| Chủ nhân giải Nobel hoà bình Muhammad Yunus được chọn làm Thủ tướng lâm thời của Bangladesh. (Nguồn: Telegraph) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á – Thái Bình Dương
*Thủ tướng Nhật Bản sắp thăm Kazakhstan: Văn phòng Tổng thống Kazakhstan ngày 8/8 thông báo Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio sẽ có chuyến thăm chính thức tới Kazakhstan từ ngày 9-10/8 theo lời mời của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev.
Astana sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa các nước Trung Á và Nhật Bản vào ngày 9/8. Các cuộc hội đàm song phương giữa ông Tokayev và ông Kishida được lên lịch vào ngày 10/8. (Sputnik)
*Quân đội Bangladesh tuyên bố ủng hộ Thủ tướng lâm thời Yunus: Tờ Daily Star đưa tin, ngày 8/8, người đứng đầu quân đội Bangladesh, Tướng Waker-Uz-Zaman, đã bày tỏ sự ủng hộ hoàn toàn của quân đội đối thủ tướng lâm thời của Bangladesh, ông Muhammad Yunus.
Trước đó, phát biểu trong cuộc họp báo hôm 7/8, Tướng Zaman cho biết quân đội, cùng với hải quân và không quân, sẽ hợp tác để hỗ trợ Yunus, đồng thời cho biết thêm rằng ông đã nói chuyện với ông Yunus. Ông cũng bày tỏ hy vọng Yunus sẽ nhận được sự ủng hộ từ sinh viên và tất cả các đảng phái chính trị khác.
Ông Yunus, nhà kinh tế học nổi tiếng, người được trao giải Nobel Hòa bình năm 2006 vì đi tiên phong trong khái niệm tài chính vi mô nhằm cải thiện phúc lợi của người dân. (Sputniknews)
*Hàn Quốc truy tố người làm rò rỉ thông tin tình báo quân sự: Ngày 8/8, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết một quan chức tình báo quân sự của nước này đã bị truy tố về tội làm rò rỉ thông tin về các điệp viên của Seoul hoạt động ở nước ngoài.
Quan chức này được giữ kín danh tính, đã bị bắt vào tuần trước với cáo buộc chuyển thông tin cá nhân của “đặc vụ đen” cho một công dân Trung Quốc gốc Triều Tiên, người có thể cung cấp thông tin cho cơ quan tình báo Triều Tiên.
Vị quan chức trên đã phủ nhận các cáo buộc làm rò rỉ thông tin tình báo quân sự, cho rằng máy tính xách tay của ông đã bị xâm nhập, song Bộ chỉ huy tình báo Hàn Quốc được cho là đã bác bỏ lời bào chữa đó trong một cuộc họp kín với các nhà lập pháp vào tháng trước. Vụ việc được cho là đã khiến một số đặc vụ phải trở về nước do lo ngại danh tính bị lộ. (Yonhap)
*Mỹ gia hạn lệnh cấm du lịch Triều Tiên: Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 7/8 cho biết nước này đã gia hạn lệnh cấm du lịch Triều Tiên thêm 1 năm, viện dẫn nguy cơ “nghiêm trọng” đối với công dân nước này khi họ có thể bị bắt và giam giữ dài hạn tại Triều Tiên.
Theo quyết định của Bộ Ngoại giao Mỹ, lệnh cấm trên sẽ kéo dài tới ngày 31/8/2025. Kể từ khi được áp đặt vào tháng 9/2017, lệnh cấm này được gia hạn hàng năm. Bộ trên nêu rõ: “Bộ Ngoại giao Mỹ xác định rằng Triều Tiên tiếp tục là nguy cơ nghiêm trọng đối với các công dân và thường trú nhân ở Mỹ do họ có khả năng bị bắt và giam giữ dài hạn, đe dọa sự an toàn thân thể của họ…. ”. (Yonhap)
Châu Âu
*Nga tự tin xung đột Ukraine sẽ kết thúc với chiến thắng: Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh LB Nga Dmitry Medvedev ngày 8/8 tuyên bố chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine sẽ kết thúc với chiến thắng của Moscow, giống như cuộc xung đột Gruzia năm 2008.
