Trung Đông: Quốc hội Israel bỏ phiếu khôi phục luật tranh cãi ở Bờ Tây, Mỹ phản đối Palestine làm một điều

Quốc hội Israel tiến hành bỏ phiếu, dự kiến sẽ kéo dài qua đêm 10/1, về khôi phục một đạo luật định cư gây tranh cãi ở Bở Tây.

Một cuộc họp của Quốc hội Israel. (Nguồn: Flash 90)

Đây là hoạt động đầu tiên của Quốc hội Israel kể từ khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhậm chức vào tháng trước.

Đạo luật này cho phép những người Israel định cư ở Bờ Tây bị chiếm đóng quyền hưởng luật dân sự, trong khi người Palestine tại đây phải đưa ra xét xử ở tòa án quân sự.

Đạo luật này từng được gia hạn nhiều lần kể từ khi Israel chiếm vùng lãnh thổ này của Palestine trong chiến tranh Trung Đông năm 1967, đã vấp phải trở ngại vào tháng 6/2022, góp phần dẫn tới sự sụp đổ của chính phủ trước đó.

Một số thành viên của liên minh cầm quyền khi đó đã chọn bỏ phiếu chống lại đạo luật, theo đó cho phép khoảng 475.000 người định cư ở Bờ Tây được hưởng các quyền tương tự công dân sống ở Israel.

Phe đối lập khi đó do ông Netanyahu lãnh đạo đã phản đối việc bỏ phiếu này, gây bất ổn cho liên minh cầm quyền. Sau đó, chính phủ Israel đã giải tán quốc hội, một động thái châm ngòi cho các cuộc bầu cử, trong khi tạm khôi phục luật về những người định cư.

Trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên về việc gia hạn luật thêm 5 năm nữa, 58 nghị sĩ đã bỏ phiếu ủng hộ và 13 nghị sĩ bỏ phiếu chống. Theo kế hoạch, văn bản luật sẽ được thông qua đại cương và chi tiết trong các phiên họp quốc hội trước khi được thông qua lần cuối.

Trong khi đó, khoảng 2,9 triệu người Palestine sống ở Bờ Tây thuộc phạm vi điều chỉnh của luật quân sự của Israel. Bộ Ngoại giao Palestine lên án luật này mang tính "phân biệt chủng tộc" và nhằm mở rộng chiếm đóng khu Bờ Tây.

Cộng đồng quốc tế coi các khu định cư của Israel ở Bờ Tây, trong đó có Đông Jerusalem, là bất hợp pháp vì xây dựng trên phần đất bị Israel chiếm đóng trong cuộc chiến tranh Trung Đông 1967.

Vấn đề khu định cư là một trong những vấn đề gai góc nhất cản trở việc nối lại tiến trình hòa bình giữa hai nước vốn bị đình trệ lâu nay.

Trong diễn biến khác liên quan xung đột Israel-Palestine, cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tuyên bố, Washington không khuyến khích Palestine tiếp tục theo đuổi vụ kiện Israel lên Tòa án Công lý quốc tế (ICJ).

Phát biểu họp báo, ông Price giải thích: “Một phần lý do khiến Mỹ phản đối động thái của Palestine liên quan ICJ là chúng tôi biết rõ rằng, bước đi này có lẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng… Đó chính xác là những gì đã xảy ra".

Mỹ "nhất quán lập trường kiên quyết phản đối ICJ đưa ra ý kiến tư vấn liên quan đến Israel”.

Ông Price khẳng định, Washington sẽ “tiếp tục thể hiện quan điểm cho rằng các hành động đơn phương sẽ đe dọa khả năng tồn tại của giải pháp hai nhà nước, những hành động đơn phương chỉ làm trầm trọng thêm căng thẳng - vốn không có lợi cho giải pháp hai nhà nước và khả năng đàm phán”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: “Người Israel và Palestine đều xứng đáng được sống trong an toàn và an ninh… Họ xứng đáng được hưởng các biện pháp bình đẳng về tự do, nhân phẩm, công lý và thịnh vượng".

Mỹ sẽ tiếp tục "khuyến khích các bên kiềm chế những hành động đơn phương đe dọa khả năng tồn tại của giải pháp hai nhà nước và lộ trình tiến tới đàm phán trực tiếp”.