Saudi Arabia: ‘Vàng đen’ nơi cát trắng và nỗ lực tăng trưởng xanh

Thanh Hiền
Mặc dù đạt doanh thu khổng lồ từ trữ lượng dầu khí lớn thứ hai thế giới, song Saudi Arabia vẫn chuyển mình mạnh mẽ để tăng trưởng xanh, bền vững hơn.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
(08.14) Saudi Arabia là một trong những nhà cung cấp dầu mỏ và khí đốt lớn nhất trên thế giới - Ảnh: Nhà máy khí đốt Haradh tại cực nam mỏ dầu Ghawar, Saudi Arabia. (Nguồn: Saudi Aramcoi)
Saudi Arabia là nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất trên thế giới - Ảnh: Nhà máy khí đốt Haradh tại cực nam mỏ dầu Ghawar, Saudi Arabia. (Nguồn: Saudi Aramcoi)

Saudi Arabia là nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới, đạt 161,7 tỷ USD năm 2021, chiếm 16,5% lượng xuất khẩu của toàn thế giới, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng xu hướng thị trường và biến động dầu thô toàn cầu.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, quốc gia Trung Đông này đã có nhiều bước chuyển mình tích cực theo hướng tăng trưởng xanh, bền vững nhằm giải quyết thách thức trong nước nói riêng và đóng góp vào mục tiêu chống biến đổi khí hậu toàn cầu nói chung.

Tại sao lại có câu chuyện này?

Món quà từ thiên nhiên

Để hiểu được câu chuyện này, cần quay ngược dòng thời gian về lại năm 1993. Khi đó, Quốc vương Saudi Arabia Abdulaziz bin Abdulrahman Al Saud đã cho phép công ty Standard Oil of California (Socal), sau này đổi tên thành Chevron, có quyền thăm dò triển vọng khai thác dầu ở đất nước mới được thành lập.

Năm 1938, Socal phát hiện một lượng lớn dầu trong Vòm Dammam gần Vịnh Arab. Một lượng dầu hạn chế bắt đầu được xuất khẩu vào năm 1939 và tăng lên đáng kể khi Thế chiến II kết thúc.

Cuối những năm 1940, Socal tham gia liên doanh với các công ty dầu mỏ khác của Mỹ và được đổi tên thành Công ty Dầu khí Mỹ Arab (Aramco). Đến những năm 1970, Saudi Arabia trở thành nhà sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ hàng đầu thế giới.

Năm 1980, ngành công nghiệp dầu mỏ của Saudi Arabia bước vào một kỷ nguyên mới khi chính phủ nắm toàn quyền sở hữu Aramco, đổi tên thành Saudi Aramco.

Công ty này bắt đầu khám phá những khu vực trước đây chưa từng được khai thác và phát hiện ra nhiều mỏ dầu thô chất lượng cao với trữ lượng khổng lồ.

Cho đến tận ngày nay, Saudi Aramco vẫn tiếp tục khám phá nhiều mỏ dầu và khí, cả truyền thống và phi truyền thống, tại nhiều khu vực trên toàn đất nước.

Theo thống kê, Saudi Arabia có trữ lượng dầu được chứng minh lớn thứ hai thế giới và là thành viên then chốt của tổ chức Các nước Xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), cũng như Các nước Arab Xuất khẩu dầu mỏ (OAPEC). Bên cạnh hàng chục mỏ dầu và khí đã và đang được khai thác, Saudi Arabia có hai mỏ lớn nhất thế giới.

Đầu tiên, đó là mỏ Ghawar, mệnh danh là “chú voi trên sa mạc”. Mỏ này nằm cách thành phố Dhahran, Al-Hasa thuộc tỉnh miền Đông Saudi Arabia 100km về tây nam. Đây là mỏ dầu lớn nhất thế giới cả về trữ lượng và sản lượng dầu, chứa hơn 1/4 tổng trữ lượng dầu đã được chứng minh của Saudi Arabia và chiếm khoảng 1/2 sản lượng dầu của cả nước.

Sau khi được phát hiện năm 1948 và đi vào hoạt động năm 1951, mỏ Ghawar đã nhanh chóng xác lập vị thế của quốc gia Trung Đông trên bản đồ dầu mỏ thế giới.