Vào tháng 8/2008, Nga đã công nhận nền độc lập của Nam Ossetia và Abkhazia sau khi quân đội Gruzia tấn công Nam Ossetia, cố gắng giành lại nước cộng hòa ly khai này, vốn đã tuyên bố độc lập khỏi Gruzia cùng với Abkhazia vào những năm 1990.
Để bảo vệ Nam Ossetia, Moscow đã gửi quân đội của mình và đẩy quân đội Gruzia ra khỏi khu vực. Các nhà lãnh đạo Nga đã nhiều lần nhấn mạnh quyết định công nhận nền độc lập của hai nước cộng hòa ly khai phản ánh thực tế và sẽ không bị đảo ngược, trong khi chính quyền Tbilisi từ chối công nhận điều đó. (TASS)
*IS lên kế hoạch tấn công buổi hòa nhạc của Taylor Swift ở Áo: Cơ quan tình báo Áo ngày 8/8 xác nhận một kẻ ủng hộ Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng 19 tuổi bị bắt tại Áo đã lên kế hoạch tấn công tự sát tại buổi hòa nhạc của Taylor Swift ở Vienna nhằm giết nhiều người.
Trả lời họp báo, người đứng đầu cơ quan tình báo trong nước (DSN) Omar Haijawi-Pirchner cho hay: "Đối tượng thừa nhận có ý định thực hiện một cuộc tấn công bằng thuốc nổ và dao. Mục đích của hắn là tự sát và sát hại một số lượng lớn người trong buổi hòa nhạc. (AFP)
*Belarus cảnh báo về "chiến tranh hỗn hợp thường trực": Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko ngày 8/8 tuyên bố "một cuộc chiến tranh hỗn hợp thường trực" đang được tiến hành chống lại người dân của Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS).
Ông Lukashenko đã giành được nhiệm kỳ thứ 6 trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 8/2020, điều này đã gây ra các cuộc biểu tình rầm rộ do phe đối lập lãnh đạo. Phương Tây đã áp đặt một số vòng trừng phạt Belarus với cáo buộc gian lận bầu cử và vi phạm nhân quyền, những điều Minsk vẫn phủ nhận. Các lệnh trừng phạt sau đó được mở rộng do sự hỗ trợ của Minsk đối với chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine.
CIS là tổ chức hợp tác khu vực được thành lập sau sự tan rã của Liên Xô vào năm 1991. Các quốc gia thành viên hiện nay của tổ chức này gồm Armenia, Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Nga, Tajikistan và Uzbekistan, còn Turmenistan là thành viên liên kết. (Sputniknews)
* Nga kêu gọi tấn công “đến Kiev và xa hơn nữa”: Sau khi tỉnh Kursk bị lực lượng quân đội Ukraine tấn công, ngày 8/8, Phó chủ tịch Hội đồng an ninh LB Nga, cựu tổng thống Dmitry Medvedev, kêu gọi quân đội Nga phải tấn công “đến Kiev, Odessa và xa hơn nữa”.
Trên kênh Telegram, Phó chủ tịch Hội đồng an ninh Nga tuyên bố phía Moscow phải rút ra bài học từ vụ tấn công xâm nhập lãnh thổ và tiêu diệt “không thương tiếc kẻ thù”. Ông Medvedev cũng cho rằng tới đây chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga phải “mở rộng công khai ra ngoài lãnh thổ”. Theo lời ông, chiến dịch này có thể tiến đến thủ đô Kiev, thành phố cảng Odessa, các vùng miền Đông, và không bị giới hạn. (TASS)
*EU viện trợ gần 108 tỷ euro cho Ukraine: Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC), Ursula von der Leyen, ngày 7/8 thông báo Liên minh châu Âu (EU) đã cung cấp hỗ trợ trị giá gần 108 tỷ euro cho Ukraine kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột quân sự với Nga. Bà von der Leyen nhấn mạnh EU sẽ đồng hành cùng Ukraine trong suốt thời gian cần thiết.
