| Iran dọa thanh trừng Thủ tướng Israel Netanyahu để trả đũa vụ ám sát thủ lĩnh Hamas. (Nguồn: The Economist) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á – Thái Bình Dương
*Quân đội Bangladesh thành lập chính phủ lâm thời: Tư lệnh quân đội Bangladesh, Tướng Waker-Uz-Zaman tuyên bố một chính phủ lâm thời sẽ được thành lập để điều hành Bangladesh sau khi Thủ tướng Sheikh Hasina từ chức vào ngày 5/8, trong bối cảnh biểu tình ở quốc gia Nam Á này.
Ông Zaman khẳng định Thủ tướng Hasina đã từ chức và bay sang Ấn Độ trong bối cảnh hàng trăm nghìn người biểu tình yêu cầu bà từ chức.
Bà Hasina, 76 tuổi, đã tiếp tục đảm nhận cương vị Thủ tướng Bangladesh nhiệm kỳ 5 năm lần thứ tư liên tiếp vào tháng 1 năm nay sau khi đảng Liên đoàn Awami Bangladesh (AL) cầm quyền của bà giành chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử. (Tân Hoa xã)
*Indonesia: Phiến quân bắn chết phi công trực thăng New Zealand: Ngày 5/8, cảnh sát cho biết phiến quân ở khu vực bất ổn Papua của Indonesia đã bắn chết một phi công trực thăng New Zealand, chưa đầy 2 năm sau khi một phi công khác cũng của New Zealand bị bắt cóc.
Phi công 50 tuổi xấu số nêu trên đang điều khiển máy bay chở 4 nhân viên y tế Indonesia và hai trẻ em. Faizal Ramadhani, người đứng đầu Lực lượng đặc nhiệm hòa bình Cartenz, tuyên bố tất cả hành khách đều sống sót nhưng phi công đã bị bắn chết. (AFP)
*Campuchia khởi công dự án kênh đào Funan Techo: Ngày 5/8, Thủ tướng Campuchia Hun Manet đã khởi công dự án kênh đào gây tranh cãi trị giá 1,7 tỷ USD nhằm mục đích cung cấp một tuyến đường mới từ sông Mekong ra biển, đồng thời mô tả dự án dài 180 km này là "lịch sử" và cam kết "hoàn thành bằng mọi giá".
Phát biểu tại lễ khởi công dự án kênh đào Funan Techo, ông Manet nhấn mạnh: "Chúng ta phải xây dựng kênh đào này bằng mọi giá". Kênh đào Funan Techo sẽ chạy từ sông Mekong, cách Phnom Penh khoảng một giờ lái xe về phía Đông Nam, đến biển ở Vịnh Thái Lan.
Chính phủ Campuchia cho biết kênh đào này sẽ cung cấp một giải pháp thay thế cho việc quá cảnh qua Việt Nam và sẽ giảm sự phụ thuộc vào các cảng Việt Nam, tạo ra hoạt động kinh tế có giá trị cao hơn 21-30% so với chi phí của dự án. (AFP)
*Nhật Bản, Campuchia nhất trí tăng cường hợp tác quốc phòng: Ngày 5/8, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Minoru Kihara và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Seiha đã nhất trí rằng hai nước sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác quốc phòng và giao lưu.
Theo Bộ Quốc phòng Nhật Bản, trong cuộc gặp tại Phnom Penh, hai ông Kihara và Seiha cũng đã cam kết thúc đẩy hợp tác đa phương, bao gồm cả sự hợp tác giữa Nhật Bản và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hai bên hoan nghênh động thái nâng cấp quan hệ Nhật Bản-Campuchia lên thành "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện" vào năm ngoái nhân kỷ niệm 70 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao.
Nhật Bản đang tập trung vào chiến lược tăng cường hợp tác an ninh với các nước ASEAN trong những năm gần đây, trong cuộc đối trọng rõ ràng với sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. (Kyodo)
Trung Đông-châu Phi
*Israel sẵn sàng cho cuộc chiến “đa mặt trận”: Trong cuộc họp với nội các an ninh vào tối 4/8, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu khẳng định nước này đang trong một cuộc chiến “đa mặt trận” với Iran và các lực lượng ủy nhiệm.
Trong khi đó, Phó cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mỹ Jon Finer nêu rõ: “Chúng tôi đang làm mọi thứ có thể để đảm bảo rằng tình hình này không trở nên tồi tệ hơn”. Mỹ cũng đã vận chuyển các khí tài quân sự quan trọng tới khu vực để sẵn sàng chiến đấu.
