| Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres trong chuyến thăm Ukraine. |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin thế giới nổi bật trong ngày:
Nga-Ukraine
*Thăm Ukraine, Tổng thư ký Liên hợp quốc tuyên bố “chiến tranh là ác quỷ”: Trong khuôn khổ chuyến thăm Borodianka ngoại ô thủ đô Kiev, ngày 28/4, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres mô tả cuộc chiến giữa Nga và Ukraine là phi lý.
Ông Guterres nói: "Tôi tưởng tượng gia đình mình ở một trong những ngôi nhà hiện đã bị phá hủy và toàn màu đen. Tôi thấy các cháu gái của tôi hoảng sợ bỏ chạy. Chiến tranh là một sự phi lý trong thế kỷ XXI. Chiến tranh là ác quỷ. Không thể nào chấp nhận được một cuộc chiến tranh trong thế kỷ XXI".
Người đứng đầu Liên hợp quốc dự kiến thăm thị trấn Bucha trước cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Trước đó, ông Guterres đã có chuyến thăm Moscow và hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng như Ngoại trưởng Sergei Lavrov. (AFP, Reuters)
*Nga cáo buộc phương Tây kích động Ukraine tấn công: Phát biểu họp báo ngày 28/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova lên tiếng chỉ trích các nước phương Tây công khai kêu gọi Ukraine tấn công Nga, đồng thời cảnh báo phương Tây không nên xem nhẹ tuyên bố của Moscow khi nước này nói rằng các cuộc tấn công nhằm vào lãnh thổ nước Nga sẽ hứng chịu đòn đáp trả.
Ngoài ra, bà Zakharova còn cáo buộc Tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) chuyển giao thông tin về vị trí các lực lượng Nga và thân Nga cho cơ quan tình báo phương Tây và Ukraine, song không nêu rõ bằng chứng. Đại diện Bộ Ngoại giao Nga cho hay các nhà điều tra từ CHND tự xưng Donetsk sẽ cung cấp bằng chứng bổ sung. (Reuters)
*Ukraine bảo vệ quyền phòng thủ trước Nga: Ngày 28/4, cố vấn Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Mykhailo Podolyak khẳng định, thế giới công nhận đất nước Đông Âu này có quyền phòng thủ bằng cách thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào các cơ sở và nhà kho quân sự của Nga. (Reuters)
*Tổng thống Ukraine “cảm kích” trước lời mời của Chủ tịch luân phiên G20: Ngày 27/4, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết đã có cuộc hội đàm với ông Joko Widodo, người đồng cấp Indonesia, quốc gia hiện đang là Chủ tịch luân phiên Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20).
Đăng trên Twitter, ông Zelensky nêu rõ: "Đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Joko Widodo. Cảm ơn sự ủng hộ về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, đặc biệt là lập trường rõ ràng tại Liên hợp quốc". Hai nhà lãnh đạo đã thảo luận các vấn đề an ninh lương thực đã được thảo luận.
Tổng thống Ukraine cũng bày tỏ "vô cùng cảm kích" nhà lãnh đạo Indonesia vì lời mời tới dự Hội nghị thượng đỉnh G20 sẽ diễn ra tại hòn đảo nghỉ dưỡng Bali vào tháng 11 tới.
Tuy nhiên, ông Zelensky không nói rõ liệu ông có nhận lời mời tham dự Hội nghị thượng đỉnh sẽ được tổ chức trên đảo Bali vào tháng 11 tới hay không. (Sputnik, the Hill)
*Ukraine cảnh báo những tuần “cực kỳ khó khăn”: Ngày 27/4, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov dự báo, nước này sẽ phải đối mặt với “những tuần cực kỳ khó khăn” trong cuộc chiến với Nga.
Trong một bài viết trên trang Facebook, ông Reznikov nhận định: “Những tuần cực kỳ khó khăn đang ở phía trước. Nga đã tập hợp các lực lượng cho chiến dịch quy mô lớn ở miền Đông Ukraine". (AFP)
* Nga thông báo trục xuất nhiều nhà ngoại giao, quyết “ăn miếng trả miếng”: Sau quyết định trừng phạt gần 300 thành viên Hạ viện Anh, trong ngày 27/4, Nga tiếp tục thông báo trục xuất nhiều nhà ngoại giao của một số nước, nhằm trả đũa các quốc gia có động thái tương tự đối với Moscow để phản đối chiến dịch quân sự tại Ukraine.
Cụ thể, Bộ Ngoại giao Nga thông báo sẽ trục xuất 8 nhà ngoại giao Nhật Bản, đồng thời nói rằng, Tokyo "đi theo con đường chống Nga thù địch công khai".