(08.14) Mỏ Safaniya của Saudi Arabia là mỏ dầu ngoài khơi lớn nhất thế giới. (Nguồn: oil&gasmiddleeast)
Mỏ Safaniya của Saudi Arabia là mỏ dầu ngoài khơi lớn nhất thế giới. (Nguồn: oil&gasmiddleeast)

Ngoài ra, Saudi Arabia cũng sở hữu mỏ Safaniyah, nằm cách thành phố Dhahran 200 km về phía Bắc. Chỉ đứng sau mỏ Ghawar về quy mô, song mỏ Safainyah lại là mỏ dầu ngoài khơi lớn nhất thế giới với trữ lượng 37 tỷ thùng dầu, cùng sản lượng hàng năm lên tới khoảng 1,3 triệu thùng dầu thô.

Để tận dụng tiềm năng tối đa các mỏ dầu khổng lồ và nhiều mỏ khí đốt, Saudi Arabia đã xây dựng và phát triển một ngành công nghiệp lọc hóa dầu hiện đại, cung cấp năng lượng và mang lại nguồn thu lớn để nền kinh tế vươn lên mạnh mẽ.

Nước này có 9 khu liên hợp lọc dầu sản xuất xăng, nhiên liệu, dầu diesel, khí hóa lỏng, nhiên liệu máy bay, dầu hỏa và các sản phẩm dầu mỏ khác. Đây là những nhà máy có công nghệ lọc hóa dầu tân tiến bậc nhất trên thế giới, với sản lượng khoảng 8 triệu thùng/ngày các sản phẩm dầu mỏ, hầu hết được dành cho xuất khẩu.

Do đó, với trữ lượng dầu, khí đốt lớn và nền công nghiệp lọc hóa dầu hiện đại, không khó hiểu khi ngành dầu thô và khí đốt tự nhiên được nhiều người coi là xương sống của kinh tế Saudi Arabia, đóng góp tới 32,4% GDP trong năm 2021.

Khi dầu mỏ không phải tất cả

Dầu mỏ là “món quà” của thiên nhiên dành cho Saudi Arabia, giúp Riyadh định hướng con đường phát triển. Song nó không phải “chìa khóa vạn năng” cho một số vấn đề quốc gia Trung Đông đang phải đối mặt, đặc biệt là bài toán về nguồn nước.

Dù 97% người dân có thể tiếp cận nước uống, song với khí hậu nóng hạn, tiêu thụ quá mức và thiếu nguồn nước tái tạo ổn định, Saudi Arabia vẫn là một trong những quốc gia khan hiếm nước nhất thế giới. Tiêu thụ nước bình quân đầu người tại quốc gia này ở mức 89,5m3/năm, thấp hơn nhiều so với mức khan hiếm nước tuyệt đối là 500m3/năm. Vì thế, trong lúc thế giới lao đao vì giá xăng dầu tăng đột biến song tại Saudi Arabia, giá 1 lít xăng đôi khi còn rẻ hơn giá 1 lít nước đóng chai.

Vì thế, dù dầu mỏ vẫn là tài nguyên thiên nhiên then chốt, Saudi Arabia luôn quan tâm đến việc bảo đảm nguồn nước cho các hoạt động sản xuất cũng như sinh hoạt cho người dân, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu có thể làm trầm trọng thêm sự thiếu hụt nước tại nhiều nơi trên thế giới.

(08.14) Dự án khí Hydrogen khổng lồ tại khu vực Oxagon thuộc siêu thành phố Neom của Saudi Arabia. (Nguồn: Arab News)
Dự án khí Hydrogen khổng lồ tại khu vực Oxagon thuộc siêu thành phố Neom thể hiện mong muốn tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch và có thể tái tạo của Saudi Arabia. (Nguồn: Arab News)

Đây có lẽ là một phần động lực khiến Saudi Arabia tích cực chống biến đổi khí hậu toàn cầu, tăng tốc phát triển năng lượng sạch và bền vững.

Những nỗ lực được kỳ vọng sẽ đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng tại Saudi Arabia và phù hợp với các tiêu chuẩn sống cao hơn. Bên cạnh đó, hướng đi này phù hợp với tầm nhìn đa dạng hóa kinh tế của Saudi Arabia đến 2030 về giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ.

Ở cấp độ quốc gia, Saudi Arabia đã đưa ra nhiều mục tiêu và chiến lược để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, đồng thời tăng tốc quá trình chuyển đổi năng lượng như sáng kiến của quốc gia về hiệu quả năng lượng, năng lượng tái tạo, hạt nhân và thủy điện.

