| Thủ tướng Phạm Minh Chính rời Hà Nội, bắt đầu chuyến tham dự cấp cao đặc biệt ASEAN-Australia, thăm chính thức Australia và New Zealand từ ngày 5-11/3. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Xin Đại sứ chia sẻ ý nghĩa và kỳ vọng về chuyến thăm chính thức New Zealand của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính?
Như bạn đã biết, New Zealand vừa mới có Chính phủ mới vào tháng 10 năm ngoái. Chuyến thăm của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính rất có ý nghĩa đối với chính phủ của Thủ tướng Luxon vì đây là chuyến thăm đầu tiên của một người đứng đầu chính phủ tới New Zealand trong nhiệm kỳ mới. Đó là ý nghĩa đầu tiên mà tôi muốn nhấn mạnh.
Trong chuyến thăm, Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ lần đầu tiên có cuộc gặp với Thủ tướng Christopher Luxon. Ngoài ra, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng sẽ gặp Chủ tịch Quốc hội, Toàn quyền New Zealand cùng nhiều cuộc gặp với các bộ trưởng và quan chức cấp cao. Các cuộc tiếp xúc song phương đó sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ Việt Nam-New Zealand.
| Quyền Đại sứ New Zealand tại Việt Nam Wendy Hinton. (Ảnh: PH) |
Trong năm 2021, New Zealand và Việt Nam đã ký Chương trình hành động Việt Nam-New Zealand nhằm triển khai quan hệ Đối tác chiến lược. Chuyến thăm lần này sẽ là cơ hội để hai nước cùng đánh giá kế hoạch đó đã được triển khai như thế nào với các kết quả cụ thể, đồng thời tập trung thảo luận không chỉ những thành tựu mà còn cả những lĩnh vực hợp tác trọng tâm trong tương lai.
Năm 2025, hai nước sẽ kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao, do vậy, các nhà lãnh đạo hai nước cũng sẽ thảo luận về các chương trình để cùng kỷ niệm dịp quan trọng này. Nhìn chung, chuyến thăm là cơ hội tốt để lãnh đạo hai nước trao đổi về sự kết nối trong mọi lĩnh vực, nhằm xây dựng mối quan hệ bền chặt. Bên cạnh một số lĩnh vực mà chúng ta đã hợp tác cùng nhau như nông nghiệp, thương mại, vẫn còn nhiều cơ hội trong các lĩnh vực khác như biến đổi khí hậu, kinh tế xanh, chuyển đổi kỹ thuật số và công nghệ nông nghiệp.
Được biết, sẽ có một phái đoàn doanh nghiệp lớn tháp tùng Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến thăm New Zealand lần này. Điều đó mang đến cơ hội tuyệt vời để phát triển quan hệ đối tác kinh doanh mới và thúc đẩy mục tiêu thương mại hai chiều khoảng 2 tỷ USD vào cuối năm nay. Vì vậy bất cứ điều gì chúng ta có thể làm để mang lại điều đó sẽ rất tuyệt vời.
Theo Đại sứ, đâu là những cơ hội để hai nước thúc đẩy quan hệ song phương sau chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam? Các lĩnh vực hợp tác trọng điểm và ưu tiên giữa hai nước để thúc đẩy mối quan hệ trong thời gian tới?
Chuyến thăm sẽ tạo cơ hội để hai bên thiết lập sự kết nối và thảo luận về hợp tác hiện có trong các lĩnh vực thương mại, tài chính, đầu tư, nông nghiệp, giáo dục, quốc phòng và an ninh. Từ đó, các nhà lãnh đạo cũng sẽ thảo luận về các cơ hội hợp tác trong tương lai – những nội dung có thể được đưa vào kế hoạch hành động hợp tác chiến lược mới, thay thế kế hoạch sẽ kết thúc vào năm 2024.
Nhân dịp chuyến thăm, ba thỏa thuận hợp tác có thể sẽ được ký kết trong các lĩnh vực hợp tác giáo dục, thương mại và kinh tế. Đồng thời, hai Thủ tướng cũng sẽ đưa ra hai thông báo quan trọng về một số lĩnh vực hợp tác khác giữa Việt Nam và New Zealand.
Suốt gần 50 năm quan hệ ngoại giao, theo Đại sứ, đâu là những điểm nhấn nổi bật nhất của quan hệ song phương?
Có lẽ thành tựu quan trọng nhất phải kể đến là việc nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác chiến lược vào năm 2020. Đối với chúng ta, đó là một cột mốc quan trọng, thể hiện cam kết cấp cao của cả hai nước trong việc thúc đẩy và củng cố mối quan hệ song phương.
Một thành tựu khác cũng rất quan trọng, đó là mối quan hệ thương mại song phương đang phát triển tốt đẹp. Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 15 của New Zealand và chúng ta có thể thấy rằng, cả hai bên đang nỗ lực hết sức để đạt được mục tiêu thương mại hai chiều là 2 tỷ USD vào cuối năm nay, như tôi đã đề cập trước đó.
