Quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ: Mỗi tấc đất là một hành trình lịch sử

Minh Anh - Mai Liên
Sáng 22/10, Ủy ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao, tổ chức buổi nói chuyện chia sẻ và trao đổi về quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ. GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc, tác giả cuốn sách Quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ tham dự và phát biểu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ: Mỗi tấc đất là một hành trình lịch sử
Chủ nhiệm Uỷ ban Biên giới quốc gia Trịnh Đức Hải phát biểu khai mạc chương trình. (Ảnh: Liên Anh)

Buổi nói chuyện còn có sự tham dự của Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia Trịnh Đức Hải; cùng các cán bộ, công chức, viên chức công tác trong lĩnh vực liên quan.

More from WVR
Hội thảo quốc tế: Giải quyết tranh chấp biên giới lãnh thổ trong một thế giới biến động Hội thảo quốc tế: Giải quyết tranh chấp biên giới lãnh thổ trong một thế giới biến động

Chương trình nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm thành lập Uỷ ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao; với mong muốn đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, kỹ năng chuyên môn cho các cán bộ trẻ, đặc biệt là cán bộ làm công tác biên giới lãnh thổ.

Phát biểu khai mạc, ông Trịnh Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia nhấn mạnh giá trị của nội dung chuyên đề, đồng thời bày tỏ vinh dự được đón tiếp GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc – nhà sử học hàng đầu, tác giả công trình nghiên cứu nổi tiếng về quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ, nơi từng tấc đất được tạo dựng bằng mồ hôi, xương máu của bao thế hệ người đi mở cõi.

Ông Trịnh Đức Hải khẳng định, trong công tác đối ngoại, ngoại giao biên giới lãnh thổ cần đặc biệt quan tâm, nghiên cứu đến các vấn đề lịch sử, bởi “mọi giải pháp đều bắt nguồn từ lịch sử”. Do đó, nội dung chuyên đề lần này cùng những chia sẻ của GS.TS Nguyễn Quang Ngọc có ý nghĩa thiết thực đối với các cán bộ tham dự buổi nói chuyện.

uỷ ban biên giới
GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc chia sẻ tại sự kiện. (Ảnh: Liên Anh)

Tại buổi nói chuyện, GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc đã có những chia sẻ ban đầu về hành trình gắn bó hơn nửa thế kỷ với nghiên cứu lịch sử và chủ quyền lãnh thổ. Theo đó, ông bắt đầu con đường nghiên cứu lịch sử từ năm 1969, khi theo học tại khoa Lịch sử, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Từ năm 1977, GS. trở lại giảng dạy tại chính ngôi trường này, tập trung nghiên cứu về lịch sử kinh tế - xã hội Việt Nam thời kỳ trung đại. Năm 1992, sử gia được giao chủ nhiệm đề tài “Chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa - Trường Sa”, là một cột mốc đáng chú ý trong sự nghiệp nghiên cứu của ông.

Từ đó đến nay, ông tiếp tục tham gia nhiều hoạt động nghiên cứu, thẩm định tư liệu cũng như các triển lãm, hội thảo khoa học trong nước và quốc tế về chủ quyền, lãnh thổ.

Về cuốn sách Quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ, GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc cho biết, cuốn sách gồm 442 trang, có 9 chương nội dung được trình bày trong 3 phần. Phần thứ nhất: Khai phá đất đai, xác lập và bảo vệ chủ quyền Đàng Trong từ đầu thế kỷ XVII đến cuối thế kỷ XVIII. Phần thứ hai: Mở rộng các hình thức khai hoang, xây dựng nền hành chính Việt Nam thống nhất từ đầu thế kỷ XIX đến năm 1862. Phần thứ ba: Thành tựu và hệ quả của công cuộc khai phá đất đai, xác lập chủ quyền Việt Nam trên cùng đất Nam Bộ thế kỷ XVII-XIX.

Quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ: Mỗi tấc đất là một hành trình lịch sử
Toàn cảnh buổi nói chuyện chuyên đề. (Ảnh: Liên Anh)

Trong nội dung chia sẻ, nhà sử học cũng đã trình bày về nguồn gốc của vùng đất Nam Bộ ngày nay. Trên nền tảng văn hóa Đồng Nai đã dần hình thành giai đoạn tiền Óc Eo và phát triển thành văn hóa Óc Eo. Nền văn hóa Óc Eo được xem là cội nguồn, nền tảng hình thành vương quốc Phù Nam đầu tiên.

Không gian phân bố của Vương quốc Phù Nam buổi đầu nằm chủ yếu trên lãnh thổ Nam Bộ ngày nay, bao gồm cả miền Đông và miền Tây Nam Bộ. Nghiên cứu về Nam Bộ cần phân biệt giữa Vương quốc Phù Nam đầu tiên và đế quốc Phù Nam sau này.

Đặc biệt, khi nhắc đến câu thơ của tác giả Nguyễn Khoa Điềm trong bài thơ Đất nước: “Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân”, GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc cho rằng quá trình người Việt tiến xuống phương Nam không chỉ là sự dịch chuyển không gian cư trú, mà còn là sự tiếp nối căn tính cộng đồng, phong tục và ký ức nguồn cội. Đây là sợi dây gắn kết con người giữa mọi miền đất nước, góp phần tạo nền tảng hình thành bản sắc vùng đất Nam Bộ.

uỷ ban biên giới
GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc trao tặng sách cho Uỷ ban Biên giới quốc gia, Bộ Ngoại giao. (Ảnh: Liên Anh)

Buổi nói chuyện diễn ra trong không khí cởi mở, các ý kiến chia sẻ và trao đổi thẳng thắn, tập trung vào những vấn đề trọng tâm của chuyên đề. Những chia sẻ của GS.TS Nguyễn Quang Ngọc có ý nghĩa về cả lý luận và thực tiễn sâu sắc đối với đội ngũ cán bộ, đặc biệt là các cán bộ trẻ đang công tác trong lĩnh vực biên giới, lãnh thổ.

Kết thúc chương trình, GS.TS. Nguyễn Quang Ngọc đã trao tặng Ủy ban Biên giới quốc gia bộ sách Vùng đất Nam Bộ - Quá trình hình thành và phát triển cùng các đầu sách khác, đóng góp thêm nguồn tư liệu quý phục vụ công tác nghiên cứu về lịch sử và chủ quyền lãnh thổ.

Phát huy vai trò báo chí trong bảo vệ lợi ích quốc gia trên mặt trận đối ngoại

Chiều nay 11/7, tại trụ sở Ủy ban Biên giới quốc gia, Đảng bộ Uỷ ban Biên giới quốc gia phối hợp Chi bộ Báo ...

Khơi dậy niềm tin mới, khí thế mới trong công tác về biên giới, lãnh thổ

Bước vào giai đoạn phát triển mới của đất nước, trong kỷ nguyên mới việc giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn ...

Công tác biên giới lãnh thổ: 80 năm bền bỉ, thầm lặng mà tự hào của Ngoại giao Việt Nam

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Ngoại giao (28/8/1945-28/8/2025), Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại ...

Ủy ban Biên giới quốc gia - 50 năm một sứ mệnh thiêng liêng

Tọa đàm 'Ủy ban Biên giới quốc gia - 50 năm vì sự nghiệp biên giới lãnh thổ' không chỉ giúp nâng cao nhận thức ...

Tổng Bí thư Tô Lâm: Đảng, Nhà nước dành sự quan tâm rất lớn cho vùng biên giới

Ngày 11/10, Tổng Bí thư Tô Lâm đã dự Lễ khởi công xây dựng Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung ...

Đọc thêm

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Philippines

Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Philippines

Sáng 15/12, Bí thư Trung ương Đảng, Bộ trưởng Ngoại giao Lê Hoài Trung điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Maria Theresa Lazaro.
Chào mừng Đại hội Đảng lần thứ XIV: Sẽ khánh thành, khởi công hơn 230 dự án, công trình

Chào mừng Đại hội Đảng lần thứ XIV: Sẽ khánh thành, khởi công hơn 230 dự án, công trình

Bộ Xây dựng tổng hợp 237 dự án, công trình của địa bàn 34 tỉnh, thành phố đủ điều kiện khởi công, chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc ...
Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Ủy ban Biên giới quốc gia và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất: Tự hào với sứ mệnh thiêng liêng

Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Ủy ban Biên giới quốc gia và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất: Tự hào với sứ mệnh thiêng liêng

Trong 50 năm qua, Ủy ban Biên giới quốc gia đã để lại những dấu ấn to lớn, có ý nghĩa chiến lược.
Dự báo thời tiết ngày mai (16/12): Bắc Bộ trời rét, vùng núi rét đậm; Nam Bộ ngày nắng, có nơi trên 33 độ C

Dự báo thời tiết ngày mai (16/12): Bắc Bộ trời rét, vùng núi rét đậm; Nam Bộ ngày nắng, có nơi trên 33 độ C

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (16/12) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ra mắt sách 'Chuyện đi sứ thời hội nhập'

Ra mắt sách 'Chuyện đi sứ thời hội nhập'

Ngày 15/12, tại Học viện Ngoại giao diễn ra Lễ ra mắt cuốn sách 'Chuyện đi sứ thời hội nhập - Kể tiếp hồi ức của các đại sứ'.
Tổng thống Venezuela muốn các nước Mỹ Latinh 'đoàn kết và kháng cự' trước sức ép an ninh

Tổng thống Venezuela muốn các nước Mỹ Latinh 'đoàn kết và kháng cự' trước sức ép an ninh

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro cho biết đã điều chỉnh và tăng cường chiến lược quốc phòng trong bối cảnh các sức ép từ bên ngoài.
Khuyến cáo công dân Việt Nam về tình hình xung đột tại biên giới Thái Lan-Campuchia

Khuyến cáo công dân Việt Nam về tình hình xung đột tại biên giới Thái Lan-Campuchia

Trước diễn biến gia tăng của tình hình xung đột vũ trang tại biên giới giữa Thái Lan và Campuchia, Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam.
Bộ Ngoại giao thông tin về tình hình công dân Việt Nam tại khu vực biên giới Campuchia-Thái Lan

Bộ Ngoại giao thông tin về tình hình công dân Việt Nam tại khu vực biên giới Campuchia-Thái Lan

Chiều ngày 11/12, Người phát ngôn Phạm Thu Hằng đã thông tin về tình hình công dân Việt Nam tại khu vực biên giới Campuchia-Thái Lan.
Giải cứu 13 thuyền viên Việt Nam trên tàu gặp sự cố tại vùng biển Malaysia

Giải cứu 13 thuyền viên Việt Nam trên tàu gặp sự cố tại vùng biển Malaysia

Ngày 6/12, Việt Nam vừa phối hợp giải cứu an toàn 13 thuyền viên Việt Nam trên tàu hàng Kayo gặp sự cố nghiêm trọng tại vùng biển Malaysia.
Tư vấn lãnh sự Việt Nam-Trung Quốc lần thứ 13: Tăng cường hiểu biết và hiệu quả hợp tác về lãnh sự, bảo hộ công dân

Tư vấn lãnh sự Việt Nam-Trung Quốc lần thứ 13: Tăng cường hiểu biết và hiệu quả hợp tác về lãnh sự, bảo hộ công dân

Ngày 30/10, tại thành phố Trùng Khánh (Trung Quốc) đã diễn ra cuộc họp Tư vấn lãnh sự lần thứ 13 giữa Việt Nam và Trung Quốc.
Xác lập số định danh cá nhân cho công dân Việt Nam ở nước ngoài: Khoảng cách địa lý đã không còn là vấn đề trở ngại

Xác lập số định danh cá nhân cho công dân Việt Nam ở nước ngoài: Khoảng cách địa lý đã không còn là vấn đề trở ngại

Từ 25/8, qua các cơ quan đại diện, công dân Việt Nam ở nước ngoài được cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia và xác lập số định danh cá nhân.
Bộ Ngoại giao thông tin về tình hình người Việt tại Nepal

Bộ Ngoại giao thông tin về tình hình người Việt tại Nepal

Chiều ngày 11/9, Người phát ngôn Phạm Thu Hằng đã thông tin tình hình người Việt tại Nepal trong thời điểm biểu tình, bạo động phức tạp ở sở tại.
Ngoại giao âm nhạc: Khi giai điệu kết nối các nền văn hoá