Trên bình diện quốc tế, Saudi Arabia đã phê chuẩn nhiều văn kiện về bảo vệ môi trường như Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (UNFCCC), Nghị định thư Kyoto, Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu…

Trong bối cảnh đó, dầu mỏ và khí đốt sẽ tiếp tục có vai trò lớn, song không còn là yếu tố quan trọng duy nhất trên con đường phát triển của quốc gia Trung Đông này.

Mỹ-Saudi Arabia bắt đầu cuộc tập trận chung 1 tháng trên Biển Đỏ

Mỹ-Saudi Arabia bắt đầu cuộc tập trận chung 1 tháng trên Biển Đỏ

Ngày 13/8, Bộ Quốc phòng Saudi Arabia cho biết, các lực lượng vũ trang Hoàng gia của nước này và thủy quân lục chiến Mỹ ...

Hưởng lợi nhờ giá dầu tăng cao, kinh tế Saudi Arabia 'lên hương'

Hưởng lợi nhờ giá dầu tăng cao, kinh tế Saudi Arabia 'lên hương'

Ngày 31/7 Cơ quan Thống kê Saudi Arabia cho biết tăng trưởng kinh tế của nước này trong quý II/2022 tăng gần 12% so với ...

Bài viết cùng chủ đề

Châu Phi - Trung Đông

Đọc thêm

Cristiano Ronaldo không có tên trong danh sách đội tuyển Bồ Đào Nha giao hữu tuyển Thụy Điển

Cristiano Ronaldo không có tên trong danh sách đội tuyển Bồ Đào Nha giao hữu tuyển Thụy Điển

HLV Roberto Martinez gạch tên siêu sao Cristiano Ronaldo khỏi danh sách rút gọn 24 cầu thủ Bồ Đào Nha chuẩn bị cho trận giao hữu với Thụy Điển.
Tiết lộ nguyên nhân chính khiến giá khí đốt châu Âu tăng liên tiếp, có liên quan đến Nga và Ukraine?

Tiết lộ nguyên nhân chính khiến giá khí đốt châu Âu tăng liên tiếp, có liên quan đến Nga và Ukraine?

Giá khí đốt ở châu Âu ngày 18/3 (giờ địa phương) tiếp đà tăng và ghi nhận chuỗi đi lên 4 ngày liên tiếp.
Lỡ hẹn với ngày xanh tập 2: Duyên phát hiện đưa nhầm chiếc USB cho Chủ tịch Thắng

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 2: Duyên phát hiện đưa nhầm chiếc USB cho Chủ tịch Thắng

Lỡ hẹn với ngày xanh tập 2, Duyên mới phát hiện đã đưa nhầm cho Chủ tịch Thắng (NSƯT Mai Nguyên) chiếc USB có chứa bài thuyết trình.
Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Nhật Bản đăng cai đối thoại quốc phòng với các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ 2

Cuộc họp diễn ra trước thềm Hội nghị lãnh đạo Quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 10, dự kiến diễn ra vào tháng 7 tới tại Tokyo, Nhật Bản.
TP. Hồ Chí Minh công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 1, lớp 6, lớp 10

TP. Hồ Chí Minh công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 1, lớp 6, lớp 10

UBND TP. Hồ Chí Minh vừa công bố kế hoạch tuyển sinh vào lớp 1, lớp 6, lớp 10. Năm nay đối với lớp 6 sẽ khảo sát vào các ...
Dự báo thời tiết ngày mai (20/3): Bắc Bộ trời rét, có mưa; Bắc Trung Bộ mưa to cục bộ; phía Nam ngày nắng, Nam Bộ có nắng nóng

Dự báo thời tiết ngày mai (20/3): Bắc Bộ trời rét, có mưa; Bắc Trung Bộ mưa to cục bộ; phía Nam ngày nắng, Nam Bộ có nắng nóng

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (20/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Chúng tôi có niềm tin vào các doanh nghiệp FDI'

Thủ tướng Phạm Minh Chính: 'Chúng tôi có niềm tin vào các doanh nghiệp FDI'

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn sự đồng hành, ủng hộ của các bạn bè quốc tế, các đối tác phát triển, các nhà đầu tư nước ngoài với Việt Nam.
Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều, thị trường sẽ biến động thế nào?

Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều, thị trường sẽ biến động thế nào?

