Tùng Nùn... cơn lũ đi qua, còn lại... nỗi đau

"Chờ thông tuyến"

Con sông Miện chạy dọc tuyến Quốc lộ 4C lên các huyện vùng cao của tỉnh Hà Giang hôm nay cao gấp đôi so với ngày thường. Chốc chốc, những con xoáy nước cuồn cuộn lại xối lên khiến người quan sát không thể không giật mình. Con đường vào thôn không khó tìm, nhưng hôm nay thật khó đi bởi đất đá lại vừa rơi xuống đêm qua, chắn ngang con đường huyết mạch vào thôn.

Tắc đường – "đặc sản" của thành thị, không ai ngờ nay lại xảy ra giữa núi rừng,... một hàng dài xe máy, cùng người đi bộ phải xếp hàng chờ thông tuyến.

Trên con đường bê tông chạy dọc thôn, những hàng ngô xanh mướt hai bên, giờ trơn trượt đất đá, những cây ngô gãy rạp, trôi theo dòng nước, phủ một màu nâu của đất đá. Nhìn cảnh tượng hoang tàn và đau thương này, ít ai biết rằng, Tùng Nùn từng là một bản làng yên bình với những nếp nhà sàn đặc trưng của người dân tộc Mông nằm san sát nhau... con sông Miện lặng trôi lững lờ qua thôn.

Sau cơn lũ, khu dân cư nằm dưới chân núi với gần chục hộ dân là bà con người Mông đã sinh sống hàng chục năm nay giờ đã trở thành... một cánh đồng hoang rộng lớn. Dưới chân núi, khu nhà sàn vốn vẫn lặng lẽ, yên bình giờ chỉ còn cảnh hoang tàn, đổ nát, vài căn còn sót lại chỉ trực đổ ập xuống. Vách gỗ, xoong nồi, sách vở nằm ngổn ngang xen lẫn đất đá.

Chị Đào Thỷ Mỵ tay bế con, ngồi bên hiên trường mầm non Tùng Nùn, chốc chốc ngước đôi mắt mệt mỏi nhìn lên, kể lại buổi sáng kinh hoàng hôm ấy...

Sáng hôm ấy, trời vẫn mưa như 2 ngày trước, chị cùng 3 con vẫn sinh hoạt trong căn nhà như thường ngày. Chị Mỵ vẫn chỉ nghĩ trời chỉ mưa bình thường, đến khi nghe tiếng nước ào ào đổ về. Chị cùng 3 đứa con nhỏ bỏ nhà cửa, kéo nhau, cứ thế chạy miết. Giọng chị vẫn còn run run, bởi suýt chút nữa, chị cùng đàn con cũng đã theo dòng nước kia mà trôi đi theo dòng sông Miện ngày ngày vẫn chảy qua thôn.

Chị Mỵ sống ở Tùng Nùn hơn 10 năm nay, nhưng chưa từng gặp cơn lũ nào khủng khiếp như vậy. Trời mới chỉ mưa 1 ngày, 1 đêm mà đã khiến những tảng đá to như căn nhà đổ thẳng từ trên đỉnh núi xuống, vùi lấp cả một ngôi làng hàng chục nóc nhà.

Chị Tráng Thị Mua cùng chồng theo chân những người dân trong bản đi làm thuê ở Trung Quốc, để lại những đứa con ở nhà cùng người thân. Dòng xoáy lũ trượt qua nhà chị và cuốn theo tất cả những gì có trong căn nhà vốn "vườn không nhà trống" ấy. Khung nhà không bị lũ cuốn trôi, nhưng chỉ trực đổ sập xuống bất cứ lúc nào. May mắn thay, 2 đứa con của chị ở cùng bà ngoại đã chạy kịp.  

Nỗi đau để lại

Cơn lũ lịch sử quét qua ngôi làng bình yên Tùng Nùn đã để lại nỗi đau cho biết bao gia đình, mất nhà cửa, của cải, vật chất, hoa màu. Nhưng nỗi đau đó còn dâng lên gấp bội khi anh Lò Chính Cồ đã vĩnh viễn mất đi người vợ thân yêu - chị Giàng Thị Lầu (41 tuổi) và con gái Lò Thị Và (5 tuổi), cùng cả căn nhà vợ chồng đã cố gắng cất lên chưa lâu.