Trong bài đăng trên mạng xã hội X, bà von der Leyen cho biết EU đã luôn ủng hộ Ukraine ngay từ những ngày đầu của cuộc chiến. Cùng với các quốc gia thành viên, EU đã hỗ trợ Ukraine gần 108 tỷ euro. Bà tin rằng Ukraine sẽ chiến thắng và EU sẽ tiếp tục đứng bên cạnh Ukraine và nhân dân nước này bất cứ khi nào cần.
Sự hỗ trợ tài chính và chính trị từ EU đã góp phần quan trọng vào nỗ lực của Ukraine trong việc đối phó với cuộc tấn công từ Nga, đồng thời củng cố cam kết của EU đối với nền độc lập và chủ quyền của Ukraine. (AFP)
Trung Đông – châu Phi
*Israel thu hồi tư cách ngoại giao của các phái viên Na Uy: Ngoại trưởng Israel, ông Israel Katz, ngày 8/8 tuyên bố tư cách ngoại giao của các phái viên Na Uy tại Chính quyền Palestine sẽ bị thu hồi do "hành vi chống Israel" của Oslo kể từ khi cuộc chiến ở Gaza nổ ra vào tháng 10 năm ngoái.
Trong một công hàm chính thức gửi đến Đại sứ quán Na Uy tại Tel Aviv ngày 8/8, Bộ Ngoại giao Israel cho biết tư cách ngoại giao của các phái viên "sẽ bị thu hồi 7 ngày sau ngày đề trên công hàm". Công hàm cáo buộc Na Uy thực thi "chính sách và tuyên bố thiên vị" kể từ cuộc tấn công ngày 7/10 nhằm vào Israel của nhóm chiến binh Palestine Hamas, vốn châm ngòi cho cuộc chiến ở Dải Gaza, hiện đã bước sang tháng thứ 11. (AFP)
*Iran khẳng định Mỹ hậu thuẫn Israel nhằm duy trì sự bất ổn ở Trung Đông: Tại cuộc gặp Tổng thư ký Tổ chức hợp tác Hồi giáo (OIC) Hissein Brahim Taha ở Jeddah, Saudi Arabia, quyền Bộ trưởng Ngoại giao Iran Ali Bagheri Kani cho biết, Mỹ và một số nước châu Âu không những không lên án việc Israel sát hại thủ lĩnh chính trị của phong trào Hamas Ismail Haniyeh ở Iran mà còn tiếp tục ủng hộ Tel Aviv, điều cho thấy họ đang cố gắng duy trì sự bất ổn ở Trung Đông.
Bộ Ngoại giao Iran cho rằng, cách tiếp cận này chứng tỏ họ không muốn thấy hòa bình, ổn định trong khu vực và đang cố gắng duy trì sự bất ổn trong đó”. Tuần trước, thủ lĩnh Hamas Haniyeh đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Israel vào dinh thự của ông ở Tehran, khi nhân vật này tham dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Iran. Hamas cáo buộc Israel và Mỹ đứng sau vụ ám sát và thề sẽ trả thù. (Sputniknews)
*Nigeria: Nổ thuyền trên sông khiến hàng chục người thiệt mạng: Ngày 7/8 (giờ địa phương), ít nhất 20 người đã thiệt mạng khi một chiếc thuyền gỗ phát nổ và bốc cháy trên sông ở bang ven biển Bayelsa của Nigeria.
Ngày 8/8, người phát ngôn cảnh sát Bayelsa Musa Muhammed cho biết chiếc thuyền đang chở thương lái mang hàng cho cộng đồng ven biển. Thương nhân thực hiện các chuyến đi hàng tuần giữa các khu định cư ven biển và thủ phủ bang Yenagoa.
Năm ngoái tại Nigeria, ít nhất 200 người thiệt mạng trong các vụ tai nạn tàu thuyền. Chính quyền thường đổ lỗi cho các tàu chở khách quá đông đúc và bảo trì kém. (Reuters)
*Iran: Israel phạm "sai lầm chiến lược": Israel đã phạm phải một "sai lầm chiến lược" đắt giá khi ám sát lãnh đạo chính trị Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran hồi tuần trước. Tuyên bố này được quyền Bộ trưởng Ngoại giao Iran đưa ra trong một cuộc phỏng vấn ngày 8/8.