Giá cà phê hôm nay 19/3/2024: Giá cà phê robusta tiếp tục tăng, hàng sắp ra nhiều thị trường sẽ biến động thế nào?
VBF 2024: Doanh nghiệp FDI phải đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt trong chiến lược tăng trưởng xanh

VBF 2024: Doanh nghiệp FDI phải đóng vai trò tiên phong, dẫn dắt trong chiến lược tăng trưởng xanh

Sáng 19/3, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị Thủ tướng Chính phủ gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp FDI và VBF 2024.
Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3: Nhu cầu nhiên liệu tại Trung Quốc hồi phục hỗ trợ giá dầu

Giá xăng dầu hôm nay 19/3, thế giới duy trì đà tăng khi sản lượng xuất khẩu dầu thô của Iraq và Saudi Arabia giảm xuống, thị trường Trung Quốc dần hồi phục.
Giá heo hơi hôm nay 19/3: Giá heo hơi đi ngang ở mốc cao; giá thịt thế giới tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 19/3: Giá heo hơi đi ngang ở mốc cao; giá thịt thế giới tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay đi ngang ở cả ba miền. Hiện tại, giá khảo sát ở các tỉnh thành dao động trong khoảng 56.000 - 61.000 đồng/kg, đang dừng ở mức cao
Giá tiêu hôm nay 19/3/2024, tiêu trong nước tăng giá, nông dân có lợi nhuận tốt, nhận định thị trường ‘sáng cửa’, tâm lý trữ hàng

Giá tiêu hôm nay 19/3/2024, tiêu trong nước tăng giá, nông dân có lợi nhuận tốt, nhận định thị trường ‘sáng cửa’, tâm lý trữ hàng

Giá tiêu hôm nay 19/3/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 93.500 – 95.500 đồng/kg.
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà trong nước, TPCM thu hồi đất 31 dự án trong năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Yêu cầu khắc phục nghịch lý thừa nhà cao cấp, giá nhà trung bình ở Việt Nam cao gấp gần 24 lần thu nhập… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản

Xin cho tôi hỏi hồ sơ miễn thuế đối với trường hợp thừa kế bất động sản gồm những gì? - Độc giả Thanh Huyền
Khám phá cơ hội đầu tư lớn tại Dự án Đông Tăng Long

Khám phá cơ hội đầu tư lớn tại Dự án Đông Tăng Long

Dự án Khu đô thị mới Đông Tăng Long có tổng diện tích lên tới 160ha là một trong những dự án bất động sản hiếm hoi tại TP. HCM rộng lớn và nằm tại ...
Thị trường bất động sản: Vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, ghi nhận động thái tích cực

Thị trường bất động sản: Vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, ghi nhận động thái tích cực

Thị trường bất động sản năm 2024 dù còn nhiều khó khăn và mức phục hồi không đồng đều, nhưng đang và sẽ ghi nhận những động thái tích cực.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3: Euro, Bảng Anh 'ngược chiều' USD, thị trường tự do đã hạ nhiệt

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 19/3 ghi nhận đồng USD tăng trước một loạt cuộc họp của các ngân hàng trung ương trong tuần này.
Thị trường chứng khoán Nhật Bản 'mất kết nối' với nền kinh tế, vì sao vậy?

Thị trường chứng khoán Nhật Bản 'mất kết nối' với nền kinh tế, vì sao vậy?

Chỉ số Nikkei 225 của thị trường chứng khoán Nhật Bản đã liên tục 'xô đổ' các mức cao mới và tăng hơn 18% kể từ đầu năm nay.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/3: USD ổn định, Euro nỗ lực giữ đà tăng bền vững

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/3: USD ổn định, Euro nỗ lực giữ đà tăng bền vững

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 18/3 ghi nhận đồng USD ổn định sau khi dữ liệu Chỉ số giá sản xuất (PPI) của Mỹ được công bố.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/3: USD/VND tăng cao, doanh nghiệp 'chịu trận'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/3: USD/VND tăng cao, doanh nghiệp 'chịu trận'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 15/3 ghi nhận đồng USD tăng giá nhờ được thúc đẩy bởi dữ liệu từ Mỹ.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/3: USD 'quay xe' hạ giá, thị trường tự do không còn 'nóng rẫy'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/3: USD 'quay xe' hạ giá, thị trường tự do không còn 'nóng rẫy'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 14/3 ghi nhận đồng Euro tăng 0,2% so với đồng USD, đạt mức 1,0951 USD.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 13/3: USD giao dịch đầy biến động, Euro được 'ưu ái'

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 13/3: USD giao dịch đầy biến động, Euro được 'ưu ái'

Tỷ giá USD tăng nhẹ sau khi dữ liệu mới công bố cho thấy, lạm phát tháng 2 tại Mỹ cao hơn dự kiến.
Phiên bản di động