Quốc hội cũng sẽ thảo luận về đánh giá sơ kết 3 năm thực hiện kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế 5 năm giai đoạn 2016-2020; kết quả 3 năm thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi; việc thực hiện Nghị quyết số 100/2015/QH13 phê duyệt chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020.
Các thành viên Chính phủ sẽ phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.
| Quang cảnh trong một phiên họp Quốc hội. |
Ngay trong buổi sáng 26/10, tại Hội trường, các đại biểu đã tiến hành thảo luận. Đại biểu Nguyễn Anh Trí, đoàn Hà Nội cho rằng, cử tri và cá nhân ông rất phấn khởi trước thành công lớn của đất nước. Có những chỉ số hết sức ấn tượng như năm 2018 có 12 chỉ tiêu thì vượt 8 chỉ tiêu, đạt 4 chỉ tiêu. Tăng trưởng GDP đạt ở mức cao, xuất khẩu đạt 238 tỷ USD, đặc biệt tăng tỷ trọng hàng xuất khẩu chế biến và nông sản. Nợ công giảm. Tỷ trọng đầu tư ngoài nhà nước tăng, đầu tư tư nhân ước đạt 42,7%, cho thấy sự tín nhiệm của nhân dân, của doanh nghiệp với Chính phủ. Đất nước đang rất khởi sắc, vận nước đang lên. Qua báo cáo giữa kỳ, đánh giá chung có 23 kết quả đạt được, thành công khá toàn diện.
Tuy nhiên, các lĩnh vực đều có những khía cạnh chưa an tâm hoặc chưa thực sự hiệu quả. Ví dụ, đầu tư FDI chuyển giao công nghệ chưa đạt kết quả như mong muốn, tiêu tốn năng lượng, nguy cơ gây ô nhiễm… Tuy nhiên, tôi rất vui vì Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tuyên bố không thu hút FDI bằng mọi giá.
Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu, đoàn Nghệ An cho rằng 2018 là năm thứ hai liên tiếp kinh tế - xã hội đạt và vượt hầu hết các chỉ tiêu. Nhìn lại đầu nhiệm kỳ, với bề bộn những khó khăn, tôi và các đại biểu hết sức lo lắng. Nay nhìn lại, chúng ta đã những bước phát triển ngoạn mục, GDP tăng trưởng từ trung bình 5,91% giai đoạn 2011-2015 đã tăng lên 6,57% giai đoạn 2016-2018, quy mô nền kinh tế gấp 1,3 lần, nợ công, nợ xấu giảm, FDI 2018 ước đạt 18 tỷ USD, cao nhất từ trước tới nay… Kinh tế vĩ mô ổn định, đời sống nhân dân cải thiện rõ nét, môi trường đầu tư kinh doanh cải thiện… Kết quả cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng làm nức lòng nhân dân cả nước. Cảm nhận về một Chính phủ gần dân, trọng dân đang có sức lan tỏa rất lớn.
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu cũng nhắc đến nhiều vấn đề tồn tại, cụ thể như tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông đội vốn, đường cao tốc vừa thông xe đã hư hỏng…, tình trạng thất thu thuế... cần những giải pháp căn cơ hơn.
Đại biểu Cao Đình Thưởng, đoàn Phú Thọ bày tỏ đồng tình với báo cáo của Chính phủ, Quốc hội, nhưng lưu ý một số vấn đề như sắp xếp, tinh giản bộ máy việc triển khai còn chưa đồng bộ, thiếu thống nhất, còn lúng túng… Đẩy mạnh xã hội hóa y tế, giáo dục ở những nơi có điều kiện. Tháo gỡ các nút thắt của cơ chế, chính sách vì còn những điểm chồng chéo, không đồng bộ.
