Trẻ em rời xa sự chăm sóc của cha mẹ trong xung đột: Giải quyết thế nào?

Cuộc họp được tổ chức theo sáng kiến của Việt Nam, được các nước Kenya, Niger, NaUy, Saint Vincent&Grenadines, Nga, Mỹ và Malta đồng bảo trợ và đứng tên tổ chức.

Sự kiện đã thu hút hơn 30 lượt phát biểu và gần 100 nước tham dự, trong đó có tất cả các nước thành viên HĐBA LHQ, các nước thành viên LHQ khác và các nước, các tổ chức quan sát viên LHQ.

Tại cuộc họp, các nước và các tổ chức quốc tế đều bày tỏ hoan nghênh và đánh giá cao sáng kiến này của Việt Nam.

Các đại diện cho rằng, vấn đề được nêu ra thảo luận rất kịp thời, đáp ứng quan tâm của cộng đồng quốc tế, nhất là khi thế giới chưa có các số liệu thống kê, phân tích, đánh giá tổng thể về thực trạng cũng như các khó khăn, nguy cơ mà các em không có sự chăm sóc của cha mẹ, bị chia cắt khỏi gia đình hay không có cha mẹ đi kèm, đang phải đối mặt hàng ngày, đặc biệt trong tình hình xung đột.

Trong bối cảnh đó, các nước nhấn mạnh cộng đồng quốc tế, các tổ chức quốc tế và khu vực, cũng như chính phủ các nước cần quan tâm đặc biệt và tiến hành các biện pháp bảo vệ, chăm sóc đối tượng trẻ em này, cùng phối hợp trong việc tìm kiếm, xây dựng các giải pháp tổng thể, toàn diện và lâu dài, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh và đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của các em.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Giám đốc điều hành của Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) Omar Abdi nhấn mạnh, trẻ em không có sự chăm sóc của cha mẹ, bị chia cắt khỏi gia đình hay không có cha mẹ đi kèm phải chịu đựng những tổn hại nghiêm trọng về thể chất, tâm lý, tình cảm và xã hội, hậu quả của nó có thể theo các em suốt cuộc đời.

Bên cạnh đó, các em còn đứng trước nhiều nguy cơ bị bạo lực, lạm dụng, bỏ rơi và bóc lột.

Do đó, UNICEF đã phối hợp với các đối tác như ICRC, UNHCR, IOM và các tổ chức phi chính phủ hỗ trợ các dịch vụ chăm sóc dựa vào cộng đồng và gia đình, dịch vụ Truy tìm và Đoàn tụ Gia đình, cũng như dịch vụ chăm sóc thay thế trên 75 quốc gia.

Đại diện ICRC cho biết, trẻ em di cư, trong đó có cả trẻ em tị nạn, cũng cần quan tâm, đặc biệt một số em bị tách khỏi gia đình khi đang trong cuộc hành trình, trong khi đó một số khác lại bị cha mẹ gửi đi mà không có người đi kèm với mục đích để tránh các em khỏi bị tuyển dụng vào các nhóm vũ trang.

ICRC cũng bày tỏ quan ngại một số trẻ em còn bị bị giam giữ do nhập cư hoặc có nguy cơ bị đẩy lại các nơi nguy hiểm và hàng nghìn trẻ em khác đang bị mắc kẹt trong các tình huống buộc phải di dời, hay bị lạc và bị bỏ lại mà không được tiếp cận với giáo dục, dinh dưỡng hoặc chăm sóc y tế.

Đại diện Tổ chức Save the Children cho rằng, việc mất đi sự chăm sóc của cha mẹ có tác động tiêu cực nghiêm trọng đối với trẻ em và làm gia tăng các nguy cơ, như trẻ em dễ bị lạm dụng, bóc lột hoặc bị bạo lực tình dục.

Tổ chức này nêu quan ngại tình hình trẻ em ở Đông Bắc Syria, gồm cả người Syria, người Iraq và các công dân nước ngoài từ hơn 60 quốc gia.

Phát biểu tại cuộc họp, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn Việt Nam Đặng Đình Quý nhấn mạnh, xung đột và căng thẳng trên khắp toàn cầu đang gây ra những thách thức cho người dân, trong đó có trẻ em, đặc biệt là các em không được cha mẹ chăm sóc, không có người đi kèm và bị chia cắt khỏi gia đình.

Đại sứ cho rằng, mặc dù những trẻ em này là nhóm dễ bị tổn thương nhất trong các nhóm dễ bị tổn thương, song khuôn khổ luật pháp quốc tế trong vấn đề này mới chỉ đưa ra các nguyên tắc chung và vấn đề của các em chưa được quan tâm đầy đủ.

Do vậy, cần nâng cao nhận thức hơn nữa về việc bảo vệ và chăm sóc những trẻ em này, cũng như cần tăng cường hỗ trợ đối với các em ở cả cấp độ quốc gia, khu vực và toàn cầu.

Về vai trò của HĐBA LHQ, Đại sứ nhấn mạnh HĐBA LHQ cần tăng cường hơn nữa trách nhiệm của mình theo Hiến chương Liên hợp quốc thông qua các cơ chế hiện có để giải quyết các thách thức, cũng như tìm giải pháp cho vấn đề này.

Trưởng phái đoàn Việt Nam khẳng định, là nước luôn đặt trẻ em trên vị trí ưu tiên hàng đầu, Việt Nam đã trở thành quốc gia đầu tiên ở châu Á, thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em và luôn đặt vấn đề bảo vệ, chăm sóc trẻ em là ưu tiên cao, trong đó có cả khi đảm nhiệm nhiệm kỳ thành viên không thường trực HĐBA LHQ.