| Các nhà lãnh đạo của 12 quốc gia tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nam Mỹ tại Brazil ngày 30/5. (Nguồn: Bloomberg) |
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva nhấn mạnh tính cấp bách trong việc tăng cường hội nhập khu vực, trong đó các quốc gia trong khu vực phải đẩy mạnh các hành động cụ thể vì sự phát triển bền vững, hòa bình và hạnh phúc của người dân.
Ông cũng nêu bật ý chí khởi động lại các cơ chế hội nhập khu vực, đề cập Liên minh các quốc gia Nam Mỹ (UNASUR) mà Brazil và Argentina tuyên bố tái gia nhập hồi tháng trước, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo Nam Mỹ "thiết kế một lộ trình hội nhập mới" trong vòng 120 ngày.
Trong tuyên bố chung “Đồng thuận Brasilia” đưa ra sau Hội nghị, các nhà lãnh đạo của 12 quốc gia Nam Mỹ nhất trí tăng cường quan hệ giữa các nước, thúc đẩy hòa bình và hợp tác dựa trên đối thoại và tôn trọng sự đa dạng của các dân tộc.
Các nhà lãnh đạo cho rằng, thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có các mối đe dọa đối với hòa bình và an ninh quốc tế, áp lực đối với chuỗi cung ứng lương thực và năng lượng, cũng như nguy cơ xảy ra đại dịch mới và khủng hoảng khí hậu.
Vì lẽ đó, hội nhập khu vực phải là một phần quan trọng của các giải pháp để đối mặt với những thách thức chung, qua đó góp phần xây dựng một thế giới hòa bình và phát triển.
Tuyên bố khẳng định quyết tâm của các nước Nam Mỹ thúc đẩy phát triển bền vững, công bằng xã hội, pháp quyền, ổn định thể chế, chủ quyền và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.
Một số chủ đề khác cũng được đề cập trong tuyên bố chung - bao gồm thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội, đấu tranh chống đói nghèo, bất bình đẳng và phân biệt đối xử.
Theo đó, các nước Nam Mỹ sẽ cùng nhau giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, đồng thời tăng cường hợp tác trong quá trình chuyển đổi năng lượng và tăng cường năng lực y tế, cũng như trong cuộc chiến chống tội phạm xuyên quốc gia.
Về lĩnh vực kinh tế, các nhà lãnh đạo Nam Mỹ nhất trí tăng cường thương mại và đầu tư giữa các quốc gia trong khu vực, cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao chuỗi giá trị, đồng thời tạo thuận lợi cho hội nhập thương mại và tài chính, trong đó ưu tiên loại bỏ các biện pháp mang tính đơn phương.
Những mục tiêu quan trọng khác được nêu ra trong Tuyên bố chung bao gồm xây dựng một khu vực thương mại tự do hiệu quả và duy trì đối thoại thường xuyên để thúc đẩy quá trình hội nhập của Nam Mỹ, qua đó giúp khẳng định tiếng nói của khu vực trên trường quốc tế.
Các nhà lãnh đạo Nam Mỹ quyết định thành lập một ủy ban do Bộ trưởng Ngoại giao các nước đứng đầu với mục đích đánh giá kinh nghiệm của các cơ chế hợp tác và chuẩn bị cho một lộ trình hội nhập khu vực sâu rộng hơn nữa.
Cùng ngày, Colombia thông báo sẽ gia nhập trở lại UNASUR, tổ chức mà nước này đã rút khỏi vào năm 2018.
UNASUR được thành lập năm 2008 theo sáng kiến của Tổng thống Venezuela khi đó là ông Hugo Chavez nhằm đối trọng với những ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực, đồng thời tăng cường trao đổi văn hóa, xã hội và thương mại ở khu vực Nam Mỹ.
Các thành viên ban đầu của UNASUR bao gồm Argentina, Bolivia, Brazil, Colombia, Chile, Ecuador, Guyana, Paraguay, Peru, Suriname, Uruguay và Venezuela.
UNASUR rơi vào khủng hoảng kể từ năm 2018. Do những khác biệt về ý thức hệ, một số quốc gia thành viên đã rút khỏi khối.