Shibam - "Manhattan xây bằng gạch bùn"

Thành phố cổ xưa Shibam của Yemen là thành phố lâu đời nhất trên thế giới được xây dựng và quy hoạch theo chiều thẳng đứng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
thanh pho choc troi xay tu gach bun Tòa án Yemen kết án tử hình cựu lãnh đạo Yemen và phụ tá
thanh pho choc troi xay tu gach bun Lời giải cho bài toán khó Yemen

Nằm ở vùng Wadi Hadramaut của Yemen, một thành phố cổ với những tòa nhà chọc trời được xây dựng bằng gạch bùn nổi lên sừng sững trên sa mạc. Đây chính là biểu tượng về khả năng thích nghi với những môi trường khắc nghiệt nhất của con người.

Những tòa cao ốc này được xây bằng gạch bùn liền kề nhau. Ở vùng sa mạc khô cằn này, rất khan hiếm những vật liệu như gỗ và đá, nhưng bù lại là có nhiều cát, đất sét và bùn. Với khả năng thích nghi để sinh tồn cao, người dân vùng sa mạc đã sáng tạo ra cách riêng để xây dựng nên nơi ở an toàn bằng những vật liệu có sẵn.

thanh pho choc troi xay tu gach bun
Toàn cảnh thành phố Shibam. (Nguồn: National Geographic)

"Manhattan giữa sa mạc"

Nằm ở rìa một vùng sa mạc hoang vu có tên gọi là Vùng Trống, thành phố Shibam được xây dựng từ thế kỷ 16 là thành phố lâu đời nhất trên thế giới có quy hoạch đô thị theo chiều thẳng đứng. Với kiểu kiến trúc đặc biệt này, Shibam hiện là nơi cư ngụ của khoảng 7.000 dân.

Trong một chuyến hành trình xuyên qua phía Nam cao nguyên Ả rập vào năm 1930, nhà thám hiểm người Anh Freya Stark đã gọi thành phố này là “Manhattan giữa sa mạc”, ngụ ý so sánh những tòa nhà cao của nó với thành phố Manhattan của nước Mỹ, nơi có nhiều tòa cao ốc chọc trời.

Mọi khía cạnh trong thiết kế của Shibam đều mang tính chiến lược. Thành phố được xây dựng ở một vùng có vị trí khá cao và có bức tường thành kiên cố bao quanh nhằm bảo vệ người dân trước các bộ tộc thù địch. Lợi thế trên cao giúp họ phát hiện kẻ thù từ xa. Các khu nhà được xây dựng theo một sơ đồ quy hoạch hình chữ nhậtđồng thời nằm khá gần với nguồn nước.

Các tòa nhà xây bằng gạch bùn, có thể cao đến 7 tầng, đã được xây dựng từ nguồn đất xung quanh thành phố. Hỗn hợp đất, cỏ khô và nước đã được hòa trộn và đúc thành gạch, sau đó được phơi nắng trong nhiều ngày. Các tầng sát đất không có cửa sổ, dùng để nhốt gia súc hoặc chứa ngũ cốc, còn các tầng trên cao dùng làm nơi ở của mọi người. Những hành lang và cửa ra vào nối liền các tòa nhà cũng là những lối thoát hiểm nhanh - một trong những đặc điểm phòng thủ ấn tượng của thành phố này.

thanh pho choc troi xay tu gach bun
Những phụ nữ ở Shibam đang hái rau. Họ đội mũ rơm madhalla, loại mũ được thiết kế để chống nóng. (Nguồn: National Geographic)

Nguy cơ biến mất

Các công trình xây dựng trên sa mạc luôn chịu sự đe dọa của gió, mưa và nhiệt độ, do đó phải được bảo trì liên tục. Năm 2008, một cơn bão nhiệt đới đã quét qua Shibam, phá hủy một số nhà ở và đe dọa các tòa tháp cao đắp bằng đất.

Thành phố này cũng đang phải hứng chịu những mối đe dọa từ chính con người. Năm 2015, Shibam lọt vào danh sách “Di sản thế giới bị đe dọa” khi cuộc nội chiến khốc liệt nổ ra tại Yemen, đẩy đất nước này vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo kéo dài đến nay. Một số tòa nhà cổ bị hủy hoại nghiêm trọng trong các trận bom quy mô lớn, và hiện vẫn có nguy cơ bị phá hủy do xung đột vũ trang.

