📞

Triển lãm ‘THE ARt of WATER’: Khi di sản múa rối nước được kể bằng công nghệ số

Tiến Đạt - Hiền Anh 07:50 | 14/12/2025
Ngày 13/12, tại Hà Nội, nhóm sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền phối hợp cùng Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội (Bảo tàng Hà Nội) tổ chức triển lãm “THE ARt of WATER”.

Sự kiện, nằm trong dự án "Ngọc Thủy Đình", được tổ chức với mong muốn góp phần thu hẹp khoảng cách giữa nghệ thuật truyền thống và đời sống đương đại, đặc biệt khơi gợi sự quan tâm của giới trẻ đối với công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Triển lãm đánh dấu một nỗ lực mới trong việc giới thiệu và lan tỏa giá trị của nghệ thuật múa rối nước.

Triển lãm ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) để công chúng có thể “chạm”, “cảm” và tương tác với di sản múa rối nước. (Nguồn: BTC)

Triển lãm ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) nhằm tái hiện các tích trò, nhân vật và không gian biểu diễn rối nước. Chỉ với thao tác quét mã QR, người xem có thể quan sát mô hình rối chuyển động, các lớp cảnh trí mặt nước và hoạt cảnh biểu diễn trong không gian ba chiều.

Với sự hỗ trợ chuyên môn của nhà hát múa rối Thăng Long, nhóm sinh viên đã tích hợp công nghệ AR với 17 tích trò rối nước một cách toàn diện. Không chỉ dừng lại ở việc đơn thuần ghi lại hình ảnh biểu diễn, nhóm bạn trẻ còn thực hiện nghiên cứu nội dung, tổ chức sản xuất hình ảnh tại không gian thủy đình cho đến thiết kế trải nghiệm tương tác trên nền tảng AR.

Tham dự sự kiện có bà Nguyễn Thị Ngọc Hòa, Giám đốc Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội; nghệ nhân Nguyễn Văn Viên đến từ Phường rối nước Chàng Sơn (Thạch Thất); ban tổ chức dự án Ngọc Thủy Đình cùng đại diện các đơn vị đồng hành, đối tác, nhà tài trợ.

Giám đốc Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội Nguyễn Thị Ngọc Hòa phát biểu khai mạc sự kiện. (Nguồn: BTC)

Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Nguyễn Thị Ngọc Hòa, Giám đốc Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội, nhấn mạnh ý nghĩa của sự kiện trong bối cảnh bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa: “Với chức năng điều phối và hỗ trợ các nhóm sáng tạo, cộng đồng hoạt động trong lĩnh vực di sản và sáng tạo, trong năm 2025, Trung tâm đã phối hợp tổ chức khoảng 100 sự kiện, trong đó dự án "Ngọc Thủy Đình" được đánh giá là một trong những sự kiện nổi bật”.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Hòa cho rằng, bên cạnh những đơn vị có lợi thế về vị trí và nguồn lực, nhiều phường rối nước ở Hà Nội hiện nay vẫn chưa nhận được sự quan tâm tương xứng, đặc biệt trong vấn đề truyền thông và tiếp cận công chúng. Đây chính là lý do Trung tâm lựa chọn đồng hành, hỗ trợ triển lãm “THE ARt of WATER”.

Đánh giá cao vai trò của nhóm sinh viên thực hiện dự án, Giám đốc Trung tâm điều phối các hoạt động sáng tạo Hà Nội khẳng định, các bạn trẻ không chỉ có tình yêu, đam mê với di sản mà còn có kiến thức, kỹ năng và tinh thần trách nhiệm xã hội để tổ chức một sự kiện có quy mô và chỉn chu.

Chị Nguyễn Minh Trang, Trưởng Ban Tổ chức dự án “Ngọc Thủy Đình” phát biểu tại sự kiện. (Nguồn: BTC)

Về phần mình, chị Nguyễn Minh Trang, Trưởng Ban Tổ chức triển lãm cho biết, múa rối nước từ lâu đã là niềm tự hào của văn hóa dân gian Việt Nam, kết tinh trí tuệ, sự sáng tạo và tâm hồn của người nông dân đồng bằng Bắc Bộ. Xuất phát từ mong muốn gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa loại hình nghệ thuật này, nhóm thực hiện dự án triển khai với định hướng kết hợp di sản truyền thống và công nghệ.

Bên cạnh việc sử dụng công nghệ AR, triển lãm còn trưng bày các tư liệu, hình ảnh, mô hình và hiện vật được trưng bày tại triển lãm giúp người xem hiểu rõ hơn về quá trình hình thành, chế tác cũng như chiều sâu văn hóa của từng tích trò. “Đây không chỉ là nơi trưng bày những tư liệu, hiện vật, mà còn là nơi múa rối nước tự kể câu chuyện của mình”.

Chị Nguyễn Minh Trang hy vọng triển lãm “THE ARt of WATER” sẽ trở thành một không gian đối thoại giữa quá khứ và hiện tại. Qua đó, triển lãm sẽ khơi gợi trong công chúng, đặc biệt là giới trẻ, tình yêu và sự trân trọng đối với giá trị tinh hoa văn hóa dân tộc, góp phần gìn giữ và làm rạng rỡ loại hình nghệ thuật độc đáo này của Việt Nam.

Nghệ nhân rối nước Nguyễn Văn Viên bày tỏ sự ấn tượng đặc biệt trước không gian trưng bày của triển lãm. (Ảnh: Hiền Anh)

Chia sẻ với Báo Thế giới và Việt Nam, nghệ nhân Nguyễn Văn Viên từ phường rối nước Chàng Sơn, bày tỏ ấn tượng đặc biệt khi bước vào không gian trưng bày. Theo anh, triển lãm tạo dấu ấn nhờ cách tiếp cận sáng tạo, khi các giá trị của rối nước dân gian được truyền tải thông qua công nghệ hiện đại, thay vì chỉ dừng lại ở việc trưng bày hình ảnh hay hiện vật tĩnh.

Anh Nguyễn Văn Viên đánh giá cao tính thuận tiện và khả năng tiếp cận của triển lãm, khi công chúng có thể theo dõi, tìm hiểu các tích trò thông qua các ứng dụng trên điện thoại thông minh. Việc kết hợp hình ảnh, video minh họa giúp nội dung trở nên trực quan, sinh động, biến không gian trưng bày thành một trải nghiệm sống động, nơi di sản được kể lại bằng phương thức mới.

Bên cạnh đó, từ góc nhìn của người gắn bó lâu năm với nghề rối nước dân gian, anh Nguyễn Văn Viên cũng nhấn mạnh, để di sản có thể phát triển bền vững, cần bắt đầu từ chính gốc rễ là các phường rối nước ở làng quê.

“Đối với nghệ thuật rối nước dân gian, cần có sự đầu tư và quan tâm đúng mức tới các phường rối nước ở các làng quê, nơi sản sinh và nuôi dưỡng loại hình nghệ thuật này”, anh chia sẻ.

Anh Nguyễn Văn Viên mong muốn Nhà nước và các cơ quan liên quan quan tâm nhiều hơn tới việc gìn giữ không gian sinh tồn của di sản, để rối nước có thể tiếp tục hiện diện bền vững trong đời sống đương đại.

Một số hình ảnh khác tại sự kiện