| EU chính thức triển khai lực lượng bảo vệ an ninh hàng hải đến Biển Đỏ từ ngày 19/2. (Nguồn: Council of the European Union) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số sự kiện quốc tế nổi bật trong ngày:
Thủ lĩnh đối lập Nga Navalny tử vong
* Nga đang tiến hành điều tra vụ ông Navalny tử vong trong tù, theo thông tin từ người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 19/2.
Ông Peskov cho hay, nước này, mọi hoạt động cần thiết cũng như cuộc điều tra về cái chết trong tù của nhân vật đối lập Alexei Navalny đang được tiến hành theo luật định, song kết quả điều tra chưa được công bố và vì vậy, Điện Kremlin chưa có thông tin về vụ việc.
Về việc trao lại thi thể ông Navalny cho người thân, quan chức Nga cho hay, thông tin về vấn đề này không phải là chức năng của cơ quan báo chí của văn phòng Tổng thống. (TASS)
* EU siết chặt trừng phạt Nga sau cái chết của ông Navalny: Ngày 19/2, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell cho biết, các thành viên khối này dự kiến sẽ tìm kiếm trừng phạt mới đối với Moscow liên quan cái chết của ông Navalny.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock bày tỏ hy vọng EU sớm quyết định về gói trừng phạt thứ 13 chống lại Nga, trong đó có tính đến cái chết của ông Navalny.
Ngoại trưởng Lithuania Gabrielius Landsbergis kêu gọi EU cần "ít nhất siết chặt thêm" lệnh trừng phạt đối với Nga sau cái chết của ông Navalny vì "các biện pháp nửa vời" là "không đủ để ngăn chặn" Moscow. (Reuters)
Trung Đông
* EU chính thức tung lực lượng đến Biển Đỏ: Ngày 19/2, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen thông báo, EU đã chính thức triển khai một phái bộ nhằm giúp bảo vệ việc vận chuyển hàng hóa tại Biển Đỏ trước các cuộc tấn công của lực lượng Houthi tại Yemen.
Trên mạng xã hội X, bà von der Leyen khẳng định, EU sẽ bảo đảm tự do hàng hải tại Biển Đỏ, cũng như phối hợp với các đối tác quốc tế.
Phái bộ mang tên Aspides sẽ gồm ít nhất 4 tàu. Đến nay, Đức, Pháp, Italy và Bỉ đã thông báo kế hoạch góp tàu cho phái bộ. Tổng chỉ huy phái bộ này sẽ là Hy Lạp, trong khi việc điều hành hoạt động kiểm soát trên thực địa sẽ do Italy đảm nhận.
EU cho biết phái bộ sẽ có thời hạn ban đầu là 1 năm, với nhiệm vụ chỉ giới hạn ở bảo vệ tàu dân sự tại Biển Đỏ và sẽ không thực hiện các vụ tấn công “vào lãnh thổ Yemen”. (AFP)
* Houthi tấn công tên lửa làm chìm tàu Anh ở Biển Đỏ: Ngày 19/2, lực lượng Houthi ở Yemen đã thừa nhận gây ra vụ tấn công tên lửa nhằm vào cái mà họ mô tả là "tàu Anh" hôm 18/2 ở Vịnh Aden.
Trong tuyên bố phát triển kênh truyền hình vệ tinh al-Masirah, phát ngôn viên của lực lượng Houthi Yahya Sarea nêu rõ: "Lực lượng hải quân của chúng tôi đã tấn công tàu Rubymar của Anh ở Vịnh Aden bằng một số tên lửa. Cuộc tấn công của chúng tôi đã làm hư hại con tàu, khiến nó phải dừng hoạt động hoàn toàn...".
Trong khi đó, cùng ngày, Đài truyền hình Sky News Arabia dẫn các nguồn tin ở Yemen cho biết con tàu của Anh bị lực lượng Houthi tấn công ở Vịnh Aden đã bị chìm. (THX)
* Israel ra tối hậu thư tấn công Rafah, EU quan ngại: Ngày 19/2, ông Benny Gantz - thành viên Nội các thời chiến của Israel - tuyên bố, nước này sẽ triển khai chiến dịch tại Rafah vào tháng tới nếu lực lượng Hamas không trả tự do cho các con tin bị giam giữ ở Dải Gaza trước khi bắt đầu tháng lễ Ramadan, dự kiến từ ngày 10/3.
Sau tuyên bố trên, EU cảnh báo Israel không nên triển khai chiến dịch trên do cho rằng, động thái này sẽ gây ra thảm họa cho khoảng 1,5 triệu người tị nạn chen chúc tại thành phố rìa phía Nam Dải Gaza này.
Ngoại trưởng Ireland Micheal Martin nhấn mạnh: "Một cuộc tấn công vào Rafah sẽ hoàn toàn thảm khốc, vô lương tâm. Hơn 1,5 triệu người chen chúc trong một góc rất nhỏ của Gaza. Họ mệt mỏi, kiệt sức, không có nơi nào khác để đi - làm sao ai đó có thể cân nhắc gây thêm tổn thương?".
Đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Josep Borrell nhấn mạnh cần tiếp tục gây áp lực lên Israel để buộc nước này phải hiểu rằng có rất nhiều người trên đường phố Rafah, sẽ không thể tránh khỏi thương vong cho dân thường.
Còn Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock kêu gọi Israel tôn trọng luật nhân đạo, song khẳng định Israel có "quyền tự vệ" và nhấn mạnh, "điều quan trọng nhất là Hamas từ bỏ vũ khí". (AFP)
Châu Âu
* Phương Tây quá lạc quan về quân đội Ukraine, theo nhận định của Chủ tịch Ủy ban quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Rob Bauer.
Financial Times dẫn lời ông Bauer tại Hội nghị An ninh Munich cho rằng, năm 2023, phương Tây tin rằng với vũ khí được cung cấp thì quân đội Ukraine sẽ giành chiến thắng trong xung đột và giờ đây cần thận trọng hơn để không phải "quá thất vọng trong năm 2024".
* EU thiếu kinh phí để cung cấp đạn dược cho Ukraine, theo lời Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell ngày 18/2.
Ông Borrell chia sẻ: “Rõ ràng là đạn được là thứ hết sức quan trọng. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nói đến vai trò đó. Chúng tôi phải làm nhiều hơn và nhanh hơn trong vấn đề này. Đó không phải là vì chúng tôi thiếu năng lực, thứ chúng tôi thiếu là kinh phí”.
Lưu ý, tương lai của xung đột Ukraine sẽ phụ thuộc vào máy bay không người lái và công nghệ trí tuệ nhân tạo trong khi EU “quá thường xuyên do dự” trong việc cung cấp các loại vũ khí mới cho Kiev, nhà ngoại giao nhận định, ình hình trên chiến trường có thể đã diễn biến khác nếu khối này hành động “quyết đoán hơn”. (AFP)
* Ukraine cảnh báo "mối đe dọa an ninh" do người biểu tình Ba Lan phong tỏa biên giới chung giữa hai nước.
Theo tuyên bố ngày 19/2 của Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Oleksandr Kubrakov, việc phong tỏa biên giới "là mối đe dọa trực tiếp đến an ninh của một quốc gia đang phòng thủ. Những hành động như vậy có tác động tiêu cực đến cuộc đối đầu của chúng ta đối với Nga".
Người biểu tình Ba Lan đã phong tỏa 6 cửa khẩu biên giới với Ukraine, khiến 3.300 xe tải phải xếp hàng chờ đợi. (AFP)
* Phần Lan không cho phép Mỹ đặt vũ khí hạt nhân trên lãnh thổ: Hãng thông tấn TASS của Nga dẫn lời Thủ tướng Phần Lan Petteri Orpo trả lời phỏng vấn một tờ báo Ba Lan nêu rõ, việc Mỹ triển khai vũ khí hạt nhân ở đất nước của ông là không cần thiết, do chính NATO cũng có thể cung cấp khả năng răn đe hạt nhân.
Theo nhà lãnh đạo, vũ khí hạt nhân đã được triển khai ở một số quốc gia trong liên minh, như vậy là đủ để bảo đảm an ninh cho khối này.
Châu Á
* Triều Tiên bỏ hình ảnh Bán đảo Triều Tiên, vốn được coi biểu tượng cho mục tiêu thống nhất hai miền, ra khỏi các trang mạng lớn của nước này.
Đây được xem là động thái tiếp theo sau khi Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un gọi Hàn Quốc là "kẻ thù chính" và cho biết sẽ không tìm cách thống nhất với miền Nam.
Từ ngày 19/2, hình ảnh Bán đảo Triều Tiên màu đỏ, góc trên trang mạng "Ngoại thương của CHND Triều Tiên" đã bị xóa. Đây là trang mạng được tạo ra để thúc đẩy thương mại và thu hút đầu tư của Triều Tiên.
Động thái tương tự cũng được ghi nhận trên trang mạng "Các ấn phẩm của CHND Triều Tiên" bằng tiếng nước ngoài. Một hình ảnh tương tự cũng đã bị loại bỏ khỏi trang nhất của trang web Publications of the DPRK, một nhà xuất bản tiếng nước ngoài. (TTXVN)
* Giao tranh giữa quân đội Philippines và phiến quân Hồi giáo tại vùng đất cảng đầy sương mù ở miền Nam, khiến ít nhất 7 binh sĩ và 2 phiến quân thiệt mạng ngày 19/2.
Trước đó, ngày 18/2, một cuộc tấn công khác cũng đã xảy ra gần thị trấn Munai, tỉnh Lanao del Norte. Theo Tướng Romeo Brawner Jr., cuộc tấn công nhằm vào lực lượng Dawlah Islamiyah - một nhóm vũ trang nhỏ liên kết với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, đã khiến cho 4 binh sĩ quân đội bị thương.
