Kết quả cuộc trưng cầu ý dân không chỉ kéo đổ chính quyền của ông Renzi mà còn mở ra một thời kỳ bất ổn về chính trị và kinh tế. Với sự ra đi của ông Renzi, Italy phải xây dựng một chính phủ mới. Tuy nhiên, giới phân tích tin rằng, ông Renzi sẽ không vắng mặt lâu trên chính trường.
Có ý kiến cho rằng, thất bại của ông Renzi không có nghĩa là thất bại lâu dài. Ông Renzi đã "thua trận" nhưng cuộc chiến vẫn còn tiếp tục. Các phe nhóm ủng hộ ông Renzi có thể sẽ không ủng hộ cho chính quyền của Thủ tướng mới được chỉ định của Italy, ông Paolo Gentiloni.
| Tân Thủ tướng Italy Paolo Gentiloni. (Nguồn: Reuters) |
Ngoài ra, thất bại của cuộc trưng cầu ý dân đã mở đường cho các đảng phái đối lập ở Italy nổi lên, đặc biệt là đảng Phong trào Năm Sao. Mục tiêu trước mắt của đảng Phong trào Năm Sao trước mắt là giành chiến thắng trong kỳ tổng tuyển cử sắp tới ở Italy.
Nền kinh tế của Italy cũng sẽ bị ảnh hưởng từ cuộc trưng cầu ý dân thất bại hôm 4/12. Thủ tướng Renzi là người ủng hộ cải cách và đang thực hiện các chính sách thân thiện với thị trường nhằm thúc đẩy nền kinh tế Italy. Sự dừng chân của ông Renzi vào thời điểm này đồng nghĩa với việc những cuộc cải cách sẽ bị dừng lại. Tác động đáng lo ngại nhất là đối với sự ổn định của các ngân hàng Italy.
Chính phủ của ông Renzi đang thực hiện kế hoạch tái cấu trúc các ngân hàng yếu kém của Italy. Tuy nhiên, việc Thủ tướng Renzi từ chức làm dấy lên lo ngại về việc những nỗ lực vực dậy ngành ngân hàng của chính quyền sẽ sụp đổ. Khó khăn trong ngành ngân hàng sẽ gây tác động nặng nề đến toàn bộ nền kinh tế Italy. Không phải vô cớ mà đồng Euro mất giá mạnh so với USD ngay sau khi có kết quả cuộc trưng cầu ý dân. Tuy nhiên, do đã có sự chuẩn bị trước kịch bản xấu, các nhà đầu tư đã không bị rơi vào trạng thái hoảng loạn.
| Những rắc rối chính trị của Italy dự kiến sẽ kéo dài và có nguy cơ đe dọa Khu vực đồng tiền chung châu Âu. (Nguồn: Caixin) |
Tuy nhiên, nguy cơ thực sự đang chờ đợi Italy sau thất bại của cuộc trưng cầu ý dân là sự “bất động” chứ không phải “bất ổn”. Nếu không có cải cách hiến pháp, rõ ràng sẽ phải mất nhiều tháng hay thậm chí nhiều năm để Italy có thể thực hiện những cải cách mà nước này rất cần để tiến lên phía trước. Với hiến pháp được giữ nguyên, đồng nghĩa với việc Thượng viện và Hạ viện Italy tiếp tục có quyền lực ngang nhau, tình trạng bế tắc, đấu đá nhau trong Quốc hội sẽ tiếp tục là chướng ngại vật lớn nhất ngăn cản những nỗ lực thông qua cải cách ở Italy.
Kết quả cuộc trưng cầu ý dân ở Italy được xem là dấu hiệu tiêu cực tiếp theo mà EU phải đón nhận trong khoảng thời gian ngắn ngủi vài tháng vừa qua. Nó là minh chứng cho thấy xu hướng dân túy đang trỗi dậy mạnh mẽ trên toàn cầu và xu hướng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn tại của EU.
Cụ thể, sự ra đi của ông Renzi có thể sẽ mở đường cho đảng Phong trào Năm sao theo đường lối dân túy lên cầm quyền ở Italy. Đảng này từ lâu đã liên tục lên tiếng đòi tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân về việc đưa Italy rời khỏi khu vực đồng Euro (Eurozone). Có ý kiến cho rằng, một cuộc trưng cầu ý dân như vậy có thể là khởi đầu cho sự tan rã của EU. Đây thực sự là viễn cảnh đáng sợ với EU trong bối cảnh liên minh này vừa phải hứng chịu cơn địa chấn từ vụ Brexit và cả tác động tiêu cực không nhỏ từ sự kiện ông Donald Trump đắc cử chức Tổng thống Mỹ.