Tùy viên quốc phòng Australia ấn tượng với đoàn cứu nạn, cứu hộ Việt Nam tại Thổ Nhĩ Kỳ

Cảm giác “thân thuộc” từ Việt Nam

Ông có thể giới thiệu đôi nét về mình?

Tôi là Đại tá Mick Jansen, Tùy viên quốc phòng của Đại sứ quán Australia tại Việt Nam. Tôi đã phục vụ trong Không quân Hoàng gia Australia (RAAF) 36 năm qua. Trong mười năm trở lại đây, tôi đã tham gia thực hiện nhiều nhiệm vụ quốc tế. Do đó, đây là lĩnh vực tôi đã ít nhiều quen thuộc.

Tôi dành phần lớn thời gian của mình ở khu vực châu Á trong quãng thời gian công tác. Vì thế, việc trở lại Việt Nam trên cương vị tùy viên quốc phòng của Đại sứ quán Australia cho tôi một cảm giác thân thuộc.

Ông cảm nhận như thế nào về cuộc sống tại Việt Nam?

Tính đến nay, tôi mới chỉ tới Việt Nam được 5 tuần. Tuy nhiên, được sống, làm việc tại Việt Nam thực sự là những gì tôi mong muốn. Thật tuyệt khi có mặt tại đây, một đất nước xinh đẹp, an toàn, với người dân thân thiện, nhiệt tình. Hà Nội là một thành phố tuyệt vời.

Tôi đã bị “hớp hồn” bởi nền ẩm thực Việt. Các bạn có rất nhiều món ăn ngon để lựa chọn và tôi luôn cố gắng để tận hưởng tất cả. Đặc biệt, tôi đã có dịp thưởng thức các món ăn làm từ kiến và một món ăn ưa thích của tôi là xôi trứng kiến. Tất nhiên, không thể thiếu phở và bánh mỳ. Tôi không chắc lắm về sầu riêng, song tôi sẵn sàng trải nghiệm thêm nhiều món ăn Việt Nam khác trong thời gian tới.

Trái ngọt sau hai thập kỷ

Ông có nhận định gì về hợp tác quốc phòng Australia-Việt Nam thời gian qua?

Tôi cho rằng tùy viên quốc phòng Australia tại Việt Nam là một công việc thú vị, bởi hai bên có nhiều việc để làm, đồng thời tôi có cơ hội tuyệt vời để tìm kiếm, khai phá nhiều lĩnh vực hợp tác khác nhau. Australia-Việt Nam đã triển khai hợp tác quốc phòng được 23 năm.

Trong đó, dạy tiếng Anh đã đóng vai trò nền tảng, thậm chí là một đặc trưng của hợp tác quốc phòng song phương hơn hai thập kỷ qua. Tính đến nay, chúng tôi đã bồi dưỡng tiếng Anh cho hơn 3.500 sĩ quan Việt Nam, trong đó, hơn 3.000 người được đào tạo tại Việt Nam và hơn 500 người tại Australia. Chúng tôi cũng đã tài trợ các chương trinh đào tạo đại học và sau đại học, giúp 170 sĩ quan hoàn thành chương trình Thạc sỹ. Đây chắc chắn là một thành tựu tuyệt vời.

Đồng thời, hai nước đã thúc đẩy giao lưu nhân dân, thông qua các hoạt động giao lưu như đưa các cán bộ sỹ quan sang thăm, học tập hay giảng dạy tại đại học Australia. Với tôi, điểm nhấn quan trọng nhất là việc sĩ quan trẻ của Việt Nam theo học tại Học viện Lực lượng Quốc phòng Australia (ADFA) ở Canberra. Tại đây, họ sẽ dành 3-4 năm không chỉ tiếp nhận kiến thức, mà còn xây dựng tình bạn tri kỷ với sĩ quan trẻ của Australia.

Cá nhân tôi vẫn giữ mối quan hệ thân thiết với những người bạn từ thời Học viện, bao gồm cả những người bạn quốc tế đã từng học tập tại đây. Đây có lẽ là một trong những tình bạn tuyệt vời nhất. Việc sĩ quan trẻ từ nhiều đơn vị của Quân đội Nhân dân Việt Nam đã và đang tham gia chương trình này sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương.