Như 2 ngày trước đó, trời vẫn mưa, sáng hôm đó, cơn mưa không còn chỉ là trận mưa đầu mùa, nó là một cơn lũ lớn. Từng tảng đá to như căn nhà cùng nước mưa sối thẳng xuống con đường liên thôn của xã Lùng Tám, rồi ầm ầm trút xuống, đổ sập vào những căn nhà nằm ngay dưới chân núi. Ngôi nhà anh Cồ và chị Lầu hứng chịu đầu tiên.

Những người dân xung quanh, run run kể lại, chị Lầu cố bế đứa con 1 tuổi, cùng con gái 5 tuổi Lò Thị Và lên gác trên trong căn nhà sàn đặc trưng của người dân tộc Mông. Thế nhưng, may mắn không đến với chị và con gái, căn nhà cứ thế theo dòng nước chảy đi, chị cùng con gái bị căn nhà đổ sập lên, đứa con 1 tuổi trôi theo dòng nước và thật thần kỳ, con sống sót nhờ sự cứu giúp của những người xung quanh.

Ngay sau khi nghe tin dữ, anh Cồ hiện đang làm việc tại Quảng Đông (Trung Quốc) đã nhanh chóng bắt xe ô tô, trở về nhà. Mãi chiều qua (26/6), đám tang của vợ và con gái anh mới có thể cử hành và hoàn tất.

Anh Lò Chính Cồ bước qua khoảng đất trống, vẫn tưởng như căn nhà còn đứng đó... nhưng mọi thứ đều đã trôi theo dòng lũ. Trở về... khuôn mặt anh thất thần, đi qua từng đống đồ còn sót lại, anh mở chiếc nồi cơm điện, ngó lại chiếc phích nước, nhặt từng chiếc nồi, chiếc mũ, chiếc áo của người dân tộc Mông, những bộ trang phục mà có lẽ hàng ngày vợ và con anh đã mặc.

Nhưng hôm nay, những chiếc mũ, chiếc áo và cả những đôi giày vẫn còn đó, nhưng vợ và con anh đều đã không còn.

Vực dậy sau cơn lũ

Đa số, những người dân tại thôn Tùng Nùn đều không tưởng tượng nổi cơn lũ có sức mạnh khủng khiếp như vậy. Chính vì vậy, nhiều nhà không kịp trở tay.

Anh Lù Mí Vạc, ngồi góc cửa, trong căn nhà không có điện từ hôm lũ tới. Anh kể, "hôm đó, bỗng nhiên mọi thứ tràn đến, đúng là nhanh như lũ, chỉ kịp chạy thoát khỏi cơn lũ mà không kịp mang theo đồ đạc gì". Phía trong, căn nhà trống không, vẫn còn vương nước mưa và bùn đất, cùng mấy bộ quần áo còn sót lại phơi trên cao.

Anh Vạc mong rằng, cuộc sống của bà con sẽ sớm được trở lại như trước đây, những đau thương mất mát sẽ dần trôi qua để bà con tiếp tục cuộc sống mới.

Nghe thông tin những khó khăn bà con thôn Tùng Nùn gặp phải, nhiều nhà hảo tâm đã tìm đến và trao vật phẩm, nhu yếu phẩm cần thiết như thực phẩm, thuốc thang, chăn màn, quần áo để giúp bà con vượt qua những khó khăn trước mắt.

Chủ tịch Ủy ban nhân xã Lùng Tám Phí Thanh Sơn cho biết, lũ ống xảy ra mạnh hơn tại thông Tùng Nùn, khiến 2 người chết, 7 ngôi nhà bị cuốn trôi hoàn toàn, khoảng 500ha ngô không cho thu hoạch, tài sản đồ dùng mất hết. Hiện nay, xã vẫn chưa thống kê cụ thể mức độ thiệt hại sau cơn lũ. Những hộ gia đình nhà bị cuốn trôi hoàn toàn hiện đã về ở nhờ tại gia đình họ hàng và hàng xóm, chỉ còn 1 hộ vẫn đang ở tạm tại nhà văn hóa.

Sau cơn lũ, cán bộ dân quân, bộ đội công an xã đã huy động cùng bà con dọn dẹp bùn đất còn lại trong căn nhà, tìm kiếm những gì còn sót lại, phun thuốc khử trùng… để đảm bảo cuộc sống ổn định cho bà con. Ông Sơn cho biết thêm, những hộ gia đình bị lũ cuốn trôi, xã sẽ cố gắng giúp đỡ dể bà con sớm dựng lại nhà, yên tâm ổn định đời sống.

​