| FTA EU -New Zealand hướng tới thúc đẩy tăng trưởng công bằng và xanh. (Nguồn: Research Professional News) |
Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen mô tả, đây là “thời khắc lịch sử”, trong khi Thủ tướng New Zealand Jacinda Arden gọi đây là “một ngày quan trọng”.
Nhà lãnh đạo New Zealand ca ngợi, thỏa thuận “mang tính chất lượng và toàn diện”, trong khi người đứng đầu EC nhấn mạnh, thỏa thuận “đã có sự đổi mới quan trọng để đem lại tăng trưởng công bằng và xanh”.
Đây sẽ là FTA đầu tiên EU ký kết bao hàm các cam kết hướng tới Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
Chủ tịch EC von der Leyen đánh giá, đây là lần đầu tiên một FTA có các điều khoản liên quan đến nhiên liệu hóa thạch. Điều này phản ánh mục tiêu chung của hai bên về giảm trợ cấp nhiên liệu hóa thạch và cải cách trợ cấp nhiên liệu hóa thạch, nhất là thông qua Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).
EU và New Zealand cho thấy, hai bên “cùng chung tham vọng” về các tiêu chuẩn lao động quốc tế cốt lõi và về bình đẳng giới nhằm thúc đẩy trao quyền kinh tế cho phụ nữ. Do đó, hiệp định này sẽ mang lại những lợi ích lớn cho không chỉ nền kinh tế mà còn cho xã hội EU và New Zealand.
FTA song phương dự kiến loại bỏ hoàn toàn thuế quan đối với hàng hóa EU xuất khẩu sang New Zealand và mở cửa cho thị trường dịch vụ của New Zealand trong các lĩnh vực chủ chốt như dịch vụ tài chính, viễn thông, vận tải biển và các dịch vụ phân phối cho các công ty EU.
Hiệp định này cũng cải thiện khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp EU đối với các hợp đồng mua sắm hàng hóa, dịch vụ, công trình và sang nhượng, đồng thời nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin.
Bên cạnh đó, thuế quan đối với một loạt mặt hàng nông sản hay thực phẩm của EU, bao gồm thịt lợn, rượu vang, rượu vang sủi và socola cũng sẽ được dỡ bỏ.
Hiệp định cũng bảo vệ toàn bộ danh mục các loại rượu vang và rượu mạnh của EU như Prosecco và champagne cùng 163 sản phẩm truyền thống nổi tiếng khác, từ pho mát cho tới bánh hạnh nhân hay dầu ô liu.
Thủ tướng Jacinda Arden ca ngợi, FTA sẽ mang lại những cam kết mang tính đột phá về môi trường, các quyền về lao động, chất lượng giới và những cơ hội mới. Hiệp định sẽ cắt giảm chi phí và hạn chế đối với các nhà xuất khẩu New Zealand tại một thị trường rất quan trọng là EU, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ mục tiêu phát triển bền vững.
Bà Arden nhấn mạnh, hiệp định cho phép miễn thuế đối với 97% hàng hóa xuất khẩu hiện nay của New Zealand sang EU và dự kiến sẽ giúp tăng giá trị xuất khẩu của New Zealand sang EU lên 1,16 tỷ USD vào năm 2035.
FTA được đưa ra tại thời điểm cuối nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên EU của Pháp, quốc gia thường có quan điểm miễn cưỡng trong việc giải quyết các thỏa thuận thương mại bị đình trệ.
Tuy nhiên, Czech, quốc gia sẽ tiếp quản vai trò của Pháp kể từ 1/7, lại quyết tâm thúc đẩy quan hệ hợp tác thương mại với các đối tác có đồng quan điểm với EU như New Zealand, Australia, Mexico và Chile.
Bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu của Czech Mikulas Bek khẳng định, nước này ủng hộ thương mại cởi mở, đồng thời nhấn mạnh “các cơ hội kinh doanh bị mất tại thị trường Nga cần được thay thế bằng cách mở ra những cơ hội mới tại các khu vực khác trên thế giới”.
Một quan chức EU cho biết, EU và New Zealand đã đàm phán suốt 4 năm qua để có thể hoàn tất thương lượng. Mặc dù còn phải trải qua các quy trình thủ tục phức tạp của EU, cũng như chờ phê chuẩn của New Zealand, song FTA giữa EU-New Zealand có thể sẽ được ký kết chính thức trong năm 2023.