Bộ trên cho biết, đã triệu Đại sứ Nhật Bản và tuyên bố, 8 nhà ngoại giao bị trục xuất phải rời khỏi Nga muộn nhất vào ngày 10/5 tới. (Sputnik)
Anh
*Anh nói “Ukraine tấn công vào cơ sở hạ tầng hậu cần Nga là hợp pháp”: Ngày 28/4, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho rằng việc các lực lượng Ukraine tấn công mục tiêu hậu cần của Nga sẽ là hợp pháp nhưng phía Kiev không có khả năng sử dụng vũ khí của Anh.
Tuy nhiên, theo ông, Kiev không thể sử dụng bất kỳ vũ khí tầm xa nào có xuất xứ từ Anh, bởi các lực lượng Ukraine có xu hướng sử dụng bệ phóng di động trong khi quân đội Anh sẽ chuyển các loại vũ khí phóng từ máy bay hoặc từ tàu.
Bộ trưởng Wallace cũng bác bỏ việc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang bị vướng vào một cuộc chiến ủy nhiệm với Nga, song cho rằng, phương Tây sẽ cung cấp thêm hỗ trợ đối với Ukraine, trong đó có cả máy bay và xe tăng, nếu Moscow tiếp tục chiến dịch quân sự. (Reuters)
*Anh kêu gọi tăng cường sản xuất thiết bị quân sự để giúp đỡ Ukraine: Phát biểu với các nhà ngoại giao và kinh doanh ở London ngày 27/4, Ngoại trưởng Anh nói: “Chúng ta không thể tự mãn. Số phận của Ukraine vẫn rất không chắc chắn”.
Bà Truss đồng thời bày tỏ lấy làm tiếc trước “thất bại” của các cấu trúc an ninh toàn cầu lẽ ra phải ngăn chặn được cuộc xung đột giữa Nga-Ukraine.
Nữ Ngoại trưởng Anh cho rằng, các đồng minh của Ukraine phải chuẩn bị sẵn sàng cho công tác đại tu và “tăng cường” sản xuất thiết bị quân sự, trong đó có xe tăng và máy bay, nhằm giúp đỡ Kiev. (AFP, Reuters)
*Anh yêu cầu Trung Quốc phải tuân theo luật chơi toàn cầu: Phát biểu tại Mansion House ở London ngày 27/4, Ngoại trưởng Anh Liz Truss đã gửi một thông điệp đến Bắc Kinh rằng: “Các quốc gia phải chơi theo luật, trong đó có cả Trung Quốc. Họ sẽ không thể tiếp tục trỗi dậy nếu không chơi theo luật".
Theo đó, Trung Quốc cần giao thương với Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7).
Nhà ngoại giao Anh nói rõ: "Chúng tôi - Nhóm G7 - đại diện cho khoảng 50% nền kinh tế toàn cầu. Và chúng tôi có những lựa chọn".
Ám chỉ việc Nga đang phải chịu hàng loạt lệnh trừng phạt chưa từng có của phương Tây do chiến dịch quân sự của Moscow ở Ukraine, bà Truss cho hay: "Chúng tôi đã cho Nga thấy những lựa chọn mà chúng tôi sẵn sàng đưa ra khi các nguyên tắc quốc tế bị vi phạm”. (Reuters)
*Anh đánh giá năng lực Hạm đội Biển Đen của Nga: ộ Quốc phòng Anh ngày 28/4 cho rằng Hạm đội Biển Đen của Nga vẫn duy trì được khả năng tấn công các mục tiêu ở Ukraine và vùng duyên hải bất chấp những tổn thất của tàu đổ bộ Saratov và tàu tuần dương Moscow (soái hạm của Hạm đội Biển Đen Nga).
Bộ trên đăng tải thông tin trên trang Twitter cho hay, khoảng 20 tàu Hải quân Nga, trong đó có các tàu ngầm, đang được triển khai ở khu vực tác chiến thuộc Biển Đen. (Reuters)
*Anh xúc tiến thỏa thuận thương mại mới với Thụy Sỹ: Ngày 28/4, Bộ trưởng Thương mại quốc tế Vương quốc Anh Anne-Marie Trevelyan thông báo nước này đã khởi động các bước hướng tới việc ký kết một thỏa thuận thương mại mới với Thụy Sỹ, tập trung vào lĩnh vực dịch vụ tài chính.
Thông báo được đưa ra trong bối cảnh chính quyền London hy vọng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Anh hoạt động tại thị trường Thụy Sỹ. (Reuters)
Mỹ muốn tái gia nhập UNESCO, Israel không phản đối
Ngày 27/4, phát biểu trong phiên điều trần tại Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện Mỹ, Ngoại trưởng Blinken cho biết, Israel không phản đối Washington quay trở lại UNESCO.