Ông Ali Bagheri nói: “Hành động mà những người theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái thực hiện ở Tehran là một sai lầm chiến lược vì nó sẽ khiến họ phải trả giá đắt”. Ông đồng thời cáo buộc Israel muốn “mở rộng căng thẳng, chiến tranh và xung đột sang các nước khác”. (AFP)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Mỹ khẳng định sẵn sàng phối hợp với Chính phủ lâm thời Bangladesh: Ngày 7/8, Mỹ khẳng định sẵn sàng hợp tác với Chính phủ lâm thời của Bangladesh khi nước này vạch ra một tương lai dân chủ cho người dân của mình.
Phát biểu họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho hay “chúng tôi tiếp tục theo dõi những diễn biến ở Bangladesh và rõ ràng là chúng tôi đã thấy việc bổ nhiệm ông Muhammad Yunus làm lãnh đạo Chính phủ lâm thời.
Dự kiến, Chính phủ lâm thời mới ở Bangladesh, do người đoạt giải Nobel Muhammad Yunus lãnh đạo, tuyên thệ nhậm chức vào tối 8/8. Nội các lâm thời sẽ sớm được hoàn thiện và cuộc tổng tuyển cử mới dự kiến sẽ sớm diễn ra. (Reuters)
*Tình báo Mỹ: Iran lùi thời điểm tấn công Israel: Báo Jerusalem Post ngày 7/8 dẫn các nguồn tin tình báo Mỹ đánh giá, thời gian chờ đợi phản ứng trả đũa của Iran đối với Israel do vụ ám sát Ismail Haniyeh, đang kéo dài hơn so với dự đoán ban đầu. Và có thể cuộc tấn công của Iran sẽ diễn ra vào ngày 8/8 sau khi Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức hợp tác Hồi giáo diễn ra tại Saudi Arabia kết thúc.
Trong khi đó, báo “Times of Israel” dẫn lời các quan chức Israel nhận định Hezbollah chứ không phải Iran sẽ là bên đầu tiên phát động một cuộc tấn công lớn vào Israel trong những ngày tới. (Jerusalem Post)
*Ukraine đề nghị Mexico bắt giữ Tổng thống Putin: Ngày 7/8, Đại sứ quán Ukraine tại Mexico đã đề nghị Chính phủ Mexico bắt giữ nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin nếu ông tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Claudia Sheinbaum mà ông được mời tới dự.
Trong một tuyên bố, Đại sứ quán Ukraine cho biết: “Chúng tôi tin tưởng rằng Chính phủ Mexico sẽ tuân thủ lệnh bắt giữ quốc tế trong mọi trường hợp bằng cách giao nộp ông Putin cho Tòa án Hình sự quốc tế (ICC)”.
Tháng 3/2023, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Putin với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh liên quan đến việc ép buộc trẻ em Ukraine tới Nga. (AFP)
*Tổng thống Bolivia đề xuất cải cách quân đội để tránh đảo chính: Ngày 7/8, Tổng thống Bolivia Luis Arce cho biết lực lượng vũ trang cần phải trải qua một "cuộc chuyển đổi sâu sắc", bao gồm cả việc cập nhật học thuyết quân sự, để ngăn chặn các âm mưu đảo chính trong tương lai.
Ông Arce nhấn mạnh "đã có hai tình huống nghiêm trọng của sự rạn nứt hoặc khủng hoảng phản dân chủ do một số ít binh lính xấu bị cám dỗ bởi lợi ích cá nhân và các nhóm quyền lực. Với những sự kiện này, điều cấp thiết là phải tìm ra giải pháp để ngăn chặn những thời điểm khủng hoảng này lặp lại".
Tổng thống Bolivia cho biết sự tồn tại của dấu vết can thiệp của nước ngoài vẫn còn rõ ràng, đặc biệt là trong chương trình đào tạo trước và sau đại học của quân nhân, theo hướng dẫn của "học thuyết an ninh quốc gia lỗi thời" do Mỹ áp đặt lên lục địa này. (THX)