Thêm 'tia sáng' cho quan hệ Mỹ-Trung

Quan hệ Mỹ-Trung có một số dấu hiệu ấm lên trong thời gian qua. Trong ảnh: Thượng nghị sĩ Mỹ Chuck Schumer và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 9/10 tại Bắc Kinh. (Nguồn: Reuters)

Chuyến thăm Trung Quốc đầu tiên của các nhà lập pháp Mỹ kể từ năm 2019 diễn ra trong lúc Quốc hội xứ cờ hoa chứng kiến làn sóng công kích nhằm vào Trung Quốc. Ngày 6/10, chỉ vài giờ trước khi phái đoàn đặt chân tới Thượng Hải, Bộ Thương mại Mỹ đã bổ sung 42 công ty Trung Quốc vào danh sách kiểm soát xuất khẩu của chính phủ. Ngày 7/10 đánh dấu tròn 1 năm Washington quyết định nâng cấp các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn với Bắc Kinh.

Sự hiện diện của các nhà lập pháp Mỹ tại Bắc Kinh tiếp nối mạch chuyến thăm của nhiều quan chức cấp cao xứ cờ hoa tới Trung Quốc trong những tháng qua. Ngoại trưởng Antony Blinken, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen, Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo và Đặc phái viên của Tổng thống về khí hậu John Kerry đều đã thăm Trung Quốc, gặp gỡ những người đồng cấp của mình.

Tin liên quan
Phái đoàn Thượng nghị sĩ Mỹ đột ngột hủy chuyến thăm Nhật Bản và Hàn Quốc

Khi đó, chuyến thăm thể hiện mong muốn của Quốc hội Mỹ nhằm duy trì kết nối này. Phái đoàn này gồm 6 Thượng nghị sĩ (3 người đảng Dân chủ và 3 người đảng Cộng hòa) do ông Chuck Schumer, lãnh đạo phe đa số Thượng viện dẫn đầu.

Theo Khmer Times (Campuchia), Quốc hội Mỹ là cơ quan có lập trường chống Trung Quốc hàng đầu. Song phái đoàn này không bao gồm những người có quan điểm cứng rắn nhất như ông Marco Rubio và Tom Cotton, dù ông Schumer đã từng đề xuất dự luật “Cạnh tranh Trung Quốc 2.0”.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, trong điểm dừng chân đầu tiên ở Thượng Hải, phái đoàn Thượng nghị sĩ Mỹ đã gặp Bí thư Thành ủy Trần Cát Ninh.

Sau đó, các nhà lập pháp Mỹ đã tới Bắc Kinh và có các cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình, Ủy viên trưởng Ủy ban thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân Trung Quốc Triệu Lạc Tế và Ngoại trưởng Vương Nghị.

Nhượng bộ trên sân nhà?

Một điểm nhấn trong các cuộc trao đổi này đến từ việc giới chức Trung Quốc cho thấy sự nhượng bộ hiếm thấy ngay trên sân nhà.

Cụ thể, gặp gỡ Bí thư Thành ủy Thượng Hải Trần Cát Ninh, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer đã cáo buộc doanh nghiệp Trung Quốc khiến khủng hoảng fentanyl tại Mỹ trầm trọng hơn. Thậm chí, trong cuộc gặp với Ngoại trưởng chủ nhà Vương Nghị, ông đã chỉ trích tuyên bố của Bắc Kinh về xung đột giữa Israel và Hamas.

Tuy nhiên, phát biểu trong họp báo sau cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình, Thượng nghị sĩ Mỹ cho biết Bắc Kinh đã “đính chính” tuyên bố ban đầu, khiến ông thấy “được an ủi”. Ông Schumer nêu rõ: “Một nhóm người chúng tôi đã yêu cầu Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng với Iran. Theo chúng tôi, họ có ảnh hưởng với Iran theo nhiều cách khác nhau và chúng tôi đã yêu cầu họ làm mọi thứ để Iran không lan truyền đám cháy này”.

Đoàn Thượng nghị sĩ Mỹ trong buổi gặp gỡ Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ngày 9/10 tại Bắc Kinh. (Nguồn: Reuters)

“1.000 lý do” để cải thiện quan hệ

Điểm nhấn khác đến từ phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tiếp đoàn Thượng nghị sĩ Mỹ ngày 9/10, nhà lãnh đạo này nhấn mạnh: “Cách Trung Quốc và Mỹ hòa hợp với nhau khi đối mặt với một thế giới đầy biến động và hỗn loạn sẽ quyết định tương lai và vận mệnh của nhân loại. Tôi đã nói nhiều lần, cả với một số tổng thống, rằng chúng ta có 1.000 lý do để cải thiện quan hệ Trung-Mỹ, nhưng không có lý do nào để hủy hoại chúng”. Theo Chủ tịch Trung Quốc, quan hệ này là “mối quan hệ song phương quan trọng nhất thế giới”.

Đáp lại, ông Schumer cho rằng “các quốc gia của chúng ta sẽ cùng nhau định hình thế kỷ này”. Thượng nghị sĩ Mỹ nêu rõ: “Đó là lý do chúng ta phải quản lý mối quan hệ của mình một cách có trách nhiệm và tôn trọng”.

Ông Schumer cũng tiết lộ cuộc gặp với ông Tập kéo dài 80 phút, gấp đôi thời gian quy định. Theo Thượng nghị sĩ Mỹ, điều này nhấn mạnh sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự chi tiết của đối thoại: “Cả hai bên, người Trung Quốc và chúng tôi, đều nói rằng chỉ khi trò chuyện chân thành về những khác biệt của mình và không đưa ra bất kỳ sự công kích nào, Mỹ và Trung Quốc mới có thể tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề song phương hiện nay”.