Cùng ngày, một vụ tấn công bằng dao ở gần thành phố Tel Aviv đã khiến 2 người thiệt mạng và 2 người bị thương. Cảnh sát cho hay vụ tấn công do một chiến binh Palestine thực hiện. Tại Gaza, quân đội Israel cho biết họ đã tấn công các trung tâm chỉ huy của Hamas tại hai trường học ở Thành phố Gaza. Hiện tại, các đơn vị vận hành nhà ở tại Israel đã gửi thông báo yêu cầu người dân chuẩn bị sẵn hầm trú ẩn để đề phòng xảy ra tình huống bất ngờ. (Arab News)
*Quan chức Nga đến Iran thảo luận về an ninh khu vực và toàn cầu: Ngày 5/8, Hội đồng An ninh Nga thông báo, Thư ký của cơ quan này Sergei Shoigu đã đến Iran trong khuôn khổ chuyến thăm làm việc theo kế hoạch nhằm thảo luận về các vấn đề an ninh toàn cầu và khu vực.
Ông Shoigu sẽ hội đàm với người đồng cấp Iran Ali Akbar Ahmadian và Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang nước chủ nhà Mohammad Bagheri. Ngoài ra, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cũng sẽ tiếp đón ông Shoigu. Chương trình nghị sự bao gồm hàng loạt vấn đề hợp tác giữa Nga và Iran tại Tehran, trong đó có cả an ninh và kinh tế. (Sputniknews)
*Iran dọa thanh trừng Thủ tướng Netanyahu để trả đũa vụ ám sát thủ lĩnh Hamas: Mohammad Qasim Osmani, một thành viên của Quốc hội Iran, đã đe dọa rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có thể bị thanh trừng để trả thù cho vụ ám sát Ismail Haniyeh, người đứng đầu văn phòng chính trị của phong trào Hamas.
Kênh truyền hình IRIB dẫn lời ông Osmani phát biểu trong một phiên họp quốc hội rằng: "Chúng tôi không chấp nhận bất cứ điều gì ít hơn là cái chết của ông Netanyahu". Ông Osmani nói rằng Israel đã "quá táo tợn" khi dám "sát hại một vị khách ở Tehran" và tuyên bố "Iran sẽ chọn thời điểm thích hợp để trả thù cho cái chết của Haniyeh".
Hôm 31/7, Hamas cho biết thủ lĩnh Hamas - Haniyeh đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Israel vào nơi ở của ông ở Tehran, nơi ông đến để tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian. (TASS)
*Israel cân nhắc tấn công phủ đầu Iran: Tờ Times of Israel ngày 5/8 tuyên bố chính quyền Israel đang xem xét khả năng tiến hành tấn công phủ đầu nhằm vào Iran nếu phát hiện ra Iran có kế hoạch tấn công Israel.
Theo tờ Times of Israel, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã triệu tập vào cuối ngày 4/8 một cuộc họp với các lãnh đạo an ninh của Israel, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant, Tham mưu trưởng IDF, Trung tướng. Herzi Halevi, người đứng đầu Mossad David Barnea và người đứng đầu Shin Bet Ronen Bar.
Trang web tin tức Axios có trụ sở tại Mỹ trước đó trích dẫn các nguồn tin giấu tên rằng Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã thông báo cho các ngoại trưởng thuộc Nhóm G7 rằng Iran và phong trào Hezbollah có thể tiến hành một cuộc tấn công chống lại Israel trong vòng 24 giờ tới. (Times of Israel)
Châu Âu
*Ukraine nhận được khoản tài trợ 3,9 tỷ USD từ Mỹ: Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal ngày 5/8 cho biết nước này đã nhận được khoản tài trợ 3,9 tỷ USD từ Mỹ thông qua Ngân hàng Thế giới.
Trên trang Telegram, ông Shmyhal cho hay: "Đây là đợt hỗ trợ ngân sách trực tiếp đầu tiên từ Mỹ trong năm 2024. Tổng cộng, Ukraine sẽ nhận được 7,8 tỷ USD hỗ trợ ngân sách trực tiếp từ Mỹ trong năm nay, điều này sẽ cho phép chúng ta tự tin vượt qua giai đoạn tài chính này". (Reuters)
*Nga cảnh báo đáp trả phương Tây bằng hạt nhân: Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 4/8 phát biểu trên kênh truyền hình Rossiya-1 rằng Đồng hồ Ngày tận thế hiển thị “chưa đầy 2 phút”. Theo ông, đây là thời gian Nga có thể triển khai tên lửa trang bị đầu đạn hạt nhân để đáp trả hành động tương tự của các nước phương Tây.
