Nhỏ Bình thường Lớn

PPP sẽ còn “ế” dài!

TS. Đinh Trọng Thịnh, Trưởng Bộ môn Quản trị Tài chính Quốc tế (Khoa Tài chính Quốc tế - Học viện Tài chính) nhận định, thực trạng tiêu cực trong quy trình đấu thầu đang đẩy nhiều dự án theo mô hình hợp tác công tư (PPP) vào tình trạng “ế ẩm”.
TIN LIÊN QUAN
ppp se con e dai Thủ tướng: Không vì khó khăn kinh phí mà để GTVT tiếp tục là nút thắt
ppp se con e dai Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo PPP
ppp se con e dai
TS. Đinh Trọng Thịnh. (Ảnh: Gia Huy)

Thưa ông, vì sao mô hình hợp tác công – tư (PPP) cho đến nay vẫn không thu hút được nhiều nhà đầu tư?

Theo tôi, còn rất nhiều rào cản, vướng mắc mang tính xung đột pháp lý trong việc thực hiện dự án PPP, dẫn đến nhiều đơn vị đã không mặn mà lựa chọn đầu tư theo hình thức PPP.

Thứ nhất, các văn bản quy phạm pháp luật quy định về hình thức đầu tư PPP hiện chỉ dừng lại ở mức Nghị định của Chính phủ nên hành lang pháp lý về hoạt động này vẫn còn phụ thuộc vào các luật như Luật Doanh nghiệp, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công... từ bước chuẩn bị đến triển khai đầu tư, vận hành và khai thác dự án.

Thứ hai, việc giải phóng mặt bằng trong thời gian qua phía Chính phủ làm chưa tốt bằng việc kéo dài thời gian thực hiện, làm chậm quá trình thi công của các dự án. Nhà đầu tư khi nhìn lại “lịch sử” các dự án trước đây còn dang dở đã khiến họ ngại không muốn tham gia.

Thứ ba, việc tạo điều kiện cho các nhà đầu tư sau khi thực hiện dự án PPP cũng chưa được quan tâm một cách thích đáng. Dù đã có những hứa hẹn nhưng nhà đầu tư thường không tránh khỏi cảm giác bất an vì chưa có gì chắc chắn và cụ thể.

Đây là những yếu tố cơ bản làm suy giảm lòng tin của nhà đầu tư, khiến họ không muốn nhảy vào các dự án PPP.

Nhiều nhà đầu tư hay doanh nghiệp than phiền, họ cảm thấy các cơ chế thực thi dự án PPP vẫn mang tính “xin-cho”, thiếu minh bạch, công bằng giữa các chủ thể tham gia. Ý kiến của ông?

Ở đây không chỉ nói đến sự công bằng giữa Nhà nước và doanh nghiệp mà còn là sự công bằng giữa các doanh nghiệp cùng tham gia đấu thầu hay thực hiện một dự án. Việc chọn ai hay thủ tục phải tiến hành như thế nào nhưng thiếu giải thích cụ thể khiến nhiều doanh nghiệp sợ các phần chi phí bôi trơn không chính thức sẽ rất lớn và gây khó dễ cho trong quá trình thực hiện.

Ngoài ra, nhà đầu tư hay doanh nghiệp cũng rất “ngán” khâu đấu thầu và chấm thầu, vì khả năng trượt sẽ cao hơn trúng nếu không biết cách “quan hệ” với các cơ quan chức năng. Trên thực tế, những dự nào “tiền khả thi” cùng với “ngoại giao giỏi” của doanh nghiệp thì sẽ được “gợi ý” chỉ định thầu, hay nói cách khác là thực hiện bằng việc “xin-cho”.

ppp se con e dai
Nhiều nhà đầu tư ngoại "làm ngơ" do lo ngại sự thiếu minh bạch trong triển khai các dự án PPP. ( Nguồn: Zing)

Khảo sát của các đối tác nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam đã cho ra kết quả, phần lớn các doanh nghiệp tham gia dự án đều phải “bôi trơn”. Đặc biệt là những doanh nghiệp thực hiện các dự án PPP, dự án xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT), xây dựng – chuyển giao (BT)… gần như phải “bôi trơn” hết. Đây là những chi phí “đen”, không được hạch toán vào dự án.