Ngoại giao âm nhạc: Khi giai điệu kết nối các nền văn hoá

Tối 18/11, tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, buổi hòa nhạc kỷ niệm 75 năm quan hệ ngoại giao Hungary – Việt Nam đã diễn ra, tôn vinh mối quan hệ hữu ...
Những ưu điểm vượt trội về nội dung cam kết tại Công ước Hà Nội

Những ưu điểm vượt trội về nội dung cam kết tại Công ước Hà Nội

Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) vừa được mở ký. Vậy Công ước này có những ưu điểm vượt trội gì về nội dung cam kết?
Trắc nghiệm về Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng

Trắc nghiệm về Lễ mở ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng

Nhân dịp Việt Nam đăng cai Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, mời các bạn tham gia trắc nghiệm tìm hiểu thêm về sự kiện này.
Trắc nghiệm về Việt Nam – Thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028

Trắc nghiệm về Việt Nam – Thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028

Nhân dịp Việt Nam tái trúng cử Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2026-2028, mời các bạn tham gia trắc nghiệm dưới đây.
Trắc nghiệm về Hội nghị P4G 2025 tại Việt Nam

Trắc nghiệm về Hội nghị P4G 2025 tại Việt Nam

Mời các bạn tham gia trắc nghiệm để tìm hiểu thêm về Hội nghị thượng đỉnh P4G lần thứ tư do Việt Nam đăng cai từ ngày 14-17/4.
Trắc nghiệm về các Đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam

Trắc nghiệm về các Đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam

Mời các bạn tham gia trắc nghiệm để tìm hiểu thêm về các Đối tác chiến lược toàn diện mà Việt Nam đã thiết lập quan hệ cho đến nay.
Ôn cố tri ân những câu chuyện về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bện chặt tình hữu nghị đoàn kết Việt Nam-Algeria

Ôn cố tri ân những câu chuyện về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bện chặt tình hữu nghị đoàn kết Việt Nam-Algeria

Từ 9-14/12, Hội những người bạn quốc tế của Cách mạng Algeria và ông Võ Hồng Nam, con Đại tướng Võ Nguyên Giáp, UVBCH Hội, đã có nhiều hoạt động tại Algiers.
Hiện thực hóa một quyết tâm chiến lược

Hiện thực hóa một quyết tâm chiến lược

Đại sứ Nguyễn Mạnh Thắng chia sẻ ý nghĩa của việc thành lập Đại sứ quán Việt Nam tại Bồ Đào Nha cũng như quyết tâm tạp đột phá cho hợp tác song phương.
Chiến lược ngoại giao đa hướng của Kazakhstan

Chiến lược ngoại giao đa hướng của Kazakhstan

Chiến lược ngoại giao đa hướng của Kazakhstan trong quan hệ với các nước lớn có điểm gì đặc biệt?
Chiến lược ngoại giao cân bằng của Ấn Độ: Phương án tốt nhất cho tất cả

Chiến lược ngoại giao cân bằng của Ấn Độ: Phương án tốt nhất cho tất cả

Sau khi đón Tổng thống Nga, Ấn Độ đã nhanh chóng thu xếp chuyến công du của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đến đất nước sông Hằng.
Cục Phục vụ Ngoại giao đoàn: Khẳng định vai trò đơn vị sự nghiệp đi đầu của Bộ Ngoại giao

Cục Phục vụ Ngoại giao đoàn: Khẳng định vai trò đơn vị sự nghiệp đi đầu của Bộ Ngoại giao

Cục trưởng Cục Phục vụ Ngoại giao đoàn Ngô Phương Nghị điểm lại những kết quả hoạt động nổi bật của đơn vị trong năm qua và kỳ vọng trong thời gian tới.
Việt Nam-Cuba: 65 năm đồng hành cùng phát triển

Việt Nam-Cuba: 65 năm đồng hành cùng phát triển

Năm 2025 là 'Năm Hữu nghị Việt Nam - Cuba', với chuỗi hoạt động chính trị, văn hóa, kinh tế và giao lưu nhân dân kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Phiên bản di động