Tổng giám đốc UNESCO Irina Bokova từng nhận định: “Không những gây ra những hậu quả khủng khiếp cho con người, các cuộc tấn công này đang phá hủy di sản văn hóa độc đáo này của Yemen, nơi lưu giữ bản sắc, lịch sử và kỷ niệm, đồng thời là một minh chứng hùng hồn cho những thành tựu của nền Văn minh Hồi giáo”.

Shibam không phải là di sản văn hóa đầu tiên hoặc duy nhất bị đe dọa. Năm 1954, Công ước của UNESCO về Bảo vệ di sản văn hóa trong các sự kiện xung đột có vũ trang đã được tòa án quốc tế ở The Hague thông qua sau khi hàng loạt di sản văn hóa bị phá hủy trên diện rộng trong suốt cuộc Chiến tranh Thế giới thứ II. Đây là công ước quốc tế đầu tiên về vấn đề này. Công ước này hoạt động với phương châm “sự hủy diệt di sản văn hóa của bất cứ dân tộc nào cũng là sự hủy diệt di sản văn hóa của toàn nhân loại”, qua đó giúp bảo vệ các di sản trước cộng đồng quốc tế.

thanh pho choc troi xay tu gach bun LHQ: Hơn 1.500 trẻ em thiệt mạng trong cuộc chiến tại Yemen

Theo các báo cáo của Liên hợp quốc, cuộc chiến tại Yemen đã cướp đi sinh mạng của hơn 1.500 trẻ em, kể từ khi ...

thanh pho choc troi xay tu gach bun Trung Đông - Châu Phi: 20 triệu người có nguy cơ chết đói

Mạng sống của hơn 20 triệu người ở 4 quốc gia châu Phi gồm Nam Sudan, Somalia, Nigeria và Yemen đang bị đe doạ nghiêm ...

thanh pho choc troi xay tu gach bun Yemen quyết bảo vệ tuyến hàng hải quan trọng ở phía Nam Biển Đỏ

Quân đội Chính phủ Yemen đang tăng cường lực lượng cho chiến dịch giải phóng khu vực ven Biển Đỏ của nước này - hiện ...

Trung Hiếu (theo National Geographic)

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Đối ngoại trong tuần: Nâng cấp quan hệ với Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện; Việt Nam trúng cử làm thành viên UNCITRAL nhiệm kỳ 2025-2031

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 18-25/11.
Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024: Giá vàng bất ngờ ‘quay xe’, chịu sức ép từ quyết định của ông Trump, vàng nhẫn và vàng miếng đồng loạt lao dốc

Giá vàng hôm nay 26/11/2024, Giá vàng bất ngờ quay đầu giảm mạnh. Hai yếu tố gây sức ép lên kim loại quý. Giá vàng nhẫn, vàng miếng thuận đà ...
Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024: Thị trường chưa có dấu hiệu tác động mạnh, đà tăng vẫn được đánh giá cao

Giá tiêu hôm nay 26/11/2024 tại thị trường trong nước đi ngang ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 139.000 – 140.000 đồng/kg.
Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Vinh danh 22 tác phẩm khơi dậy tự hào dân tộc và khát vọng phát triển đất nước nơi biên cương

Ban tổ chức đã vinh danh 22 tác phẩm xuất sắc nhất của cuộc thi tham gia cuộc thi ảnh nghệ thuật 'Tự hào một dải biên cương'.
Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Tổng Bí thư Tô Lâm trao đổi chuyên đề ‘Kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam’

Một số nhận thức cơ bản về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư nhấn mạnh, đó là kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên ...
Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Tập đoàn Ericsson mong muốn nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, công nghệ mới tại Việt Nam

Thủ tướng đề nghị Tập đoàn Ericsson đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam, không chỉ mở rộng thương mại mà còn hợp tác theo chiều sâu, mang tính chiến ...
Cựu Hoa khôi bóng chuyền Kim Huệ và những môn thể thao đam mê sau giải nghệ

Cựu Hoa khôi bóng chuyền Kim Huệ và những môn thể thao đam mê sau giải nghệ

Sau ly hôn, cựu Hoa khôi bóng chuyền Phạm Thị Kim Huệ sống cùng con gái, hiện cô làm HLV phó của CLB Vietinbank.
Chương trình thời trang - nghệ thuật 'Đường chúng ta đi' khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, tự hào dân tộc