Bên cạnh đó, lĩnh vực gìn giữ hòa bình cũng ẩn chứa nhiều tiềm năng. Thực tế, đây là lĩnh vực chúng tôi rất tự hào, và Việt Nam cũng nên tự hào vì những gì mình đã làm được. Ban đầu, hợp tác trong lĩnh vực này xuất phát từ việc Australia chia sẻ những kinh nghiệm của mình cho phía Việt Nam và tôi cho rằng quá trình này đã “đơm hoa kết trái”. Giờ là lúc chúng tôi bắt đầu học hỏi từ phía Việt Nam, ví như kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ, thích ứng của các bạn tại Nam Sudan, cách Việt Nam đã áp dụng những kinh nghiệm học hỏi được trong quá trình huấn luyện của mình. Điều này được xây dựng dựa trên sự tin cậy lẫn nhau.

Cá nhân tôi có nhiều điều rất muốn hỏi các bạn, những con người tuyệt vời mà các bạn đã cử đến Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm 76 chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam và 24 chiến sĩ của Bộ Công an. Tôi ấn tượng về cái cách họ chuẩn bị để lên đường nhanh tới vậy. Qua trao đổi với một số cán bộ của Quân đội Nhân dân Việt Nam, tôi được biết rằng chính kinh nghiệm gìn giữ hòa bình trước đó đã giúp ích rất nhiều, khi họ chỉ có hai ngày trước khi lên đường. Cũng trong khoảng thời gian đó, Australia cũng cử lực lượng cứu nạn, cứu hộ sang Thổ Nhĩ Kỳ, song lực lượng này đã có thời gian chuẩn bị dài hơn và trong tư thế sẵn sàng lên đường.

Do đó, tôi cho rằng Việt Nam nên tự hào về những gì mình đã làm được và chúng tôi mong hai bên sẽ tiếp tục triển khai các cuộc thảo luận thẳng thắn, có qua có lại để cùng nhau học hỏi. Vì thế, tôi mong có thể ngồi lại và trò chuyện với đội ngũ những cán bộ, chiến sĩ Việt Nam trở về từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Theo Đại tá, hoạt động gìn giữ hòa bình và giáo dục là hai cấu phần then chốt trong hợp tác quốc phòng Australia-Việt Nam. Vậy các mảng khác thì sao, thưa ông? Xin ông nêu một số tiềm năng hợp tác của hai bên trong thời gian tới?

Theo tôi, trong bất kỳ một mối quan hệ hợp tác quốc phòng nào, hai bên cần xây dựng mối quan hệ, sự tin cậy lẫn nhau và lấy đó làm nền tảng để tiếp tục phát triển. Thông thường, các mối quan hệ luôn được khởi đầu bằng hợp tác trong các lĩnh vực “dễ” hơn. Với Australia cùng Việt Nam, đó là gìn giữ hòa bình. Dù vậy, song song với duy trì hợp tác trong lĩnh vực này, chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy hợp tác.

Hai bên đã duy trì hợp tác quan trọng về quân y. Đặc biệt, có mặt tại Việt Nam từ những ngày đầu hai nước triển khai hợp tác quốc phòng, Viện sốt rét và các bệnh truyền nhiễm thuộc lực lượng quốc phòng Australia đã phối hợp chặt chẽ cùng quân y Việt Nam trong công cuộc phòng chống sốt rét và đạt nhiều kết quả đáng khích lệ.

Hai bên cũng đã đạt kết quả đáng chú ý trong trao đổi kinh nghiệm chống khủng bố, chia sẻ cách tiếp cận, phương thức triển khai khác nhau trong lĩnh vực này. Gần đây nhất, hai bên đã tiến hành trao đổi kỹ năng bắn súng quân dụng và có thể tăng cường trao đổi sâu hơn trong thời gian tới. Trao đổi kỹ năng trong lĩnh vực này không còn chỉ dừng ở kỹ năng đơn giản mà đã được mở rộng hơn về trao đổi kỹ năng, phương thức huấn luyện. Đợt trao đổi tháng 3 sắp tới sẽ cho thấy hai bên sẽ trao đổi những nội dung sâu hơn, khó hơn và thách thức hơn.