Thứ trưởng Ryabkov cũng cho biết, tín hiệu được Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov chuyển tải trong cuộc trò chuyện với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hôm 12/7 đã “đến được không chỉ Washington mà còn đến một số thủ đô khác do Washington kiểm soát”. Ông Ryabkov nói thêm rằng “quân đội cần luôn sẵn sàng vì các kịch bản có thể rất khác nhau”.
Trong cuộc phỏng vấn, ông Ryabkov cho rằng có thể sẽ đến lúc Nga thấy cần phải triển khai tên lửa mang đầu đạn hạt nhân để đáp trả những hành động tương tự của các nước phương Tây. (TASS)
*FSB bắt giữ điệp viên Ukraine âm mưu tấn công khủng bố: Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã bắt giữ một công dân Nga với cáo buộc đã phối hợp với các cơ quan đặc nhiệm của Ukraine để âm mưu thực hiện một hành động khủng bố ở Vùng Zaporizhzhia.
Văn phòng báo chí của FSB ra thông cáo, nêu rõ: "FSB đã bắt giữ một công dân ở vùng Zaporizhzhia, người này đã lên kế hoạch thực hiện hành vi khủng bố bằng cách đặt một thiết bị nổ tự chế".
Theo cơ quan đặc nhiệm Nga, các sĩ quan thực thi pháp luật đã tìm thấy và thu giữ một thiết bị nổ tự chế tại nhà của nghi phạm. Các nhà điều tra đã khởi tố hai vụ án hình sự theo Điều 275 (Phản quốc), Phần 1 của Điều 30, Phần 2 của Điều 205 (Đạo luật chống khủng bố) và Phần 3 của Điều 223.1 (Sản xuất trái phép chất nổ) của Bộ luật Hình sự Nga. (TASS)
*Ngoại trưởng Đức kêu gọi triển khai vũ khí tầm xa của Mỹ: Trong một bài xã luận đăng trên tuần báo Bild am Sonntag của Đức ngày 4/8, Ngoại trưởng Annalena Baerbock nhấn mạnh sự cần thiết phải triển khai hệ thống vũ khí tầm xa của Mỹ trên đất Đức, trong bối cảnh mối đe dọa Nga đặt ra đối với an ninh châu Âu.
Trước đó, bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương (NATO) diễn ra vào tháng 7, Mỹ và Đức đã đồng ý triển khai khả năng hỏa lực tầm xa trên lãnh thổ Đức bắt đầu từ năm 2026. Theo báo Bild am Sonntag, động thái trên sẽ chứng kiến sự trở lại của tên lửa hành trình tầm xa của Mỹ tại Đức lần đầu tiên kể từ cuối những năm 1990, trong đó có thể có cả SM-6, Tomahawk và các loại vũ khí siêu thanh đang được phát triển với tầm bắn xa hơn những loại hiện có trong kho vũ khí của quân đội châu Âu.
Báo Bild am Sonntag cũng lưu ý rằng quyết định này đã nhận được nhiều phản ứng trái chiều ở Berlin. (AFP)
*Hàng trăm nghìn nam giới Ukraine tìm cách tránh nhập ngũ: Chủ tịch Ủy ban Phát triển Kinh tế của Quốc hội Ukraine Dmitry Natalukha cho biết có tới 800.000 nam giới Ukraine đã rút vào "bí mật", thay đổi địa chỉ và nhận việc trả công bằng tiền mặt để tránh bị gọi tham gia nghĩa vụ quân sự trong bối cảnh nước này đang tiếp tục huy động nhân lực cho quân đội.
Tình trạng này đã dẫn đến việc các Trung tâm tuyển dụng và hỗ trợ xã hội (TTsK – uỷ ban quân quản tại Ukraine) bắt đầu nhắm đến các công ty có nhân viên, hoặc ra nơi công cộng để tuyển quân và gây ra những bức xúc trong xã hội.
