Shibam - "Manhattan xây bằng gạch bùn"

Thành phố cổ xưa Shibam của Yemen là thành phố lâu đời nhất trên thế giới được xây dựng và quy hoạch theo chiều thẳng đứng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
thanh pho choc troi xay tu gach bun Tòa án Yemen kết án tử hình cựu lãnh đạo Yemen và phụ tá
thanh pho choc troi xay tu gach bun Lời giải cho bài toán khó Yemen

Nằm ở vùng Wadi Hadramaut của Yemen, một thành phố cổ với những tòa nhà chọc trời được xây dựng bằng gạch bùn nổi lên sừng sững trên sa mạc. Đây chính là biểu tượng về khả năng thích nghi với những môi trường khắc nghiệt nhất của con người.

Những tòa cao ốc này được xây bằng gạch bùn liền kề nhau. Ở vùng sa mạc khô cằn này, rất khan hiếm những vật liệu như gỗ và đá, nhưng bù lại là có nhiều cát, đất sét và bùn. Với khả năng thích nghi để sinh tồn cao, người dân vùng sa mạc đã sáng tạo ra cách riêng để xây dựng nên nơi ở an toàn bằng những vật liệu có sẵn.

thanh pho choc troi xay tu gach bun
Toàn cảnh thành phố Shibam. (Nguồn: National Geographic)

"Manhattan giữa sa mạc"

Nằm ở rìa một vùng sa mạc hoang vu có tên gọi là Vùng Trống, thành phố Shibam được xây dựng từ thế kỷ 16 là thành phố lâu đời nhất trên thế giới có quy hoạch đô thị theo chiều thẳng đứng. Với kiểu kiến trúc đặc biệt này, Shibam hiện là nơi cư ngụ của khoảng 7.000 dân.

Trong một chuyến hành trình xuyên qua phía Nam cao nguyên Ả rập vào năm 1930, nhà thám hiểm người Anh Freya Stark đã gọi thành phố này là “Manhattan giữa sa mạc”, ngụ ý so sánh những tòa nhà cao của nó với thành phố Manhattan của nước Mỹ, nơi có nhiều tòa cao ốc chọc trời.

Mọi khía cạnh trong thiết kế của Shibam đều mang tính chiến lược. Thành phố được xây dựng ở một vùng có vị trí khá cao và có bức tường thành kiên cố bao quanh nhằm bảo vệ người dân trước các bộ tộc thù địch. Lợi thế trên cao giúp họ phát hiện kẻ thù từ xa. Các khu nhà được xây dựng theo một sơ đồ quy hoạch hình chữ nhậtđồng thời nằm khá gần với nguồn nước.

Các tòa nhà xây bằng gạch bùn, có thể cao đến 7 tầng, đã được xây dựng từ nguồn đất xung quanh thành phố. Hỗn hợp đất, cỏ khô và nước đã được hòa trộn và đúc thành gạch, sau đó được phơi nắng trong nhiều ngày. Các tầng sát đất không có cửa sổ, dùng để nhốt gia súc hoặc chứa ngũ cốc, còn các tầng trên cao dùng làm nơi ở của mọi người. Những hành lang và cửa ra vào nối liền các tòa nhà cũng là những lối thoát hiểm nhanh - một trong những đặc điểm phòng thủ ấn tượng của thành phố này.

thanh pho choc troi xay tu gach bun
Những phụ nữ ở Shibam đang hái rau. Họ đội mũ rơm madhalla, loại mũ được thiết kế để chống nóng. (Nguồn: National Geographic)

Nguy cơ biến mất

Các công trình xây dựng trên sa mạc luôn chịu sự đe dọa của gió, mưa và nhiệt độ, do đó phải được bảo trì liên tục. Năm 2008, một cơn bão nhiệt đới đã quét qua Shibam, phá hủy một số nhà ở và đe dọa các tòa tháp cao đắp bằng đất.

Thành phố này cũng đang phải hứng chịu những mối đe dọa từ chính con người. Năm 2015, Shibam lọt vào danh sách “Di sản thế giới bị đe dọa” khi cuộc nội chiến khốc liệt nổ ra tại Yemen, đẩy đất nước này vào một cuộc khủng hoảng nhân đạo kéo dài đến nay. Một số tòa nhà cổ bị hủy hoại nghiêm trọng trong các trận bom quy mô lớn, và hiện vẫn có nguy cơ bị phá hủy do xung đột vũ trang.