"Tôi đánh giá cao sự quyết liệt của Chính phủ và các cấp chính quyền trong cải cách thủ tục hành chính, tuy nhiên vẫn chưa thật liên thông giữa Trung ương và địa phương. Việc cấp phép cho doanh nghiệp thành lập và hoạt động vẫn còn kéo dài. Các Bộ ngành nên tăng cường mô hình một cửa", đại biểu nói.
Đại biểu Phạm Xuân Thăng, đoàn Hải Dương cho rằng, có những tín hiệu đáng mừng trong thu chi ngân sách như giảm tỷ trọng chi thường xuyên, tăng chi đầu tư, nhưng việc chuyển dịch chưa thật mạnh mẽ. Nguyên nhân chủ yếu chi thường xuyên lớn là bộ máy còn cồng kềnh, nhiều tổ chức trung gian, số người hưởng lương từ ngân sách còn rất lớn. Thực hiện các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội về sắp xếp, tinh giản tổ chức bộ máy, Chính phủ, các Bộ ngành và địa phương đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đạt nhiều kết quả quan trọng, giảm trên 86 nghìn biên chế… Thực hiện hợp nhất các cơ quan có chức năng, nhiệm vụ tương đồng. Tuy nhiên, đối chiếu với các mục tiêu đề ra thì còn những bất cập, hạn chế, khó khăn.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang, đoàn Đắk Nông cho rằng qua 3 năm thực hiện cho thấy chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững là một chủ trương đúng đắn, cấp thiết, đạt kết quả bước đầu, khắc phục được tình trạng dàn trải nguồn vốn.
Tuy nhiên, việc bố trí nguồn lực, cụ thể là nguồn vốn cho ngân sách còn thấp. Một trong những nguyên nhân chính là chưa chú trọng đúng mức việc đánh giá nguồn lực khi xây dựng chính sách, triển khai thi hành.
Trong lĩnh vực đầu tư công, đại biểu đánh giá đã hạn chế được trình trạng phân tán, dàn trải, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, nhưng vẫn còn bất cập như vẫn còn tình trạng bố trí vốn cho các công trình không nằm trong kế hoạch trung hạn. Đặc biệt, đại biểu đánh giá cao việc Chính phủ có báo cáo đánh giá giữa kỳ thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2016-2020, cung cấp thông tin quan trọng cho các đại biểu.
Đại biểu Đinh Văn Nhã, đoàn Phú Yên cho rằng hai chỉ tiêu rất quan trọng là đổi mới công nghệ và giảm tiêu hao năng lượng có nhiều khó khăn trong thực hiện. Đại biểu cũng nêu nhiều kiến nghị liên quan tới dự án BOT Đèo Cả...
Đại biểu Trần Văn Tiến, đoàn Vĩnh Phúc cho rằng bên cạnh đó những mặt tích cực như các đại biểu đã nêu, còn một số tồn tại hạn chế cần làm rõ trong báo cáo nhưng tăng trưởng cao nhưng chưa ổn định qua các quý, động lực tăng trưởng 2018, tỷ lệ thu ngân sách từ thuế và phí chưa đạt chỉ tiêu, cơ cấu chi thường xuyên vẫn ở mức cao, số doanh nghiệp giải thể, tạm dừng hoạt động còn cao, mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp có đạt được không?...
Về các chỉ tiêu năm 2019, đại biểu đề nghị cần xem xét tăng tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, đặt chỉ tiêu xuất siêu, cân nhắc chỉ tiêu tỷ lệ thất nghiệp tại thành thị…
* Dự kiến, các nội dung này sẽ được Quốc hội tiếp tục thảo luận trong ngày Thứ Bảy, 27/10. Thứ Hai, ngày 29/10, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2018; dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2019 và kế hoạch tài chính - ngân sách nhà nước quốc gia 3 năm 2019 - 2021; phân bổ nguồn kinh phí còn lại và chi thường xuyên chưa sử dụng hết năm 2017.
Quốc hội cũng sẽ thảo luận về đánh giá giữa kỳ thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2016-2020. Các thành viên Chính phủ phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.