| Cựu Tổng công tố Yoon Seok-youl đồng thời là một ứng cử viên tổng thống Hàn Quốc. (Nguồn: AP) |
Nguồn cơn tranh cãi
Trả lời phỏng vấn của tờ nhật báo JoongAng (Hàn Quốc) ngày 17/7, cựu Tổng công tố Yoon Seok-youl, ứng cử viên tổng thống Hàn Quốc đầy tiềm năng của phe đối lập, đã nói rằng chiến lược ngoại giao của Hàn Quốc nên dựa trên nền tảng vững chắc của liên minh Hàn-Mỹ. Trên cơ sở đó, ông Yoon Seok-youl cho rằng Seoul nên tìm kiếm mối quan hệ theo chiều ngang với Bắc Kinh.
Ông Yoon Seok-youl nhấn mạnh: "Dựa trên nền tảng vững chắc của liên minh Hàn-Mỹ, chúng ta cần tăng cường quan hệ hợp tác với các nước có chung giá trị. Việc thiết lập quan hệ theo chiều ngang với Trung Quốc chỉ có thể thực hiện được thông qua khuôn khổ hợp tác quốc tế này".
Trên thực tế, nhận xét của ông Yoon Seok-youl rõ ràng là nhằm nhấn mạnh đến sự cần thiết của một liên minh và mối quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn với Washington.
Khi được hỏi về Hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD), ông Yoon Seok-youl cho rằng việc Mỹ năm 2017 triển khai THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc rõ ràng là một vấn đề chủ quyền nên "nếu (Trung Quốc) kiên quyết muốn Hàn Quốc rút lại việc triển khai THAAD, thì trước tiên Bắc Kinh phải rút các radar tầm xa được triển khai gần biên giới của họ".
Đây cũng được xem là một thông điệp rằng "THAAD là để bảo vệ Hàn Quốc trước các mối đe dọa hạt nhân và tên lửa ngày càng tăng của Triều Tiên".
Tuy nhiên, trong một bài viết được tờ Joong-Ang đăng tải cùng ngày, Đại sứ Trung Quốc tại Hàn Quốc Xing Haiming đã lên tiếng bác bỏ chiến lược ngoại giao đầy triển vọng của cựu Tổng công tố Yoon Seok-youl, trong đó nhấn mạnh rằng: "Trung Quốc tôn trọng chính sách đối ngoại của Hàn Quốc. Tuy nhiên, liên minh Hàn-Mỹ không nên làm tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc. Quan hệ Trung-Triều hoàn toàn không phải là một phụ kiện cho quan hệ Hàn-Mỹ, và sự phát triển của quan hệ song phương (giữa Trung Quốc và Triều Tiên) không nên bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác".
Đại sứ Xing Haiming tiếp tục chỉ trích Hàn Quốc đã cho phép Mỹ triển khai THAAD và nói rằng điều đó làm suy yếu nghiêm trọng lợi ích an ninh của Trung Quốc và khiến người dân Trung Quốc cảm thấy bất an.
Ông Xing Haiming nói: "Tôi không hiểu tại sao ông Yoon Seok-youl lại đề cập đến radar của Trung Quốc trong cuộc phỏng vấn bởi tôi chưa bao giờ nghe những người bạn Hàn Quốc của tôi nói rằng đó là mối đe dọa đối với Hàn Quốc".
Trong khi đó, nhiều người Hàn Quốc tin rằng Trung Quốc đang tiến hành giám sát Bán đảo Triều Tiên bằng cách sử dụng các radar có tầm bao phủ rộng hơn nhiều so với THAAD.
Giới chính trị gia và chuyên gia Hàn Quốc phản ứng
Ngày 18/7, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc đã có động thái ngầm kêu gọi Đại sứ Xing Haiming cần thận trọng trong phát ngôn.
Hãng thông tấn Yonhap dẫn lời một quan chức của Bộ này nói rằng một nhà ngoại giao nước ngoài cần phải thận trọng trước bất kỳ phát biểu công khai nào liên quan đến nhận xét của một chính trị gia của nước sở tại. Những biểu hiện như vậy có thể gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của quan hệ song phương.
Quan chức này cũng nói rõ rằng việc triển khai THAAD chỉ nhằm mục đích phòng thủ để chống lại các "cuộc tấn công hạt nhân và tên lửa tiềm tàng" từ Triều Tiên.
| Đại sứ Trung Quốc tại Hàn Quốc Xing Haiming phát biểu trong một cuộc triển lãm ở Seoul ngày 8/7. (Nguồn: Yonhap) |
Theo nhận định của Korea Times, bài viết trên của Đại sứ Xing Haiming đã gây ra phản ứng dữ dội trong giới chính trị gia và chuyên gia về đối ngoại sở tại.
Xét trên nhiều khía cạnh, việc bác bỏ phát biểu của ông Yoon Seok-youl có thể được coi là một động thái thiếu khôn ngoan nhằm can thiệp vào tiến trình chính trị của Hàn Quốc trước thềm cuộc bầu cử tổng thống dự kiến diễn ra vào tháng 3/2022.
Tờ báo cho rằng, với tư cách là một Đại sứ, ông Xing Haiming cần có cách tiếp cận thận trọng hơn, không nên cố gắng áp đặt quan điểm của mình hoặc của đất nước mình lên những ứng cử viên tranh cử tổng thống như ông Yoon Seok-youl.
Nghị sĩ Park Jin, một ứng cử viên tổng thống khác của đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) đối lập chính và là thành viên của Ủy ban Đối ngoại và Thống nhất của Quốc hội Hàn Quốc, cho rằng việc Đại sứ Xing Haiming bác bỏ chiến lược ngoại giao của ông Yoon Seok-youl là "không phù hợp với tư cách là một đại sứ".
Nghị sĩ Park Jin viết trên trang Facebook cá nhân: "Phản ứng của Đại sứ Xing Haiming, bất kể nội dung như thế nào cũng là một sự thiếu tôn trọng về lễ tân ngoại giao. Việc một đại sứ nước ngoài phản ứng với các chính sách an ninh và đối ngoại của một ứng cử viên tổng thống đầy triển vọng là vi phạm chủ quyền của nước sở tại. Hành động của Đại sứ Xing Haiming cũng đặt ra câu hỏi rằng liệu Trung Quốc có ý định can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống sắp tới của Hàn Quốc hay không?".
Đồng quan điểm, Giáo sư chính trị và ngoại giao Kim Jun-seok tại Đại học Dongguk (Hàn Quốc) cho rằng việc Đại sứ Xing Haiming công khai chỉ trích phát biểu của ông Yoon Seok-youl là không phù hợp bởi "đối tác" của Đại sứ Trung Quốc phải là Bộ Ngoại giao và chính phủ Hàn Quốc chứ không phải là cá nhân một chính trị gia.
Vị Giáo sư này lưu ý thêm: "Mặc dù Yoon Seok-youl là một ứng cử viên tổng thống được kỳ vọng với tỷ lệ ủng hộ cao, song ông ấy hiện không có bất kỳ chức danh chính thức nào. Việc Đại sứ Trung Quốc bác bỏ lập trường của ông Yoon Seok-youl thông qua một bài báo gửi truyền thông là rất không phù hợp".
Trong khi đó, ông Shin Beom-chul, Giám đốc Trung tâm Ngoại giao và An ninh thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia Hàn Quốc (KRINS), thì nói rằng: "Phần 'đóng góp' của Đại sứ Xing Haiming có thể được coi là nỗ lực của một đại sứ nước ngoài nhằm can thiệp vào chính trị Hàn Quốc".