Chúng tôi có một số dữ liệu mới vừa nhận được ngày hôm nay từ Cơ quan Thống kê New Zealand cho thấy, thương mại hai chiều của chúng ta đang tiến triển rất hiệu quả. Kim ngạch thương mại hai chiều (tính đến tháng 12/2023) đã lên đến 1,67 tỷ USD, vì vậy mục tiêu của chúng ta không còn quá xa vời.
Với cả hai nước, tôi cho rằng, hợp tác nông nghiệp là một lĩnh vực đặc biệt được chú trọng và là điểm nhấn. Là trụ cột chính trong chương trình hợp tác phát triển của New Zealand với Việt Nam, chúng tôi đang tập trung vào việc hỗ trợ Việt Nam tăng cường khả năng chống chọi với biến đổi khí hậu, bảo vệ sản xuất nông nghiệp bền vững và sinh kế.
Nông nghiệp cũng là một thành tố quan trọng trong mối quan hệ thương mại song phương và chúng ta hiện có thỏa thuận hợp tác nông nghiệp tập trung vào các ưu tiên chung như, giảm phát thải khí nhà kính, an toàn thực phẩm, thú y và phát triển nông thôn.
Giáo dục là một lĩnh vực khác mà tôi muốn đề cập đến như một điểm nhấn cho hợp tác giữa hai nước. Có mối liên kết thực sự vững chắc giữa các cơ sở giáo dục ở New Zealand và Việt Nam. Chúng ta có nhiều chương trình nghiên cứu, đào tạo chung và sẽ được tăng cường theo thỏa thuận hợp tác giáo dục mới sắp được ký kết tại Wellington.
Ngoài ra cũng phải kể tới hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh khi hai nước đã có một bước tiến lớn trong các lĩnh vực này những năm gần đây trên một số lĩnh vực như gìn giữ hòa bình, chống tội phạm xuyên quốc gia, đào tạo và phát triển năng lực, trao đổi thông tin ở các cấp – những khía cạnh nằm trong chương trình trao đổi quốc phòng-an ninh giữa hai nước. Chuyến thăm của hai tàu Hải quân Hoàng gia New Zealand tới Việt Nam năm ngoái là một điểm nhấn trong lĩnh vực này.
Thêm vào đó, tôi muốn nhấn mạnh tới chương trình hợp tác phát triển giữa hai nước đã thực sự tập trung vào việc hỗ trợ các ưu tiên của Việt Nam dựa trên việc thảo luận và hợp tác chặt chẽ với các đồng nghiệp Việt Nam.
Ví dụ, chúng ta đã thấy sự thay đổi trong các mặt như năng lượng sạch, khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu trong nông nghiệp, làm vườn và nuôi trồng thủy sản cũng như quản lý rủi ro thiên tai, quản lý rủi ro trong an toàn đập với trọng tâm là khu vực sông Mekong. Đó là một số điểm nổi bật chính trong mối quan hệ song phương những năm qua.
Đại sứ đánh giá ra sao về vai trò và vị thế quốc tế hiện nay của Việt Nam, ở cấp độ đa phương, hai nước có thể thúc đẩy hợp tác như thế nào?
New Zealand coi Việt Nam là một nhân tố quan trọng trong khu vực và toàn cầu, có sự tham gia mang tính xây dựng vào các khuôn khổ khu vực và quốc tế như hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Năm 2022, Việt Nam cũng đã được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, đây cũng là lĩnh vực mà New Zealand chú trọng và quan tâm.
Năm 2023, hàng loạt lãnh đạo cấp cao thế giới tới thăm Việt Nam, điều đó cho thấy Việt Nam là một đối tác ổn định và hướng ngoại. Các nước lớn, ví dụ như Mỹ, Trung Quốc, Đức đánh giá Việt Nam đang ngày càng có tầm vóc và uy tín trên trường quốc tế và họ đến đây để tìm kiếm mối quan hệ tốt đẹp, chặt chẽ hơn với Việt Nam. Trong vài tháng qua, chúng ta đã thấy Tổng thống Mỹ Joe Biden, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Đức Steinmeier và một số nhà lãnh đạo khu vực đã thăm Việt Nam.
New Zealand và Việt Nam đã hợp tác tích cực trong các tổ chức và thể chế khu vực như APEC, ASEAN cũng như các sáng kiến hội nhập kinh tế.
Cũng như Việt Nam, New Zealand ủng hộ chủ nghĩa đa phương và tôn trọng luật pháp quốc tế. New Zealand và Việt Nam đều là thành viên của một số hiệp định thương mại khu vực như RCEP, AANZFTA và CPTPP - hai hiệp định này đều được chúng tôi đánh giá là cơ chế tự do, cởi mở và minh bạch dựa trên quy tắc hỗ trợ hệ thống thương mại toàn cầu, chúng tôi rất ủng hộ sự hợp tác của Việt Nam trong bối cảnh đó.
Ngoài ra, Việt Nam là quốc gia điều phối mối quan hệ đối thoại ASEAN-New Zealand giai đoạn 2024-2027 và đó là cơ hội tuyệt vời để thúc đẩy hợp tác song phương trong các vấn đề khu vực.