Đại sứ đánh giá như thế nào về hợp tác giữa hai nước?
Quan hệ Australia-Việt Nam đã rất tốt đẹp nhưng vẫn có thể thúc đẩy để tốt đẹp hơn nữa. Hai nước đã ký kết Tuyên bố về tăng cường quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Australia năm 2015 và tôi thấy mối quan hệ này phát triển mạnh mẽ trong hợp tác kinh tế, đổi mới sáng tạo và an ninh giữa hai nước. Chúng ta đều là thành viên của Hiệp định TPP và Hiệp định Thương mại tự do Australia - New Zealand - ASEAN (AANZFTA).
Mặc dù nhiều nước đã dừng cung cấp ODA cho Việt Nam, Australia vẫn tiếp tục cấp ODA cho Việt Nam trong 5 năm tới với mục tiêu giúp Việt Nam phát triển, tập trung vào khu vực tư nhân, xây dựng cơ sở hạ tầng và thể chế.
| Đại sứ Australia tại Việt Nam Craig Chittick tại buổi tọa đàm ngày 31/10 ở Hà Nội. |
Không chỉ ở cấp Chính phủ, Australia cũng đang thúc đẩy hợp tác với các địa phương Việt Nam. Tôi rất vui mừng khi Biên bản Ghi nhớ về hợp tác giữa Cục Ngoại vụ (Bộ Ngoại giao Việt Nam) và Phòng Thương mại Australia tại Việt Nam (Auscham) được ký kết. Đây là cơ sở để Auscham tiếp cận với tất cả 63 tỉnh, thành của Việt Nam, giúp các tổ chức, doanh nghiệp Australia muốn tham gia và mở rộng hoạt động tại thị trường này; đồng thời tạo cơ hội để các tỉnh thành của Việt Nam tiếp cận thị trường Australia thông qua các mạng lưới của Auscham.
Ngày 16/9 vừa qua, tại Nhà máy Chiếu xạ Sơn Sơn (TP. Hồ Chí Minh), lô xoài tươi đầu tiên xuất khẩu sang Australia đã hoàn tất thủ tục cuối cùng. Sau xoài sẽ đễn loại quả nào tiếp theo?
Sau xoài sẽ là quả thanh long. Hiện Australia đã có bản dự thảo về tham vấn quả thanh long và vừa công bố bản thảo về các quy định nhập khẩu loại quả này. Australia cũng đã tham vấn nhiều bên liên quan, trong đó có Việt Nam. Tôi hy vọng cuối năm nay, bản thảo sẽ được thông qua và quả thanh long có thể đến tay người tiêu dùng Australia sớm nhất có thể.
Về cá nhân, tôi thích nhiều loại quả của Việt Nam, nhưng thích bưởi hơn cả. Món bưởi có thể ăn trực tiếp và cũng có thể làm món salad. Tôi đã thử nhiều loại bưởi khác nhau, loại ngọt có loại chua có, cũng có loại thanh mát. Loại quả này chưa được biết đến nhiều ở Australia. Tôi rất vui nếu có nhiều người Australia sang Việt Nam và thử ăn bưởi để một ngày nào đó quả bưởi Việt Nam sẽ được xuất sang thị trường Australia.
Đại biểu từ nhiều địa phương Việt Nam tham dự Tọa đàm đều nói đến các sản phẩm nông nghiệp của mình và mời gọi Australia đầu tư vào các loại nông sản đó. Thời gian tới, Australia sẽ làm gì để giúp nông sản Việt thâm nhập tốt hơn vào thị trường Australia?
Chính phủ hai nước, thông qua hai Bộ Nông nghiệp, đang phối hợp thực hiện một chương trình về quy định kiểm dịch đối với các sản phẩm xuất khẩu của nhau. Hai bên đã triển khai quy trình này với quả xoài và hiện tại là thanh long. Hai Bộ Nông nghiệp sẽ có cuộc gặp cấp cao trong tháng 11 để bàn về những sản phẩm ưu tiên tiếp theo trong lĩnh vực kiểm dịch và tiếp cận thị trường hai nước.
Quan hệ song phương trong lĩnh vực nông nghiệp giữa hai nước đã phát triển mạnh mẽ, điều này không chỉ được khẳng định qua ngôn từ mà tôi đã chứng kiến qua thực tiễn từ chuyến thăm 4 ngày tới Tuyên Quang, Yên Bái và Sơn La vừa qua. Nông dân Việt Nam đã tận dụng rất tốt sự hỗ trợ về nghiên cứu của Australia trong việc trồng nhiều loại cây như cà phê và rau một cách an toàn. Tôi cũng chứng kiến những nghiên cứu của Australia đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá cả của nông sản Việt như thế nào. Như vậy, chúng ta đã hợp tác chặt chẽ trong việc tiếp cận thị trường của nhau cũng như tăng cường năng lực và sự đóng góp của nông dân cho nền kinh tế. Bên cạnh đó, Australia đặc biệt quan tâm tới phụ nữ là nông dân và là chủ doanh nghiệp. Trong 5 năm tới, chúng tôi sẽ tích cực hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực kinh tế của phụ nữ dân tộc ở Tây Bắc.
Đại sứ có thể chia sẻ thêm về những chuyến đi địa phương của mình?
Ngoại giao kinh tế là một phần vô cùng quan trọng trong công việc của tôi. Bộ Ngoại giao và Thương mại của Australia là sự kết hợp giữa cả ngoại giao và thương mại. Tôi mong muốn thông qua những chuyến đi, tôi có hiểu biết nhiều hơn về tiềm năng hợp tác của các địa phương Việt Nam. Tôi có một “mối tình” từ rất lâu với Việt Nam từ năm 1998, khi đi du lịch đến Việt Nam, tôi đã mong một ngày nào đó có thể đưa gia đình mình đến và làm việc ở đây. Việc so sánh 16 tỉnh thành đã đi qua khó khăn như việc so sánh ba đứa con của mình. Mỗi đứa một vẻ và tôi yêu chúng như nhau. Tôi thích cái đông đúc, bận rộn của TP. Hồ Chí Minh, sự chậm rãi của Huế, nét đẹp của Đà Nẵng, cảnh thôn quê của Sơn La, nền nông nghiệp ấn tượng của Cần Thơ… Tôi muốn biết các tỉnh thành một cách tường tận, vì vậy, tôi sẽ thăm tất cả 63 tỉnh thành của Việt Nam trong nhiệm kỳ của mình.
Xin cảm ơn Đại sứ!