Với những nhà đầu tư lớn, có phong cách kinh doanh minh bạch, công khai thường không muốn tham gia. Điều này khiến Việt Nam bị nhỡ rất nhiều nhà đầu tư có đủ năng lực tài chính, đủ trình độ công nghệ chỉ vì họ không thích đi “vòng vo”. Và thường những người nhận được các dự án PPP lại là các nhà thầu năng lực yếu, không đủ công nghệ thi công.

Để ngăn chặn tình trạng này, theo ông chúng ta cần phải có những biện pháp gì?

Điều đầu tiên cơ chế chính sách của Nhà nước phải rõ ràng, cụ thể, công khai và minh bạch. Tôi nhấn mạnh, cơ chế càng cụ thể, chi tiết bao nhiêu thì kẽ hở dành cho tham nhũng, vòi vĩnh của các quan chức càng bị thu hẹp lại bấy nhiêu.

Thứ hai, phải có thời gian thẩm định hoặc có văn bản chứng minh của những cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thì mới được chấp thuận. Tuy nhiên, vì những loại văn bản này thường có tính pháp lý không cao, dẫn đến việc doanh nghiệp dễ dàng “chạy” được loại giấy tờ này.

Thứ ba, phải thay đổi tư duy nếu không “bôi trơn” thì không được việc. Không thể để hiện tượng này trở thành thói quen nếu không có phong bì là “xôi hỏng bỏng không”, cán bộ quản lý thiếu nhiệt tình và kém tươi cười.

Xin cảm ơn ông!

ppp se con e dai “Bùng nổ” trạm thu phí BOT: Lời giải nào cho thỏa đáng?

Nhiều bất cập liên quan đến trạm thu phí BOT vẫn đang chờ giải pháp từ nhà chức trách.

ppp se con e dai Song hành lợi ích từ hợp tác công - tư

Đầu tư theo hình thức đối tác công - tư (PPP) tại Quảng Ninh đã cho thấy hiệu quả thiết thực.

ppp se con e dai Dự án theo mô hình PPP: Đếm được trên đầu ngón tay

Sau hơn 2 năm triển khai quyết định 71/2010 của Thủ tướng Chính phủ về thí điểm đầu tư theo mô hình đối tác công ...

 

Gia Huy (thực hiện)

Tin cũ hơn

Giá tiêu hôm nay 4/11/2024: Thị trường tiếp tục chịu áp lực khi nhu cầu chậm lại, lý do doanh nghiệp Việt tăng nhập khẩu Giá tiêu hôm nay 4/11/2024: Thị trường tiếp tục chịu áp lực khi nhu cầu chậm lại, lý do doanh nghiệp Việt tăng nhập khẩu
Nhiều giải pháp giải 'cơn khát' nhân lực chất lượng cao cho ngành chip, bán dẫn Nhiều giải pháp giải 'cơn khát' nhân lực chất lượng cao cho ngành chip, bán dẫn
Giá cà phê hôm nay 3/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm dần, thu hoạch tăng tốc, chuyên gia dự báo thế nào về thị trường? Giá cà phê hôm nay 3/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm dần, thu hoạch tăng tốc, chuyên gia dự báo thế nào về thị trường?
Giá heo hơi hôm nay 3/11: Hồi phục ở miền Bắc; Philippines có giá cao nhất thế giới Giá heo hơi hôm nay 3/11: Hồi phục ở miền Bắc; Philippines có giá cao nhất thế giới
Giá xăng dầu hôm nay 3/11: Tuần lao dốc Giá xăng dầu hôm nay 3/11: Tuần lao dốc
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá
Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững Ninh Thuận đưa vào hoạt động tiểu dự án 2.253 tỷ đồng vì môi trường bền vững
Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer Giải đua Vỏ Lãi 2024: Sự kiện thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra