Tỷ lệ thất nghiệp tăng cao không có dấu hiệu 'hạ nhiệt', Trung Quốc sẽ đối phó ra sao để chặn đà giảm tốc?

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang tạo ra số lượng sinh viên tốt nghiệp gấp đôi so với 10 năm trước, với gần 12 triệu người trong năm nay, nhưng không có thêm những công việc phù hợp cho họ. (Nguồn: Nikkei Asia)

Anh Glonee Zhang, một sinh viên mới tốt nghiệp đã có nhiều hy vọng khi tìm được việc làm tại một công ty sản xuất pin lithium ở Thâm Quyến vào mùa Hè năm ngoái. Bây giờ, giống như hơn 20% thanh niên ở Trung Quốc, anh lại rơi vào cảnh thất nghiệp.

Là một sinh viên chuyên ngành tiếng Anh đi tìm việc trong giai đoạn hậu Covid-19, anh Glonee Zhang nghĩ rằng "đại dịch kết thúc sẽ mang lại một tương lai tươi sáng". Sáu tháng sau, anh và một nửa trong số 400 sinh viên mới tốt nghiệp của công ty đã bị sa thải khi doanh số bán hàng giảm 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đội quân thất nghiệp tăng mạnh

Trong bối cảnh chính phủ Trung Quốc chấn chỉnh hoạt động của doanh nghiệp tư nhân và sự sụt giảm tuyển dụng của các công ty nước ngoài, thanh niên nước này hiện phải đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp kỷ lục là 21,3%. Vì con số chính thức chỉ bao gồm những người tích cực tìm kiếm việc làm, nên một số nhà kinh tế cho rằng, tỷ lệ thanh niên không có việc làm, giáo dục hoặc đào tạo có thể cao hơn đáng kể.

Mặc dù đại dịch có thể đã qua, nhưng Covid-19 đã phơi bày một vấn đề cơ cấu đang gia tăng của Trung Quốc. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang tạo ra số lượng sinh viên tốt nghiệp gấp đôi so với 10 năm trước, với gần 12 triệu người trong năm nay, nhưng không tạo ra thêm những công việc phù hợp cho họ.

Tin liên quan
Kinh tế Trung Quốc tiếp tục mất đà, tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ vẫn cao ngất ngưởng

Robin Xing, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại ngân hàng Morgan Stanley, cho biết, trong những năm qua, nước này đã mở rộng các trường đại học, nhưng vẫn là một nền kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất và dịch vụ.

Đây là vấn đề cấu trúc bởi bản thân nền kinh tế lớn đang dần thay đổi. Nhưng Trung Quốc cần có thời gian để trở thành một nền kinh tế tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ, những nền kinh tế có nhiều dịch vụ chuyên nghiệp hơn để tạo ra nhiều việc làm.

Tháng 12/2019, trước khi Covid-19 xảy ra, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên là 12,2%. Những sinh viên tốt nghiệp như anh Glonee Zhang buộc phải xem xét tiếp tục học cao hơn hoặc cố gắng tìm kiếm những công việc nhà nước có tính cạnh tranh cao nhưng ổn định. Học tập hoặc làm việc ở nước ngoài cũng là một lựa chọn cho một số người.

Sự bi quan của sinh viên tốt nghiệp ngày càng tăng do tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc cao gần gấp ba lần so với Mỹ và cao hơn nhiều so với mức 14% của Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone). Quá trình phục hồi kinh tế sau Covid-19 của Trung Quốc đã chậm lại trong quý II/2023.

Trong một dấu hiệu ảm đạm khác, doanh số bán lẻ chỉ tăng 3,1% trong tháng 6/2023. Con số này cũng giảm mạnh so với mức tăng 12,7% trong tháng 5, theo dữ liệu chính thức.

Tăng cường các biện pháp kích thích

Trong bối cảnh lo ngại về tình trạng giảm tốc của nền kinh tế, tuần trước, chính phủ Trung Quốc đã tiết lộ một kế hoạch lớn nhằm giảm bớt các rào cản thị trường và tiếp cận tài chính, đồng thời nâng cao niềm tin của khu vực tư nhân.

Ngày 24/7, Trung Quốc cho biết muốn thu hút thêm vốn tư nhân tham gia vào các dự án quốc gia trong các lĩnh vực từ giao thông đến nước, năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng, sản xuất tiên tiến và nông nghiệp.

Enodo Economics, một công ty nghiên cứu kinh tế vĩ mô có trụ sở tại Vương quốc Anh, đã mô tả lập trường mới nhất của Bắc Kinh trong một ghi chú là "cành ô liu" đối với khu vực tư nhân. Động thái này diễn ra sau khi chính phủ có thái độ mềm mỏng hơn đối với doanh nghiệp tư nhân sau nhiều năm cứng rắn.