| Quốc hội họp tại hội trường ngày 22/6. |
Dự kiến, buổi sáng, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Đấu thầu (sửa đổi); thảo luận ở hội trường về dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự.
Buổi chiều, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi); thảo luận ở hội trường về dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).
* Trước đó, sáng 15/6, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm với những người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, trong các ngày 30/5 và 9/6/2023, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và hội trường về dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm với những người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).
Đã có 123 lượt ý kiến ĐBQH phát biểu, cơ bản các vị ĐBQH đều tán thành sự cần thiết và đánh giá cao quá trình chuẩn bị dự thảo Nghị quyết và cho rằng việc sửa đổi Nghị quyết số 85/2014/QH13 đảm bảo thống nhất, kịp thời thể chế hóa Quy định số 96-QĐ/TW ngày 02/02/2023 của Bộ Chính trị, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát của Quốc hội, HĐND, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước.
Các ý kiến cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo Nghị quyết, đồng thời cũng đóng góp thêm nhiều ý kiến cụ thể để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Nghị quyết này. Ngay sau khi kết thúc phiên thảo luận, Thường trực Ủy ban Pháp luật (cơ quan chủ trì thẩm tra) đã phối hợp với Ban Công tác đại biểu (cơ quan chủ trì soạn thảo) và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.
Về đối tượng lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm (Điều 2), một số ý kiến đề nghị bổ sung đầy đủ các đối tượng do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn vào diện được lấy phiếu tín nhiệm (như thành viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh, Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Phó Trưởng Ban của HĐND, Hội thẩm Tòa án nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện).
Liên quan vấn đề này, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho biết, để bảo đảm hiệu quả thiết thực của việc lấy phiếu tín nhiệm, dự thảo Nghị quyết chỉ xác định đối tượng thuộc diện được lấy phiếu tín nhiệm là những người giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, có tầm ảnh hưởng nhất định đến việc ban hành và thực thi chính sách hoặc người giữ chức vụ tại các cơ quan có vai trò lãnh đạo, hoạt động thường xuyên (như Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thường trực HĐND, UBND) mà không áp dụng đồng loạt đối với tất cả các chức vụ, chức danh do Quốc hội, HĐND bầu, phê chuẩn như Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân hoặc cấp phó tại các Ban của HĐND. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục xác định phạm vi đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND như thể hiện trong dự thảo Nghị quyết.
Về quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, HĐND, trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, được tiếp thu và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết theo hướng Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND chỉ xem xét, dự kiến danh sách những người được lấy phiếu tín nhiệm và có văn bản yêu cầu người được lấy phiếu tín nhiệm theo danh sách dự kiến chuẩn bị báo cáo (khoản 1 Điều 8 và Điều 9).
Tại kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND sẽ trình Quốc hội, HĐND quyết định danh sách những người được lấy phiếu tín nhiệm (điểm a khoản 8 Điều 10 và Điều 11). Quy định như vậy vừa có sự kế thừa, bổ sung so với Nghị quyết số 85/2014/QH13, vừa xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của Quốc hội, HĐND và cơ quan thường trực của Quốc hội, HĐND.
Có ý kiến đề nghị chỉnh lý theo hướng người được lấy phiếu tín nhiệm có trách nhiệm báo cáo giải trình về những nội dung được nêu trong báo cáo tổng hợp, tập hợp ý kiến cử tri của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các báo cáo này phải được gửi đến đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp.
Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Ban Công tác đại biểu thống nhất tiếp thu các ý kiến nêu trên và chỉnh lý quy định tại Điều 10 và Điều 11 của dự thảo Nghị quyết theo hướng khi nhận được báo cáo tổng hợp, tập hợp ý kiến cử tri của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND có trách nhiệm gửi đến đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và người được lấy phiếu tín nhiệm.
Chậm nhất là 03 ngày trước ngày tổ chức phiên họp lấy phiếu tín nhiệm, người được lấy phiếu tín nhiệm có trách nhiệm gửi báo cáo giải trình (nếu có) về những vấn đề được nêu trong báo cáo tổng hợp, tập hợp ý kiến cử tri của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực HĐND và đại biểu có yêu cầu.
