Quan hệ Việt - Trung: Tiếp tục đi vào chiều sâu, tin cậy chính trị được tăng cường

Thực chất, hiệu quả

Xin Đại sứ cho biết một số đánh giá về quan hệ Việt - Trung trong năm 2018?

Nếu năm 2017, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc có những dấu ấn đậm nét với việc Tổng Bí thư, Chủ tịch nước hai nước lần đầu tiên có chuyến thăm lẫn nhau trong cùng một năm, có thể nói năm 2018 là năm mà quan hệ hai Đảng, hai nước tiếp tục đi vào chiều sâu, tin cậy chính trị được tăng cường và hợp tác trên tất cả các lĩnh vực, ngày càng thực chất và hiệu quả.

Trước hết, tiếp xúc giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước tiếp tục diễn ra thường xuyên và phát huy vai trò định hướng quan trọng để quan hệ song phương phát triển ổn định, lành mạnh. Ngay dịp đầu Năm mới 2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư Tập Cận Bình đã gửi Thư chúc mừng Năm mới đến nhân dân hai nước, nhất trí cùng nỗ lực thúc đẩy quan hệ song phương tiếp tục phát triển và không ngừng đi vào chiều sâu. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có cuộc gặp quan trọng với Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình nhân dịp dự Hội chợ Nhập khẩu quốc tế Trung Quốc lần thứ nhất tại Thượng Hải (4/11), hai lần gặp gỡ Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nhân dịp Hội nghị Cấp cao hợp tác Mekong - Lan Thương tại Campuchia (10/1) và Hội nghị Cấp cao ASEM 12 tại Bỉ (18/10). Trong năm 2018, hai nước cũng có nhiều trao đổi đoàn các cấp. Nhiều lãnh đạo Bộ, ngành địa phương của Việt Nam sang thăm, làm việc tại Trung Quốc.

Về phía Trung Quốc, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Triệu Lạc Tế đã thăm chính thức Việt Nam. Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Hồ Xuân Hoa thăm và tham dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN tại Việt Nam. Nhiều lãnh đạo Bộ, ngành, địa phương Trung Quốc cũng sang thăm Việt Nam thúc đẩy hợp tác thực chất giữa hai bên. Hợp tác trong các lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, an ninh được tăng cường. Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị hai lần sang thăm Việt Nam và có nhiều cuộc tiếp xúc với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tại các diễn đàn đa phương; Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch và Bộ trưởng Công an Tô Lâm đã thăm Trung Quốc và có nhiều cuộc trao đổi thực chất với các đối tác Trung Quốc…

Tại các cuộc hội đàm, tiếp xúc, hai bên đều bày tỏ coi trọng quan hệ song phương, nhất trí duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, tăng cường trao đổi chiến lược, củng cố tin cậy chính trị, làm sâu sắc hợp tác cùng có lợi, thúc đẩy các cơ chế hợp tác quan trọng giữa hai bên; duy trì hòa bình, ổn định tại Biển Đông, xử lý thỏa đáng các bất đồng, thúc đẩy quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung tiếp tục phát triển.

Thứ hai, trong năm 2018, hợp tác kinh tế thương mại là điểm sáng nổi bật với kim ngạch thương mại hai chiều đạt gần 100 tỷ USD. Trong ba năm liền, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN và là đối tác thương mại lớn thứ 7, thứ 8 của Trung Quốc trên toàn thế giới. Cùng với đà tăng trưởng thương mại song phương, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng nhập khẩu và là nguyên nhân quan trọng góp phần giảm tỷ lệ nhập siêu của Việt Nam từ Trung Quốc, cũng như đóng góp vào việc Việt Nam năm 2018 xuất siêu trên 7 tỷ USD.

Thứ ba, giao lưu nhân dân giữa hai nước được tăng cường và mở rộng. Trong năm 2018, đã có 12,8 triệu lượt người dân hai nước qua lại, trong đó, công dân Trung Quốc đi Việt Nam là 6,47 triệu lượt (Việt Nam là điểm đến thứ 3 trên thế giới của công dân Trung Quốc, sau Thái Lan, Nhật Bản); công dân Việt Nam nhập cảnh Trung Quốc là 6,32 triệu lượt (đứng thứ 2 trong số công dân nước ngoài, đứng đầu trong số công dân các nước ASEAN đến Trung Quốc). Có thể nói, du khách Trung Quốc chính là những người quảng bá tốt nhất cho sản phẩm và ẩm thực của Việt Nam. Nhiều người trong số họ khi về nước đã mở nhà hàng ẩm thực Việt Nam.