Chương trình thời trang - nghệ thuật 'Đường chúng ta đi' khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, tự hào dân tộc

Chương trình thời trang – nghệ thuật 'Đường chúng ta đi' diễn ra vào ngày 30/11 nhằm tri ân các anh hùng liệt sĩ, khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước.
Đại diện Puerto Rico đăng quang Mr World 2024, Phạm Tuấn Ngọc đoạt Á vương 1

Đại diện Puerto Rico đăng quang Mr World 2024, Phạm Tuấn Ngọc đoạt Á vương 1

Tối 23/11, Danny Mejía Romero - 27 tuổi, ca sĩ người Puerto Rico - vượt 59 thí sinh để đoạt danh hiệu Mr World 2024.
Ấn tượng BST 'Nét xưa' lấy cảm hứng từ vẻ đẹp truyền thống của áo dài Việt

Ấn tượng BST 'Nét xưa' lấy cảm hứng từ vẻ đẹp truyền thống của áo dài Việt

NTK Châu Loan giới thiệu bộ sưu tập 'Nét xưa' với những thiết kế lấy cảm hứng từ vẻ đẹp truyền thống của áo dài Việt Nam.
Diễn viên Lương Thu Trang khoe dáng yêu kiều, thu hút mọi ánh nhìn

Diễn viên Lương Thu Trang khoe dáng yêu kiều, thu hút mọi ánh nhìn

Diễn viên Lương Thu Trang khoe dáng yêu kiều, diễn viên Lan Phương rạng rỡ, mặn mà sau sinh.
NSƯT Linh Nga tạo dáng với áo dài lụa thêu tay, tôn vinh nghề ươm tơ dệt vải

NSƯT Linh Nga tạo dáng với áo dài lụa thêu tay, tôn vinh nghề ươm tơ dệt vải

Diễn viên múa Linh Nga thể hiện độ uyển chuyển với những mẫu áo dài thêu tay của nhà thiết kế Vũ Việt Hà.
Chương trình 'Vũ điệu thời gian': Sức mạnh nghệ thuật kết nối các dân tộc

Chương trình 'Vũ điệu thời gian': Sức mạnh nghệ thuật kết nối các dân tộc

Chương trình 'Vũ điệu thời gian' là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của nghệ thuật trong kết nối các dân tộc.
Độc đạo tập cuối: Hồng trở về tìm Diễm

Độc đạo tập cuối: Hồng trở về tìm Diễm

Độc đạo tập cuối, Hồng quyết chiến với ông trùm Quân "già" và trở về tìm mẹ con Diễm như đã hứa...
Dàn người đẹp, nghệ sĩ chúc mừng Hoa hậu Thùy Tiên và đoàn phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'

Dàn người đẹp, nghệ sĩ chúc mừng Hoa hậu Thùy Tiên và đoàn phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'

Siêu mẫu Minh Tú, ca sĩ Hòa Minzy cùng dàn Hoa hậu, Á hậu chúc mừng Thùy Tiên ra mắt vai diễn phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'.
Độc đạo tập 35: Diễm bất ngờ thổ lộ tình cảm với Hồng, ông trùm 'ra đòn'

Độc đạo tập 35: Diễm bất ngờ thổ lộ tình cảm với Hồng, ông trùm 'ra đòn'

Độc đạo tập 35, Diễm thổ lộ tình cảm với Hồng, ông trùm ép Hồng chuyển hàng lần cuối để cứu em trai...
Độc đạo tập 34: Quân 'già' bắt cóc em trai Hồng, mẹ con Diễm rời bản Mây

Độc đạo tập 34: Quân 'già' bắt cóc em trai Hồng, mẹ con Diễm rời bản Mây

Độc đạo tập 34, Hồng hốt hoảng khi biết ông trùm bắt cóc em trai, Diễm sắp rời bản Mây...
Tùng Dương ra mắt hai ca khúc tự sáng tác trong album mới

Tùng Dương ra mắt hai ca khúc tự sáng tác trong album mới

Tùng Dương giới thiệu album mới nhất mang tên “Multiverse - Đa vũ trụ” với 12 bài hát thể hiện triết lý sống của anh khi bước sang một ngưỡng mới của cuộc đời.
Phiên bản di động