Về hệ quả của việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm (Điều 12, Điều 17), Thường trực Ủy ban Pháp luật và Ban Công tác đại biểu cho biết, các quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 12 của dự thảo Nghị quyết đã thể hiện nhất quán và đầy đủ, đúng tinh thần của Quy định số 96-QĐ/TW về việc sử dụng kết quả lấy phiếu tín nhiệm và yêu cầu tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Để phù hợp với phạm vi điều chỉnh, dự thảo Nghị quyết này không quy định quá chi tiết về tất cả các trường hợp và thời hạn để người được lấy phiếu tín nhiệm xin từ chức mà nội dung này sẽ thực hiện theo các quy định khác có liên quan của Đảng và Nhà nước (Quy định số 41-QĐ/TW ngày 03/11/2021 của Bộ Chính trị về việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ, Luật Cán bộ, công chức, các luật về tổ chức bộ máy,...).
Có ý kiến đề nghị rà soát, quy định rõ trường hợp một người giữ nhiều chức vụ nhưng khi lấy phiếu tín nhiệm thì một chức vụ đạt mức tín nhiệm cao, chức vụ khác lại đạt mức tín nhiệm khác thì sẽ sử dụng kết quả nào để làm căn cứ cho việc thực hiện các bước tiếp theo.
Thường trực Ủy ban Pháp luật và Ban Công tác đại biểu xin phép Ủy ban Thường vụ Quốc hội được tiếp thu ý kiến nêu trên và chỉnh lý các quy định về trường hợp lấy phiếu tín nhiệm đối với người đồng thời giữ nhiều chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn để có quy định về hệ quả cho phù hợp. Theo đó, trường hợp một người đồng thời giữ nhiều chức vụ quy định tại khoản 1 hoặc khoản 2 Điều 2 thì việc lấy phiếu tín nhiệm được thực hiện một lần đối với tất cả các chức vụ đó (khoản 4 Điều 2).
Trường hợp một người đã được lấy phiếu tín nhiệm cùng một lần đối với nhiều chức vụ mà có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND đánh giá “tín nhiệm thấp” thì việc bỏ phiếu tín nhiệm được thực hiện một lần đối với các chức vụ đó (khoản 2 Điều 12).
Trường hợp một người đã được lấy phiếu tín nhiệm cùng một lần đối với nhiều chức vụ mà có từ 2/3 tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì thực hiện việc miễn nhiệm đối với tất cả các chức vụ đó (khoản 3 Điều 12).
Liên quan đến cách tính tỷ lệ tín nhiệm và việc công khai kết quả lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm (Điều 5, Điều 19), một số ý kiến đề nghị xác định mẫu số để tính tỷ lệ tín nhiệm là tổng số đại biểu Quốc hội, HĐND có mặt và tham gia lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp. Ý kiến khác cho rằng, quy định như tại dự thảo Nghị quyết là chưa rõ ràng, có thể dẫn đến cách hiểu là tính kết quả trên tổng số đại biểu tham gia bỏ phiếu.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, việc xác định tổng số đại biểu để tính tỷ lệ kết quả lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm là tổng số đại biểu đủ tư cách và có quyền biểu quyết tại thời điểm lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm là phù hợp với quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nội quy kỳ họp Quốc hội cũng như truyền thống hoạt động của các cơ quan dân cử từ trước đến nay.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để tránh dẫn đến các cách hiểu khác nhau, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép chỉnh lý quy định tại khoản 3 Điều 19 của dự thảo Nghị quyết theo hướng tổng số đại biểu Quốc hội, tổng số đại biểu HĐND được sử dụng làm căn cứ để tính tỷ lệ phiếu là tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND đủ tư cách và có quyền biểu quyết tại thời điểm lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm.
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất với Báo cáo một số vấn đề lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm với những người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn (sửa đổi).
Một số ý kiến tại phiên họp góp ý về căn cứ đánh giá mức độ tín nhiệm đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm (Điều 6), về các trường hợp bỏ phiếu tín nhiệm (Điều 13), về thủ tục đề nghị, kiến nghị Quốc hội, Hội đồng nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm (Điều 14), về kỹ thuật văn bản. Tại điểm d khoản 2 Điều 6 về kết quả thực hiện cam kết, lời hứa, một số ý kiến đề nghị cần nhấn mạnh hơn, thiết kế rõ hơn trong Nghị quyết về việc thực hiện đảm bảo lời hứa, cam kết hoặc chương trình hành động của đại biểu Quốc hội và HĐND khi ứng cử.