Về vấn đề biên giới lãnh thổ, có thể thấy biên giới trên bộ tiếp tục được quản lý tốt, trở thành đường biên giới hòa bình, hữu nghị và phát triển giữa hai nước. Hai bên đã triển khai nhiều biện pháp xây dựng lòng tin, trong đó có hoạt động giao lưu biên giới giữa hai Bộ Quốc phòng, giao lưu cảnh sát biển, triển khai các cuộc diễn tập chung, tìm kiếm cứu nạn giữa Việt Nam với Trung Quốc, kênh song phương và trong khuôn khổ ASEAN.

Tuy vẫn còn khác biệt nhưng điều quan trọng nhất là hai bên đều nhất trí cần kiểm soát bất đồng, duy trì hòa bình, ổn định tại Biển Đông, tiếp tục thực hiện nghiêm túc nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước, Thỏa thuận về các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, kiên trì giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế. Việt Nam đã cùng với các nước ASEAN tiến hành 4 phiên đàm phán với Trung Quốc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), trong đó Việt Nam có nhiều đóng góp tích cực, vừa giữ được nguyên tắc, vừa mang tính xây dựng nhằm góp phần xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả để duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông và khu vực.

Một năm nhiều sự kiện quan trọng

Đại sứ có nhận định gì về triển vọng và các yếu tố quan trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới?

Trong tổng thể quan hệ đối ngoại của Việt Nam, quan hệ với Trung Quốc có vai trò và vị trí vô cùng quan trọng, luôn được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta quan tâm. Đây là quan hệ với một nước láng giềng lớn, cường quốc thứ hai về kinh tế có vai trò và vị trí ngày càng quan trọng trên thế giới, một trong những đối tác kinh tế thương mại hàng đầu của Việt Nam, đồng thời cũng là nước có nhiều điểm tương đồng về văn hóa, thể chế chính trị với Việt Nam. Cả hai bên đều có chung mục tiêu không ngừng tăng cường và củng cố quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, làm sâu sắc hơn hợp tác cùng có lợi. Hai bên cũng nhìn nhận rõ những điểm còn khác biệt, nhất trí cần kiểm soát tốt bất đồng và đều có nhu cầu duy trì một môi trường bên ngoài hòa bình, ổn định để tập trung phát triển trong nước.

2019 là năm quan trọng đối với cả Việt Nam và Trung Quốc. Đối với Việt Nam, 2019 là năm kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh với mong muốn của Người xây dựng đất nước ta “ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, là năm thứ tư chuẩn bị kết thúc nhiệm kỳ 5 năm 2016-2020, năm khởi đầu của quá trình chuẩn bị tổ chức đại hội các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đối với Trung Quốc, là năm kỷ niệm 70 năm ngày thành lập nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, năm đầu tiên sau kỷ niệm 40 năm cải cách với những mục tiêu lớn đến giữa thế kỷ XXI, tiếp tục đi sâu cải cách, mở cửa toàn diện hơn nữa. Việc không ngừng tăng cường quan hệ hai Đảng, hai nước trong năm 2019, thúc đẩy hợp tác thực chất hiệu quả toàn diện vừa phù hợp với xu thế của thời đại trong bối cảnh toàn cầu hóa đang có nhiều cơ hội và thách thức đan xen, vừa xuất phát từ lợi ích của mỗi nước và là nhu cầu chung của hai nước.

Ngay từ đầu năm 2019, với sự chỉ đạo của các cơ quan trong nước, Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc (ĐSQ) đã chủ động liên hệ, trao đổi với các Bộ, ngành, địa phương Trung Quốc chuẩn bị cho những hoạt động đối ngoại lớn của hai nước trong năm nay, nhất là chuẩn bị tốt cho các chuyến thăm của lãnh đạo hai nước, tăng cường tin cậy chính trị; triển khai hiệu quả các cơ chế giao lưu, hợp tác giữa hai bên, tăng cường giao lưu, tiếp xúc trên các kênh Quốc hội/Nhân đại, Mặt trận Tổ quốc/Chính hiệp, các Bộ, ngành có liên quan. Vừa qua, ĐSQ đã có cuộc gặp hàng năm với báo chí Trung Quốc và tổ chức chiêu đãi nhân dịp kỷ niệm 69 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước để khởi động cho một loạt hoạt động trong năm 2019.