Theo ông Natalukha, kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột toàn diện của Nga ở Ukraine, các công ty đã mất trung bình 10-20% lực lượng lao động do nhập ngũ hoặc di cư. Kể từ đầu năm, khi Nga tăng cường các đợt tấn công thì làn sóng di cư càng lớn. Ngày càng nhiều công ty buộc phải đóng cửa vì thiếu nhân lực. Dự báo tình hình sẽ nghiêm trọng đỉnh điểm vào tháng 9 tới. (TASS)
*Bulgaria phải tổ chức tổng tuyển cử sớm do không thành lập được chính phủ: Nỗ lực thứ ba và cũng là cuối cùng nhằm thành lập một chính phủ mới theo hiến pháp Bulgaria đã thất bại.
Hôm 29/7, Tổng thống Bulgaria Rumen Radev đã yêu cầu đảng "Có những người như vậy" (INT), đảng nhỏ nhất trong quốc hội (với 16 ghế), đề cử ứng viên thủ tướng và cố gắng thành lập chính phủ. Tuy nhiên, đảng này đã không nhận được sự ủng hộ cần thiết.
Trước đó trong tháng 7, hai đảng lớn nhất trong quốc hội gồm 240 ghế của Bulgaria là "Công dân vì sự phát triển châu Âu của Bulgaria: (GERB-UDF) và "Chúng tôi tiếp tục thay đổi-Bulgaria dân chủ" (PP-DB) cũng đã thất bại trong việc thực hiện nhiệm vụ thành lập chính phủ.
Theo hiến pháp Bulgaria, sau thất bại mới nhất của INT, Tổng thống Radev sẽ buộc phải chỉ định một chính phủ tạm quyền và ấn định thời gian cho một cuộc bầu cử quốc hội mới. Cuộc bầu cử quốc hội gần đây nhất của Bulgaria được tổ chức hôm 9/6/2024. (AFP)
*EU trừng phạt 28 đại diện cơ quan an ninh Belarus: Ngày 5/8, Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) cho biết đã đưa 28 đại diện của các cơ quan an ninh Belarus vào danh sách trừng phạt.
Trong một tuyên bố, Hội đồng EU thông báo quyết định áp dụng các biện pháp hạn chế đối với 28 cá nhân vì vai trò của họ trong các cuộc “đàn áp nội bộ” và “vi phạm nhân quyền” đang diễn ra ở Belarus.
Theo Hội đồng EU, danh sách trừng phạt bao gồm 2 Phó Cục trưởng Cục chống tội phạm có tổ chức và tham nhũng, một số thành viên của cơ quan tư pháp như công tố viên và thẩm phán đã đưa ra các bản án “có động cơ chính trị”, người đứng đầu các trung tâm cải tạo và một nhóm những người ủng hộ lâu năm của Tổng thống Belarus Lukashenko. (Sputnik)
Châu Mỹ-Mỹ Latinh
*Mỹ hoàn tất việc rút quân khỏi căn cứ cuối cùng ở Niger: Ngày 5/8, Lầu Năm Góc thông báo, quân đội Mỹ đã rút toàn bộ lực lượng khỏi căn cứ cuối cùng ở Niger, hơn một năm sau khi các nhà lãnh đạo đảo chính quân sự ở quốc gia châu Phi này yêu cầu họ rời đi.
Trong một tuyên bố chung với Bộ Quốc phòng Niger, Lầu Năm Góc nhấn mạnh: "Việc rút lực lượng và tài sản của Mỹ khỏi Căn cứ Không quân 201 ở Agadez đã hoàn tất". (AFP)
*Bầu cử Mỹ 2024: Bà Harris ráo riết chọn "phó tướng": Ngày 4/8, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harriscủa đảng Dân chủ đã gặp gỡ 3 ứng cử viên hàng đầu là Josh Shapiro (Thống đốc bang Pennsylvania), Tim Walz (Thống đốc bang Minnesota) và Mark Kelly (Thượng nghị sĩ của bang Arizona) tại nhà riêng của bà ở thủ đô Washington D.C để chọn người đứng chung liên danh tranh cử vào tháng 11 tới.
Việc chọn người đứng phó cho mình sẽ là một trong những quyết định quan trọng nhất trong sự nghiệp chính trị của Phó Tổng thống Harris, giữa lúc bà phải mau chóng tái tổ chức ủy ban vận động tranh cử để thách thức đối thủ là cựu Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa vào ngày 5/11 tới, sau khi Tổng thống Joe Biden rút khỏi cuộc đua.
Quyết định của bà Harris cũng sẽ ảnh hưởng đến chiều hướng của đảng Dân chủ vì sẽ đưa người được chọn nhiều khả năng vào vị thế tranh cử tổng thống Mỹ trong tương lai. (Reuters)