Tướng Brawner cho biết quân đội nước này vẫn đang tiếp tục truy lùng các phiến quân. (TTXVN)
* Malaysia có Chủ tịch Thượng viện mới sau cuộc họp đặc biệt của Thượng viện Malaysia ngày 19/2.
Theo đó, nghị sĩ Mutang Tagal đã được bầu làm Chủ tịch thứ 20 của Thượng viện, thay thế Tiến sĩ Tan Sri Wan Junaidi Tuanku Jaafar, người đã từ chức sau khi được bổ nhiệm làm Thống đốc bang Sarawak vào ngày 26/1 vừa qua.
Ông Mutang, 69 tuổi, là người gốc Sarawak, thuộc dân tộc Lun Bawang. Việc đề cử và bầu chọn ông là một dấu mốc lịch sử của Thượng viện, cho thấy cam kết liên tục của chính phủ MADANI trong việc công nhận và bảo đảm tiếng nói, quan điểm và sự đại diện của tất cả mọi người, bao gồm cả người dân Ulu, trong Quốc hội. (The Star)
* Ủy ban bầu cử Thái Lan công bố quy trình bầu Thượng viện mới để chọn ra 200 thượng nghị sĩ kế nhiệm trong cơ quan lập pháp này.
Thượng viện mới theo quy định của Hiến pháp 2017 sẽ bao gồm 200 thành viên được lựa chọn từ 20 nhóm chuyên môn khác nhau, với 10 người được chọn từ mỗi nhóm. Bên cạnh đó cũng sẽ có danh sách dự bị gồm 5 ứng cử viên ở mỗi nhóm.
Các cuộc bầu cử sẽ được tổ chức ở cấp huyện, tỉnh và quốc gia trong một quy trình được thiết kế để ngăn chặn sự can thiệp chính trị. Thượng viện mới không được phép đồng bầu thủ tướng, song sẽ duy trì quyền phê chuẩn việc bổ nhiệm các cơ quan công độc lập. (Bangkok Post)
Châu Phi
* Rwanda bác lời kêu gọi rút quân khỏi miền Đông CHDC Congo: Ngày 19/2, giới chức Rwanda tuyên bố, họ đang bảo vệ lãnh thổ quốc gia khi CHDC Congo tiến hành "phát triển quân đội mạnh mẽ" gần biên giới.
Bộ Ngoại giao Rwanda đề cập các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia xuất phát từ sự hiện diện ở CHDC Congo của một nhóm vũ trang gồm những người bị cáo buộc là thủ phạm của vụ diệt chủng năm 1994. Tuyên bố còn nêu rõ, nhóm phiến quân FLDR "đã hoàn toàn hợp nhất vào" quân đội CHDC Congo.
Rwanda cũng bác bỏ lời kêu gọi trước đó của Mỹ về việc rút quân và các hệ thống tên lửa khỏi miền Đông CHDC Congo.
Hôm 17/2, Bộ Ngoại giao Mỹ lên án tình trạng bạo lực ngày càng tồi tệ ở phía Đông CHDC Congo, đổ lỗi cho M23, một nhóm vũ trang mà Mỹ cho rằng được Rwanda hậu thuẫn.
Mỹ kêu gọi Rwanda ngay lập tức rút toàn bộ nhân viên quân sự khỏi CHDC Congo và loại bỏ các hệ thống tên lửa đất đối không. (AFP)
* ECOWAS tuyên bố thời điểm Burkina Faso, Mali, Niger chính thức rời khối: Ngày 18/2, Chủ tịch Ủy ban Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) Omar Alieu Touray cho biết, ngày cuối cùng để 3 nước Sahel chính thức rút khỏi khối này là 29/1/2025.
Ông cho biết thêm ECOWAS sẵn sàng đối thoại với chính quyền của các quốc gia đã tuyên bố rút khỏi tổ chức này, song không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy ba nước rời khỏi khối đã sẵn sàng đàm phán. (AFP)
Châu Đại Dương
* Thảm sát ở vùng cao nguyên Papua New Guinea khiến ít nhất 64 người thiệt mạng. Cảnh sát địa phương cho rằng, đây là một trong những vụ thảm sát lớn nhất ở vùng cao nguyên Papua New Guinea trong lịch sử.
Theo ABC News, đây là một cuộc phục kích ở tỉnh Enga, diễn ra trong bối cảnh xung đột giữa các bộ tộc đang leo thang nghiêm trọng trong khu vực.
Sau vụ việc, người đứng đầu lực lượng cảnh sát Papua New Guinea cho biết đã triển khai bổ sung lực lượng an ninh tới vùng cao nguyên trên. Họ sẽ được phép sử dụng "bất kỳ mức độ vũ lực nào". (AFP)