| Hình ảnh do kính thiên văn Hubble chụp cụm thiên hà MACSJ 0416.1-2403 và hình ảnh của Tayna. (Nguồn: The Space Reporter) |
Thiên hà này được đặt tên là "Tayna", nghĩa là "con đầu lòng" trong ngôn ngữ Aymara vùng Nam Mỹ, có kích thước xấp xỉ thiên hà có tên gọi “Đám mây Magellan lớn”, một trong những thiên hà vệ tinh nhỏ của dải Ngân hà.
Tuy nhiên, tỷ lệ hình thành các ngôi sao bên trong thiên hà Tayna lớn gấp khoảng 10 lần so với Đám mây Magellan lớn. Các nhà thiên văn tin rằng, trong tương lai, nó có thể trở thành một thiên hà lớn hơn nhiều.
Với hai kính thiên văn Hubble và Spitzer, các nhà thiên văn học đã từng phát hiện nhiều thiên hà cổ xưa ở rất xa, nhưng cho đến nay, chưa có thiên hà nào được phát hiện lại nhỏ và mờ nhạt như thiên hà Tayna, mà các nhà khoa học cho rằng, nó có thể là điển hình của vũ trụ thuở sơ khai. Như vậy, nó có thể cung cấp những hiểu biết mới về việc các thiên hà đầu tiên của vũ trụ đã được hình thành và phát triển như thế nào.
"Nhờ phát hiện này, có thể, lần đầu tiên, nhóm nghiên cứu phát hiện được tính chất của những thiên thể cực kỳ mờ nhạt, được hình thành không lâu sau sự kiện Big Bang" - nhà nghiên cứu Leopold Infante (Đại học Công giáo Chile) cho biết.
Tayna là một trong 22 thiên hà cổ gần đây đã được phát hiện có tuổi đời từ buổi bình minh của vũ trụ. Cho đến nay, các thiên hà mờ nhạt này rất khó bị phát hiện. Tayna được phát hiện nhờ kỹ thuật thấu kính hấp dẫn, khi Hubble chụp ảnh một cụm thiên hà khổng lồ MACSJ 0416.1-2403, cách chúng ta khoảng 4 tỷ năm ánh sáng. Với trọng lượng bằng một triệu tỷ lần Mặt Trời của chúng ta, cụm thiên hà này đóng vai trò như một thấu kính cực mạnh, uốn cong và phóng đại ánh sáng xuất phát từ các vật thể ở xa hơn phía sau nó.
Hiệu ứng này làm cho Tayna xuất hiện sáng hơn bình thường 20 lần, nhờ đó các nhà thiên văn đã lần đầu tiên quan sát được nó.
Các nhà nghiên cứu đã kết hợp những hình ảnh do kính viễn vọng Hubble và Spitzer chụp được để tạo ra một hồ sơ màu sắc của thiên hà. Điều này cho phép họ xác định được khoảng cách đến các thiên hà khác, bởi ánh sáng từ các thiên hà xa xôi được kéo dài thành các dải hồng ngoại, do sự giãn nở của vũ trụ.
Trung Hiếu (tổng hợp)