SEA Games 30: Nguồn gốc về Kurash, “mỏ vàng” của Việt Nam

Ngày thi đấu thứ 2 của SEA Games 30, các vận động viên Việt Nam thành công vang dội ở môn Kurash với 5 HCV, nâng thành tích của đoàn thể thao Việt Nam lên 15 HCV sau 2 ngày thi đấu, xếp thứ 2 trên bảng tổng sắp huy chương

Với rất nhiều người Việt Nam, Kurash còn khá xa lạ. Vậy Kurash là bộ môn thể thao như thế nào?

Lịch sử hơn 3.500 năm

Kurash là một loại vật cổ điển kiểu đứng có nguồn gốc từ lãnh thổ của Uzbekistan ngày nay. Theo nghiên cứu khoa học mới nhất, Kurash có lịch sử không dưới 3.500 năm, là một trong những môn võ cổ xưa nhất mà mọi người từng tập luyện.

Kurash là một từ tiếng Uzbekistan, có nghĩa là “đạt được mục tiêu với cách công bằng hoặc theo cách công bằng”. Kể từ khi ra đời cho đến thời gian gần đây, Kurash đã được sử dụng như một môn võ thuật và giải trí thể chất công cộng trong các ngày lễ lớn, lễ và tiệc cưới.

Gần 2.500 năm trước, Herodotus, nhà triết học và sử gia Hy Lạp cổ đại trong cuốn sách nổi tiếng của ông có tên là Lịch sử nói rằng Kurash là một tập quán phổ biến đối với những người sống trong lãnh thổ của Uzbekistan hiện nay.

Nhà khoa học phương Đông vĩ đại và người tạo ra khoa học y học hiện đại - Avicenna, sống tại thế kỷ X ở Bukhara, viết rằng tập luyện Kurash là cách tốt nhất để giữ sức khỏe cả về thể chất và tinh thần.

Trong thế kỷ XIV, Timur - người thành lập Đế chế Timurid ở và xung quanh Iran và Trung Á ngày nay, đã sử dụng Kurash trong quân đội của mình để rèn luyện thể chất và tự vệ cho binh lính. Quân đội Timur đã chinh phục một nửa thế giới và chưa bao giờ bị đánh bại càng khiến Kurash trở nên nổi tiếng.

Hàng thế kỷ trôi qua và Kurash đã trở thành một trong những truyền thống phổ biến và được tôn trọng nhất của người dân Uzbekistan. Người Uzbekistan nói rằng Kurash nằm trong gen, trong máu của họ. Ngày nay có hơn 2 triệu người tập luyện Kurash trên khắp Uzbekistan.

Trong hơn 3 thiên niên kỷ, Kurash bị giới hạn bởi biên giới Trung Á. Kỹ thuật, truyền thống, quy tắc và triết lý của Kurash được thực hiện bằng hình thức truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác và chưa được hệ thống hóa và khái quát hóa di sản của Kurash.

Trong năm 1990, bậc thầy nổi tiếng của Kurash, Judo và Sambo (vào đầu thế kỷ XX, người Nga đã sử dụng kỹ thuật ném trong Kurash để tạo ra Sambo) là Komil Yusupov, người Uzbekistan hoàn thành nghiên cứu về Kurash. Ông tạo ra các quy tắc phổ quát mới cho Kurash, kết hợp các tính năng tốt nhất của triết lý dũng cảm và chủ nghĩa nhân văn hàng nghìn năm của Kurash với các yêu cầu chặt chẽ của môn thể thao hiện đại.

Yusupov giới thiệu về các hạng cân, động tác và thuật ngữ của Kurash dựa trên 13 từ tiếng Uzbekistan, đặt thời lượng cố định của trận đấu, trang phục cho người thi đấu và trọng tài và tất cả những điều khác liên quan.

Vượt khỏi biên giới Uzbekistan

Bắt đầu từ năm 1991, năm Uzbekistan trở thành quốc gia độc lập, Tổng thống đầu tiên của Uzbekistan, ông Islam Karimov đã xây dựng mục tiêu thúc đẩy Kurash trên toàn thế giới như một môn thể thao quốc tế mới. Tổng thống Karimov trong khi gặp Komil Yusupov vào năm 1992 đã đưa ra ý tưởng của mình về cách biến môn thể thao Kurash thành quốc tế và thông qua môn thể thao này giới thiệu Uzbekistan, lịch sử, truyền thống và triết lý của nó với thế giới.

Sau cuộc họp đó với sự hỗ trợ của Tổng thống Uzbekistan, nhóm các nhà hoạt động của Kurash do ông Yusupov dẫn đầu đã bắt đầu tuyên truyền và quảng bá quốc tế về Kurash. Họ đã tổ chức một số giải đấu lớn ở các khu vực khác nhau của Uzbekistan bằng cách sử dụng các quy tắc mới và đạt thành công vang dội. Đôi khi các sân vận động lớn không thể chứa tất cả khán giả.

Nhóm đã thuyết trình tại nhiều diễn đàn thể thao uy tín ở Hàn Quốc, Canada, Nhật Bản, Ấn Độ, Mỹ, Monaco và Nga. Mục tiêu đưa Kurash ra thế giới sớm đạt được.

Vào tháng 9/1998, thủ đô của Uzbekistan - Tashkent đã tổ chức giải đấu Kurash quốc tế đầu tiên. Các vận động viên từ gần 30 quốc gia châu Á, châu Âu và châu Mỹ đã tham gia. Thông thường sự kiện Kurash ở Uzbekistan được tổ chức tại các sân vận động bóng đá. Giải đấu này, dành cho Giải thưởng của Tổng thống Uzbekistan, không phải là một ngoại lệ.

Trong giải đấu này, Tashkent đã tổ chức một sự kiện lịch sử khác. Vào ngày 6/9/1998, đại diện của 28 quốc gia châu Á, châu Âu và châu Mỹ đã thành lập Hiệp hội Kurash Quốc tế - cơ quan thể thao quốc tế chính thức đại diện cho Kurash trên thế giới. Kể từ ngày 6/9 là ngày sinh nhật chính thức của môn thể thao quốc tế mới - Kurash.

Ngày nay nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam cũng tập luyện Kurash. Năm 2018, Kurash đã được đưa vào thi đấu ở Asiad 2018 và giờ là SEA Games 30.