Trong tương lai, Việt Nam và Australia có thể khám phá tiềm năng trong một số lĩnh vực hợp tác mới, có chiều sâu hơn, dù chúng ẩn chứa nhiều khó khăn, thách thức. Tôi cho rằng đây là minh chứng rõ nét cho mối quan hệ ngày càng bền chặt giữa hai quốc gia. Thực tế cho thấy dù khó khăn, thách thức hơn, song về dài hạn, những lĩnh vực này sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn cho cả Việt Nam lẫn Australia.

Năm ngoái, trong chuyến thăm Australia của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hai bên có đề cập về nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện. Nếu thành hiện thực, nó sẽ đóng góp ra sao tới hợp tác quốc phòng hiện nay?

Với những gì tôi biết, hai bên vẫn đang trong quá trình thảo luận về vấn đề này. Tuy nhiên, tôi biết rằng đây là điều mà hai bên cùng mong muốn. Từ lâu, hợp tác quốc phòng đã là một cấu phần quan trọng trong quan hệ song phương. Với tôi, một mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện sẽ đóng vai trò đặc biệt, góp phần tạo điều kiện thuận lợi để hai bên có thể hợp tác sâu sắc hơn về lĩnh vực này.

Một năm đáng mong chờ

Năm 2023 đánh dấu cột mốc 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Australia. Xin ông có thể nêu một số hoạt động hợp tác quốc phòng dự kiến diễn ra trong năm quan trọng này?

Trước hết, chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì các hoạt động đang triển khai. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tổ chức thêm một số hoạt động quan trọng khác.

Ngay trong tuần này, ngay sau khi đặt chân tới Hà Nội ngày 22/2, Ban nhạc lục quân Australia đã phối hợp cùng Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội tổ chức một buổi giao lưu âm nhạc quân đội tại Hà Nội. Đồng thời, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam đã tổ chức buổi lễ để kỷ niệm 50 năm quan hệ hai nước vào thứ Sáu, ngày 24/2.

Thú vị thay khi một trong những sự kiện đầu tiên được Australia tổ chức để kỷ niệm 50 năm quan hệ với Việt Nam lại đến từ lĩnh vực quốc phòng. Chúng tôi rất mong chờ sự kiện này, bởi đây là các hoạt động trao đổi thường mọi người không nghĩ đến, song lại mang đến nhiều điều bổ ích cho hai nước.

Chúng tôi cũng đang rất mong chờ ngày công bố một bộ phim tài liệu do Bộ Quốc phòng Việt Nam và Lực lượng quốc phòng Australia (ADF) thực hiện về chương trình hợp tác quốc phòng. Bộ phim tài liệu này cũng sẽ nhấn mạnh vào một số lĩnh vực ít được đề cập rộng rãi. Như tôi đã nêu, hai bên đã trao đổi sâu trong một số lĩnh vực như bắn súng quân dụng, chống khủng bố… Đây là các lĩnh vực chưa được nhiều người biết đến, và bộ phim sẽ là cơ hội tốt để mọi người hiểu hơn về hợp tác trong các lĩnh vực này.

Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ hướng tới triển khai chương trình trao đổi sĩ quan trẻ. Đây là chương trình chúng tôi đặc biệt quan tâm bởi như tôi đã nêu, chúng tôi rất coi trọng mối giao lưu nhân dân. Do đó, việc giúp các sĩ quan trẻ gặp gỡ, giao lưu là hoạt động tôi cho rằng đã mang lại nhiều ý tưởng tích cực hơn bao giờ hết, đóng góp cho hợp tác quốc phòng Việt Nam-Australia thời gian tới.

Tất nhiên, tôi cũng mong có thể tổ chức các cuộc trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước. Việc lãnh đạo cấp cao gặp gỡ và đạt thỏa thuận một cách trực tiếp sẽ giúp những nỗ lực đẩy mạnh hợp tác của chúng ta đạt kết quả nhanh chóng và hiệu quả. Do đó, chúng tôi mong có thể sắp xếp được các cuộc trao đổi đoàn cấp cao này.