Theo một số quan chức cấp cao đã và đang hoạt động trong chính quyền, ông Mattis đã cho rằng nhiệm vụ chống khủng bố tại Syria chưa kết thúc và sự hiện diện của quân đội Mỹ, dù không quá lớn, là cần thiết. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã cố gắng giải thích cho Tổng thống rằng thiếu vắng sự hiện diện của Lầu Năm góc, khu vực này sẽ trở nên hỗn loạn và ảnh hưởng trực tiếp tới lợi ích của Mỹ.
Tuy nhiên, quyết định ngày 19/12 của ông Trump cho thấy ông đã gạt sang một bên lời khuyên giải của vị tướng kỳ cựu này. Dòng Tweet của Tổng thống đã “qua mặt” hầu hết nội các và giới lãnh đạo trong đảng Cộng hòa.
| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis. (Nguồn: AP) |
Ông Mattis cũng không lấy làm dễ chịu khi ông Trump phủ quyết ứng viên mà ông đề cử cho vị trí Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân. Trước đó, Tổng thống đã tuyên bố lựa chọn Tham mưu trưởng Lục quân, Tướng Mark A. Milley cho vị trí này để thay thế Tướng Joseph Dunford vào mùa thu năm sau, thay vì Tham mưu trưởng Không quân, Tướng David Goldfein được ông Mattis tiến cử.
Trước đó, ông Trump cũng bỏ qua những lo ngại của ông Mattis về việc triển khai quân đội tới biên giới với Mexico vừa qua và chỉ đưa ra lý do chung là nhằm bảo đảm an ninh biên giới.
Trong vấn đề Triều Tiên, ông Mattis là một trong những người chỉ trích Triều Tiên mạnh mẽ nhất, trước khi Tổng thống Donald Trump quyết định theo đuổi ngoại giao trực tiếp với Chủ tịch Kim Jong-un. Ngay cả khi đó, ông vẫn tỏ ra nghi ngờ cam kết phi hạt nhân hóa mà ông Trump “nhận được” từ ông Kim trong thượng đỉnh hồi tháng 6.
Những khác biệt lớn và ngày một rõ nét trên khiến nhiều người không loại trừ khả năng vị tướng bốn sao này sẽ “tiếp bước” những vị tướng khác rời khỏi nội các Mỹ như cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Flynn, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia H. R. McMaster hay sắp tới là Chánh Văn phòng Nhà Trắng John Kelly.
Nghi ngờ này là có cơ sở, khi trong thời gian gần đây, Tổng thống đã vài lần cân nhắc về việc có giữ Bộ trưởng Quốc phòng hay không và nói với các Cố vấn rằng, ông bất đồng với ông Mattis về một số vấn đề an ninh quốc gia. Tần suất các lần gặp gỡ và trao đổi thông tin giữa hai vị trí hàng đầu trong chính quyền ngày một ít. Điều này được cho là ít nhiều báo hiệu sự ra đi của ông Mattis.
Về phần mình, vị tướng 4 sao đã khẳng định với nhiều đồng nghiệp của mình rằng ông muốn tiếp tục tại vị, song điều này sẽ đòi hỏi ông Mattis cải thiện quan hệ với ông Trump thời gian tới, để tránh thấy tên mình trên một Tweet “cảm ơn sự phục vụ” khác của Tổng thống Mỹ.