trò của sự kiện trong việc thúc đẩy hợp tác văn hóa.
Từ khoảnh khắc 'theo dấu mặt trời' đến hành trình sẻ chia và lan tỏa yêu thương tới đồng bào miền Trung

Từ khoảnh khắc 'theo dấu mặt trời' đến hành trình sẻ chia và lan tỏa yêu thương tới đồng bào miền Trung

Toàn bộ số tiền thu được từ việc bán sách ảnh 'Nguồn sống' trong ba ngày 28-30/11 được sử dụng để ủng hộ đồng bào miền Trung khắc phục hậu quả mưa lũ.
Tết Việt giữa lòng Tây Australia và những tấm lòng hướng về miền Trung

Tết Việt giữa lòng Tây Australia và những tấm lòng hướng về miền Trung

Quảng trường Forrest Place ở trung tâm thành phố Perth, tràn ngập không khí của Xuân Quê hương 2025 của người Việt tại Tây Australia.
Diễn đàn Sáng tạo châu Á 2025 quy tụ đông đảo diễn giả trong nước và quốc tế

Diễn đàn Sáng tạo châu Á 2025 quy tụ đông đảo diễn giả trong nước và quốc tế

Với chủ đề “Tương lai bền vững từ nguồn lực văn hóa và sáng tạo”, Diễn đàn Sáng tạo châu Á 2025 đã khai mạc sáng 28/11 tại Hà Nội.
Khu đền tháp Mỹ Sơn được số hóa bằng công nghệ quét 3D để bảo tồn di sản bền vững

Khu đền tháp Mỹ Sơn được số hóa bằng công nghệ quét 3D để bảo tồn di sản bền vững

Khu đền tháp Mỹ Sơn đang được triển khai số hóa toàn diện bằng công nghệ quét 3D, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa.
Hà Nội giới thiệu bốn hành trình du lịch di sản với nền tảng số hóa hiện đại

Hà Nội giới thiệu bốn hành trình du lịch di sản với nền tảng số hóa hiện đại

Bốn tuyến khám phá di sản Thủ đô ứng dụng bản đồ số, mã QR và nền tảng H-Heritage đã được ra mắt ngày 3/12, mở ra phương thức tiếp cận mới cho du khách.
Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của 'đất nước triệu voi'

Ẩn mình giữa lòng tiểu vùng sông Mekong, Lào hiện lên như một miền đất của sự tĩnh tại, nguyên sơ và sâu lắng.
Thành nhà Hồ hướng tới điểm đến di sản hàng đầu nhân kỷ niệm 15 năm UNESCO ghi danh

Thành nhà Hồ hướng tới điểm đến di sản hàng đầu nhân kỷ niệm 15 năm UNESCO ghi danh

Thành nhà Hồ – công trình kiến trúc đá độc đáo bậc nhất Việt Nam tiếp tục là trọng tâm trong chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của Thanh Hóa.
Vương cung thánh đường Thánh John Lateran – Di sản tôn giáo hơn 1.700 năm ở Italy

Vương cung thánh đường Thánh John Lateran – Di sản tôn giáo hơn 1.700 năm ở Italy

Được xây dựng từ năm 314, Vương cung thánh đường Thánh John Lateran (Basilica di San Giovanni in Laterano) có tuổi đời hơn cả Thánh Peter tại Vatican.
Bảo tồn ký ức văn hóa trong kỷ nguyên số

Bảo tồn ký ức văn hóa trong kỷ nguyên số

Khi những công trình văn hóa biểu tượng đang đối mặt với nhiều nguy cơ, việc lưu giữ di sản bằng công nghệ số đóng vai trò then chốt.
Phiên bản di động