Ngoại trưởng Mỹ cho rằng, việc Tổng thống Joe Biden có được thẩm quyền miễn trừ đó sẽ là quan trọng và cần thiết, đồng thời, ông tin rằng "Israel sẽ cùng chúng ta tái gia nhập UNESCO”.
Cũng theo nhà ngoại giao hàng đầu Mỹ, sự vắng mặt của nước này tại UNESCO trong thời gian vừa qua đã làm làm tổn hại đến Washington, bởi vai trò quan trọng của tổ chức quốc tế này trong lĩnh vực giáo dục và công nghệ trí tuệ nhân tạo mới nổi.
Bên cạnh đó, ông Blinken dự đoán, khi Mỹ không tham gia để định hình các quy tắc và tiêu chuẩn ở UNESCO, sẽ có người khác làm điều đó, "và đó có thể là Trung Quốc".
Ngày 1/1/2019, Mỹ và Israel chính thức rút khỏi UNESCO, lấy lý do là phản đối cơ quan này có những chính sách bất công, chống lại Israel như lên án việc chiếm đóng Đông Jerusalem của Israel, công nhận các địa danh cổ thuộc Palestine mà quốc gia Do Thái cho rằng đáng lẽ là của họ. (AFP)
NATO “rộng cửa” đón Phần Lan và Thụy Điển
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 28/4 cho rằng, Phần Lan và Thụy Điển sẽ có thể gia nhập NATO nhanh chóng nếu hai nước này quyết định nộp đơn xin làm thành viên liên minh quân sự phương Tây này.
Phát biểu với báo giới ở thủ đô Brussels (Bỉ), ông Stoltenberg nêu rõ: "Nếu họ quyết định nộp đơn, Phần Lan và Thụy Điển sẽ được hoan nghênh nhiệt liệt và tôi hy vọng quá trình này sẽ diễn ra nhanh chóng", đồng thời thông báo ông có kế hoạch hội đàm với Tổng thống Phần Lan trong ngày hôm nay.
Tổng thư ký NATO bày tỏ tin tưởng có nhiều cách để vượt qua giai đoạn chuyển tiếp một cách thuận lợi, từ lúc hai quốc gia Bắc Âu nộp đơn cho tới khi Quốc hội của toàn bộ 30 nước thành viên NATO phê chuẩn chính thức.
Trước đó, Nga tuyên bố sẽ triển khai vũ khí hạt nhân và tên lửa siêu thanh ở vùng Kaliningrad (vùng lãnh thổ của Nga trên Biển Baltic) nếu Phần Lan và Thụy Điển quyết định gia nhập NATO. (Reuters)
Đông Bắc Á
*Triều Tiên có khả năng sẽ thử hạt nhân trong những tháng tới: Triều Tiên có khả năng sẽ tiến hành một vụ thử hạt nhân trong khoảng thời gian từ tháng 5-9 tới.
Nhận định trên được đưa ra trong bối cảnh Hàn-Mỹ đang hết sức cảnh giác trước khả năng Triều Tiên tiếp tục thực hiện các động thái khiêu khích vũ trang, như một vụ phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM). (Viện Nghiên cứu Quốc phòng Hàn Quốc-KIDA)
* Hàn Quốc kêu gọi Triều Tiên dừng leo thang căng thẳng khu vực: Ngày 28/4, chính phủ Hàn Quốc kêu gọi Triều Tiên dừng các hành vi leo thang căng thẳng trong khu vực sau khi Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đe dọa Bình Nhưỡng sẽ tăng cường năng lực hạt nhân.
Một quan chức Bộ Thống nhất Hàn Quốc nhấn mạnh: “Chính phủ của chúng tôi và cộng đồng quốc tế duy trì lập trường rằng Triều Tiên nên dừng mọi hành động làm gia tăng căng thẳng, bao gồm cả việc nâng cao năng lực hạt nhân, và quay trở lại bàn đàm phán".
Vị quan chức này khẳng định Seoul sẽ tiếp tục nỗ lực nhằm đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa và mang lại hòa bình cho Bán đảo Triều Tiên, với sự phối hợp chặt chẽ của Mỹ trong khi tiếp tục theo dõi sát sao Triều Tiên. (Yonhap)
* Nhật Bản chuẩn bị đón “khách quý”: Theo thông báo ngày 28/4 của Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Hirokazu Matsuno, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Thủ tướng Australia Scott Morrison sẽ nhóm họp ở thủ đô Tokyo vào ngày 24/5 tới cùng Thủ tướng nước chủ nhà Kishida Fumio.
Trước ngày Thượng đỉnh Bộ tứ diễn ra, vào ngày 23/5, Thủ tướng Nhật Bản Kishida và Tổng thống Mỹ Biden sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh ở Tokyo. (JiJi Press)