Chính sách lãi suất âm của Thụy Điển đã làm doanh nghiệp và người dân ở đất nước này đỡ “xót” hơn khi đóng thuế vì bây giờ, họ đang chạy đua nhau để nộp thuế nhiều hơn mức cần thiết nhằm thu được một khoản lãi đáng kể từ việc đó.
Theo số liệu Chính phủ Thụy Điển công bố, năm 2016, thặng dư ngân sách nước này đạt 85 tỷ Kronor (tương đương 9,5 tỷ USD) trong đó khoảng 40 tỷ Kronor là số tiền người dân và doanh nghiệp trả vượt mức thuế mà họ phải đóng. Vì vậy, Chính phủ nước này đã phải trả tiền lãi hơn 3,5 tỷ Bảng Anh (khoảng 4,4 tỷ USD) cho họ.
| Chính sách lãi suất âm ban đầu được đưa ra để thúc đẩy GDP tuy nhiên sau đó, nó đã bị chỉ trích nhiều. (Nguồn: Financial Times) |
Theo Financial Times, Chính phủ Thụy Điển muốn ngăn cản việc trả thuế quá mức này của người dân nhưng Văn phòng Nợ Quốc gia đã thừa nhận những nỗ lực của họ cũng không đủ.
“Chúng tôi không thể làm bất cứ điều gì nữa. Điều này đơn giản là hệ quả của mức lãi suất âm hiện hành”, Marten Bjellerup, người đứng đầu Văn phòng Dự báo, Văn phòng Nợ Quốc gia cho biết.
Giải thích nguyên nhân dẫn tới việc này, tờ Financial Times cho rằng các khoản lãi để trả cho người dân khi họ nộp vượt mức thuế là hậu quả không lường được từ việc Ngân hàng Trung ương Thụy Điển nỗ lực thúc đẩy lạm phát trong nền kinh tế địa phương bằng cách hạ lãi suất xuống dưới 0% vào 2 năm trước đây.
Trong khi lãi suất ngân hàng giảm mạnh, Luật thuế của Thụy Điển lại quy định tiền gửi dư thừa trong tài khoản thanh toán của người nộp thuế kiếm được tối thiểu là 0,56% lãi suất/năm khiến nhiều người sử dụng chúng như tài khoản ngân hàng tạm thời.
Olle Holmgren, chuyên gia trưởng về chiến lược của Thụy Điển tại ngân hàng SEB cho biết các khoản thanh toán vượt mức cần thiết không thể đoán trước được đã “tạo ra một số vấn đề đối với các văn phòng nợ.
Ông nói: "Các văn phòng nợ không biết các khoản tiền thuế thanh toán vượt mức này sẽ ở lại trong tài khoản bao lâu, có nghĩa rằng nếu số tiền này được rút ra, họ sẽ phải tìm nguồn tiền khác để bù đắp vào. Về điều này, Chính phủ có thể xử lý được nhưng nó sẽ tạo ra sự không ổn định trong quá trình vay mượn ngân sách.”
Theo Financial Times, Chính phủ hiện đã loại bỏ thanh toán lãi suất tiền gửi thuế vượt mức nhưng Văn phòng Nợ Quốc gia vẫn hy vọng rằng ngay cả lãi suất ở mức 0% sẽ vẫn hấp dẫn các doanh nghiệp.
Tại cuộc họp chính sách mới nhất của mình vào tuần này, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển cho biết có nhiều khả năng họ sẽ cắt giảm lãi suất âm sâu hơn nữa chứ không tăng chúng trong ngắn hạn.