Một trong những trọng tâm quan hệ hai nước thời gian tới là cần đẩy mạnh hợp tác thực chất, hiệu quả, cùng có lợi, triển khai tốt những thỏa thuận và nhận thức chung đạt được trong các chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (11/2017), cũng như những kết quả cụ thể đạt được nhân dịp Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tham dự Hội chợ nhập khẩu quốc tế Trung Quốc lần thứ nhất tại Thượng Hải...

Việc tăng cường giao lưu nhân dân là một ưu tiên quan trọng trong việc củng cố cơ sở lòng dân đối với quan hệ hai Đảng, hai nước. Hai bên cần quan tâm tổ chức thiết thực, hiệu quả các hoạt động giao lưu hữu nghị giữa nhân dân hai nước, đặc biệt là giữa thế hệ trẻ; làm tốt hơn nữa việc thông tin khách quan về tình hình của mỗi nước; tăng cường hợp tác giữa các địa phương.

Về vấn đề trên biển, chúng ta kiên trì lập trường chính đáng mang tính xây dựng và tích cực của mình; kiên quyết, kiên trì bảo vệ chủ quyền biển đảo, lợi ích quốc gia, dân tộc. Đồng thời, ta tiếp tục cùng Trung Quốc duy trì trao đổi thường xuyên ở nhiều cấp, kể cả cấp cao để duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông, góp phần gìn giữ hòa bình, ổn định của khu vực và trên thế giới. Trong bối cảnh tình hình diễn biến nhanh chóng, phức tạp, chúng ta cần phải luôn kiên trì, tự tin, bình tĩnh, sáng suốt xử lý đúng đắn mọi vấn đề phức tạp và vấn đề mới nảy sinh.

Vững niềm tin vào đất nước

Trước thềm Năm mới, Đại sứ có thông điệp, câu chuyện đáng nhớ gì muốn chia sẻ với bạn đọc?

Tôi vinh dự được Đảng, Nhà nước cử làm Đại sứ tại Trung Quốc. Trong hơn ba năm qua, cảm nhận sâu sắc nhất của tôi là những người làm công tác đối ngoại khi làm việc xa Tổ quốc luôn nhận được sự ủng hộ của quê hương, đất nước, người dân. Đây là yếu tố tinh thần quan trọng nhất để chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ kể cả trong lúc khó khăn nhất. Đất nước chúng ta ngày một lớn mạnh cũng là chỗ dựa vững chắc cho ngành Ngoại giao, trong tất cả các cuộc tiếp xúc làm việc tại Trung Quốc tôi đều cảm nhận rõ và tự hào về điều này.

Quan hệ Việt - Trung có nhiều bước tiến triển vượt bậc, cũng có những thời điểm vô cùng khó khăn nhưng những trải nghiệm trong ba năm qua cho tôi thêm vững niềm tin vào đất nước, vào sự chỉ đạo chặt chẽ, thường xuyên của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Ngoại giao. Đảng, Nhà nước ta và từng đồng chí lãnh đạo đã dành nhiều thời gian, công sức và nguồn lực cho đối ngoại nói chung và hoạt động đối ngoại với Trung Quốc nói riêng…

Trong hợp tác quốc tế, lợi ích quốc gia, dân tộc là cao nhất và sự hợp tác giữa các nước được xây dựng trên cơ sở tìm điểm đồng lợi ích. Láng giềng không thể dịch chuyển, một mặt cần kiên quyết bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, lợi ích quốc gia, mặt khác cần thúc đẩy hợp tác cùng có lợi trên cơ sở các nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc. Đây cũng là xu hướng chủ đạo trong quan hệ giữa các quốc gia.

Nhân dịp Tết cổ truyền Kỷ Hợi của dân tộc sắp đến, tôi xin gửi đến các độc giả của Báo TG&VN lời chúc mừng Năm mới tốt đẹp nhất, mạnh khỏe, hạnh phúc, an khang thịnh vượng.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Hải Yến

(thực hiện)