Tổng giám đốc UNESCO Irina Bokova từng nhận định: “Không những gây ra những hậu quả khủng khiếp cho con người, các cuộc tấn công này đang phá hủy di sản văn hóa độc đáo này của Yemen, nơi lưu giữ bản sắc, lịch sử và kỷ niệm, đồng thời là một minh chứng hùng hồn cho những thành tựu của nền Văn minh Hồi giáo”.

Shibam không phải là di sản văn hóa đầu tiên hoặc duy nhất bị đe dọa. Năm 1954, Công ước của UNESCO về Bảo vệ di sản văn hóa trong các sự kiện xung đột có vũ trang đã được tòa án quốc tế ở The Hague thông qua sau khi hàng loạt di sản văn hóa bị phá hủy trên diện rộng trong suốt cuộc Chiến tranh Thế giới thứ II. Đây là công ước quốc tế đầu tiên về vấn đề này. Công ước này hoạt động với phương châm “sự hủy diệt di sản văn hóa của bất cứ dân tộc nào cũng là sự hủy diệt di sản văn hóa của toàn nhân loại”, qua đó giúp bảo vệ các di sản trước cộng đồng quốc tế.

thanh pho choc troi xay tu gach bun LHQ: Hơn 1.500 trẻ em thiệt mạng trong cuộc chiến tại Yemen

Theo các báo cáo của Liên hợp quốc, cuộc chiến tại Yemen đã cướp đi sinh mạng của hơn 1.500 trẻ em, kể từ khi ...

thanh pho choc troi xay tu gach bun Trung Đông - Châu Phi: 20 triệu người có nguy cơ chết đói

Mạng sống của hơn 20 triệu người ở 4 quốc gia châu Phi gồm Nam Sudan, Somalia, Nigeria và Yemen đang bị đe doạ nghiêm ...

thanh pho choc troi xay tu gach bun Yemen quyết bảo vệ tuyến hàng hải quan trọng ở phía Nam Biển Đỏ

Quân đội Chính phủ Yemen đang tăng cường lực lượng cho chiến dịch giải phóng khu vực ven Biển Đỏ của nước này - hiện ...

Trung Hiếu (theo National Geographic)

Xem nhiều

Đọc thêm

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 8/11/2024, Lịch vạn niên ngày 8 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 8/11/2024, Lịch vạn niên ngày 8 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 8/11. Lịch âm hôm nay 8/11/2024? Âm lịch hôm nay 8/11. Lịch vạn niên 8/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 8/11/2024: Ma Kết có nhân duyên tốt đẹp

Tử vi 12 cung hoàng đạo Thứ Sáu ngày 8/11/2024: Ma Kết có nhân duyên tốt đẹp

Tử vi hôm nay 8/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/11/2024: Tuổi Hợi tài chính nhiều may mắn

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 8/11/2024: Tuổi Hợi tài chính nhiều may mắn

Xem tử vi 8/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 8/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Lương Cường có tầm quan trọng đặc biệt cả về song phương và đa phương

Chuyến công tác nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch nước Lương Cường có tầm quan trọng đặc biệt cả về song phương và đa phương

Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng trả lời phỏng vấn báo chí trước thềm chuyến công tác của Chủ tịch nước Lương Cường tham dự APEC 2024, thăm chính thức Chile ...
Giá tiêu hôm nay 8/11/2024: Thị trường gặp áp lực bán ra, giá đồng loạt giảm sốc, giao dịch ảm đạm

Giá tiêu hôm nay 8/11/2024: Thị trường gặp áp lực bán ra, giá đồng loạt giảm sốc, giao dịch ảm đạm

Giá tiêu hôm nay 8/11/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 135.000 – 135.500 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Giá vàng giảm không ngừng, 'chớp cơ hội mua ngay'? Tương lai của vàng và USD dưới thời ông Trump?

Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Giá vàng giảm không ngừng, 'chớp cơ hội mua ngay'? Tương lai của vàng và USD dưới thời ông Trump?

Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Giá vàng xuống đáy nhiều tuần, 'chớp cơ hội mua ngay'? Tương lai của vàng và USD dưới thời ông Trump?
Miss Universe 2024: Hoa hậu Kỳ Duyên xếp thứ tư top 5 người đẹp nổi bật

Miss Universe 2024: Hoa hậu Kỳ Duyên xếp thứ tư top 5 người đẹp nổi bật

Hoa hậu Kỳ Duyên vào top 5 người đẹp nổi bật trong ngày thứ tám ở cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2024 do chuyên trang nhan sắc Sash Factor bình chọn.
Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe vóc dáng nuột nà, Nhã Phương nhí nhảnh bên ông xã Trường Giang

Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe vóc dáng nuột nà, Nhã Phương nhí nhảnh bên ông xã Trường Giang

Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe vóc dáng nuột nà, nhan sắc được đánh giá thăng hạng theo thời gian; nghệ sĩ Quách Thu Phương thần thái đỉnh cao.
Diễn viên Kiều Anh đẹp như nàng thơ

Diễn viên Kiều Anh đẹp như nàng thơ

Trên trang cá nhân, diễn viên Kiều Anh xây dựng hình ảnh người phụ nữ xinh đẹp, quyến rũ, tự tin và tràn đầy năng lượng.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Lady Gaga, Jennifer Aniston cùng dàn sao Hollywood thi nhau khoe ảnh

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Lady Gaga, Jennifer Aniston cùng dàn sao Hollywood thi nhau khoe ảnh

Lady Gaga, Julia Roberts, Jennifer Aniston... cùng các sao Hollywood đăng ảnh đi bỏ phiếu bầu Tổng thống Mỹ.
Hồng Diễm năng động xuống phố, Việt Hoa đẹp dịu dàng

Hồng Diễm năng động xuống phố, Việt Hoa đẹp dịu dàng

Diễn viên Hồng Diễm phối đồ năng động; Việt Hoa dịu dàng, khoe vai trần gợi cảm...
Siêu mẫu Thanh Hằng lên đồ cực chất

Siêu mẫu Thanh Hằng lên đồ cực chất

Siêu mẫu Thanh Hằng vẫn giữ được nhan sắc ấn tượng. Theo nhiều nhận định, nữ siêu mẫu ngày càng xinh đẹp, rạng rỡ hơn.
Độc đạo tập 30: Hồng (Doãn Quốc Đam) bị đánh, vì sao?

Độc đạo tập 30: Hồng (Doãn Quốc Đam) bị đánh, vì sao?

Độc đạo tập 30, Hồng phạm lỗi gì mà bị ông trùm ra tay tàn nhẫn? Khương có giúp được anh trai?
Độc đạo tập 29: Nước đi cao tay của Hồng; lộ bí mật động trời của Dũng 'kính'

Độc đạo tập 29: Nước đi cao tay của Hồng; lộ bí mật động trời của Dũng 'kính'

Độc đạo tập 29, Hồng gửi ảnh tình cảm thân mật của Dũng 'kính' với một người đàn ông khác cho Tuyết.
Độc đạo tập 28: Ông trùm biến sắc khi biết kết quả ADN của con trai Diễm; Hồng có qua mặt được Tiến?

Độc đạo tập 28: Ông trùm biến sắc khi biết kết quả ADN của con trai Diễm; Hồng có qua mặt được Tiến?

Độc đạo tập 28, ông trùm Quân 'già' giật mình khi nghe báo cáo kết quả xét nghiệm ADN của con trai Diễm.
Hoàng Thùy Linh ra mắt sản phẩm âm nhạc phiên bản phòng thu

Hoàng Thùy Linh ra mắt sản phẩm âm nhạc phiên bản phòng thu

Sau một năm vắng bóng, ca sĩ Hoàng Thùy Linh thông báo ra album, phim tài liệu về live concert Vietnamese một năm trước.
Hoa hậu Thùy Tiên và dàn diễn viên chính dự ra mắt phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'

Hoa hậu Thùy Tiên và dàn diễn viên chính dự ra mắt phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'

Tại họp báo, nghệ sĩ Hồng Đào, hoa hậu Thùy Tiên, diễn viên Thiên An gặp lại sau thời gian quay phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'.
Độc đạo tập 27: Diễm quay về thách thức Quân 'già'

Độc đạo tập 27: Diễm quay về thách thức Quân 'già'

Độc đạo tập 27, sau khi mẹ con Diễm được Hồng - Khương cứu, cô đã quay về bản Mây để thách thức ông trùm.
Phiên bản di động