Đó là phát biểu của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại Diễn đàn kinh tế Việt Nam – ViEF 2018 chuyên đề thị trường vốn – tài chính với chủ đề “Mở rộng thị trường vốn, tài chính Việt Nam - Giải pháp và thách thức” do Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân phối hợp với Báo VnExpress tổ chức, sáng 21/8, tại Hà Nội.
Diễn đàn đặt ra mục tiêu đi sâu thảo luận, đánh giá các vấn đề tồn tại của thị trường vốn, tài chính nội địa và giải pháp tái cơ cấu thị trường này; đồng thời thảo luận, bàn và tìm kiếm các giải pháp tạo dựng thị trường vốn dài hạn cho Việt Nam, thúc đẩy nền kinh tế phát triển bền vững.
Diễn đàn thu hút sự quan tâm của các chuyên gia tài chính trong nước và quốc tế cùng sự có mặt của 500 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực liên quan. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải và Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng chủ trì và điều phối diễn đàn.
Bên cạnh đó còn có đại diện Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng phát triển Châu Á, Đại sứ Australia tại Việt Nam - ông Craig Chittick, Đại sứ Israel tại Việt Nam - ông Nadav Eshcar, Đại sứ Hàn Quốc tại Việt Nam - ông Kim Do Hyon, các ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty bảo hiểm, các chuyên gia về vốn, tài chính, công nghệ... trong nước và quốc tế.
Diễn đàn có 2 phiên bàn tròn về các chủ đề chính: “Tái cấu trúc thị trường vốn và tài chính Việt Nam - Từ thực tiễn tới chính sách”; “Giải pháp mở rộng thị trường vốn dài hạn cho Việt Nam”. Những giải pháp được đề xuất, đồng thuận tại diễn đàn sẽ được tổng hợp, báo cáo, trình lên Thủ tướng Chính phủ tại diễn đàn kinh tế Việt Nam phiên toàn thể diễn ra vào tháng 12 tới.
| Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại Diễn đàn. (Ảnh: DL) |
Phát biểu tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh, tới thời điểm hiện tại, quy mô hệ thống tài chính Việt Nam vẫn còn ở mức khiêm tốn so với các nước trong khu vực; đặc biệt là khả năng cung ứng vốn còn hạn chế, chưa phát huy hết vai trò là kênh dẫn vốn của nền kinh tế, tỷ lệ vốn hóa từ các thị trường như bất động sản, chứng khoán… còn hạn chế. Cấu trúc thị trường trái phiếu mất cân bằng.
Cũng theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, tỷ trọng nguồn vốn ngắn hạn cao trong khi tỷ trọng nguồn vốn trung và dài hạn thấp khiến nền kinh tế không đủ nguồn lực bảo đảm phát triển bền vững. Thị trường vốn vẫn phụ thuộc rất nhiều vào tín dụng ngân hàng, thị trường tín dụng phát triển thiếu tính ổn định. Hệ thống luân chuyển dòng vốn cũng chưa hiệu quả, thể hiện qua sự bất hợp lý trong việc phân bổ nguồn lực giữa các ngành kinh tế.
“Một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến cơ cấu tài chính nội địa còn nhiều hạn chế là do khung pháp lý vẫn còn nhiều bất cập và có độ trễ so với xu hướng cũng như tốc độ tăng trưởng của thị trường tài chính. Đây là vấn đề cần trao đổi, thảo luận để tìm kiếm giải pháp căn cơ, thấu đáo” – Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng mong muốn các diễn giả đánh giá "sức khỏe" các chủ thể tham gia thị trường vốn, thị trường tài chính bởi đây là điều đang khiến Chính phủ băn khoăn. Bởi lẽ, theo con số từ Tổng cục Thống kê, tính đến 31/2/2016, có đến 53% doanh nghiệp đang hoạt động ở Việt Nam không có lợi nhuận. Tỷ lệ này đã có bước tiến so với những năm trước nhưng vẫn còn thiếu khả quan. Tỷ lệ 53% doanh nghiệp không có lời phải chăng là do vốn mỏng gây nên? Nhiều doanh nghiệp hiện nay hoạt động chủ yếu dựa vào vốn ngân hàng, dự án đầu tư có vốn chủ sở hữu thấp, do đó chi phí tài chính rất cao. Vậy giải pháp sắp tới là gì?
Theo ông Fiachra MacCanna, Giám đốc điều hành, Giám đốc bộ phận phân tích Công ty Chứng khoán TP. HCM (HSC), vốn dài hạn là một trong những giải pháp cho các ngân hàng cần nâng vốn, đồng thời giúp ngân hàng thương mại cung cấp các gói vay thế chấp kỳ dài hạn hơn. Việc thiếu vốn dài hạn cũng dẫn tới hạn chế nguồn mua lại cổ phần nhà nước tại doanh nghiệp.
| Vốn dài hạn là một trong những giải pháp cho các ngân hàng cần nâng vốn, đồng thời giúp ngân hàng thương mại cung cấp các gói vay thế chấp kỳ dài hạn hơn. (Nguồn: VNA) |
Nêu giải pháp cho vấn đề này, theo ông Fiachra MacCanna, phát triển quỹ hưu trí tư nhân là cần thiết cho việc cung cấp vốn dài hạn cho nền kinh tế bởi phần lớn đầu tư của các quỹ hưu trí tư nhân tập trung vào trái phiếu và cổ phiếu. Với thị trường vốn, chứng lưu ký không có quyền biểu quyết và cổ phần vàng sẽ là giải pháp cho nâng trần khối ngoại. Còn với thị trường trái phiếu, quỹ xếp hạng tín nhiệm là cần thiết cho việc phát triển dài hạn bởi việc phát hành trái phiếu có thể bắt buộc phải xếp hạng tín nhiệm.
Về giải pháp mở rộng thị trường vốn dài hạn cho Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, theo ông Ketut Kusuma, chuyên gia cao cấp về thị trường vốn Ngân hàng Thế giới, là tăng cường tính minh bạch của dữ liệu, thông tin, hiện đại hóa khung pháp lý và cơ sở hạ tầng thị trường, nâng cao năng lực giám sát. Với thị trường chứng khoán, cần lồng ghép chiến lược cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước vào phát triển thị trường, hướng tới tham gia vào các chỉ số của thị trường mới nổi nhằm minh bạch hóa hơn thông tin về phân khúc và hợp nhất thị trường.
“Với thị trường trái phiếu chính phủ thì cần tiếp tục công cuộc cải cách, hướng tới tham gia vào các chỉ số của thị trường mới nổi toàn cầu” – ông Ketut Kusuma chia sẻ.