| Ukraine thiệt hại 500 triệu USD mỗi tháng nếu thỏa thuận ngũ cốc đổ vỡ. (Nguồn: Getty Images) |
Trong giai đoạn từ tháng 8/2022 đến tháng 6/2023, Ukraine đã xuất khẩu 50,6 triệu tấn ngũ cốc với tổng trị giá 9,8 tỷ USD.
Phần lớn hàng hóa được xuất khẩu qua các cảng: tỷ lệ giao hàng qua các cảng lên tới 78%, trong khi tỷ lệ này liên tục vượt quá 80% trong những tháng gần đây. Phần còn lại được vận chuyển bằng đường sắt, đường bộ và phà.
Là một phần của Sáng kiến Biển Đen, 28,1 triệu tấn ngũ cốc đã được xuất khẩu, chiếm 55,5% tổng số hàng hóa Ukraine giao cho thị trường thế giới.
Tính về giá trị, xuất khẩu ngũ cốc qua các cảng lên tới 7,7 tỷ USD trong toàn bộ thời gian của thỏa thuận: lượng ngũ cốc trị giá 5,5 tỷ USD được chuyển qua Biển Đen và 2,2 tỷ USD qua các con sông.
Kết quả là, nếu thỏa thuận ngũ cốc không được gia hạn, thiệt hại trực tiếp hàng tháng của Ukraine có thể lên tới 500 triệu USD/tháng.
Trong nhiều tháng qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin liên tục gây sức ép để có những nhượng bộ từ Ukraine về thỏa thuận ngũ cốc.
Tuần trước, ông Putin nói trên truyền hình rằng, “đã không có một” yêu cầu nào của Moscow được đáp ứng, đồng thời cảnh báo, Nga có thể đình chỉ việc tiếp tục thỏa thuận này nếu không có bước tiến từ phương Tây.
Bà Barbara Woodward, Đặc phái viên của Vương quốc Anh tại Liên hợp quốc (LHQ) nhận định, Nga đang tham gia vào "một trò chơi cân não" nhằm gia tăng vị thế.
Bà nhấn mạnh: “Ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), Nga làm chậm quá trình kiểm tra các tàu chở ngũ cốc, giảm lượng ngũ cốc xuất khẩu. Sau đó, bằng cách báo hiệu rằng đang xem xét từ chối gia hạn thỏa thuận, Moscow cũng đang tác động đến giá ngũ cốc toàn cầu".
Các nhà ngoại giao phương Tây đang xem xét nhượng bộ để đảm bảo gia hạn thỏa thuận.
Mới đây, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã viết cho ông Putin một bức thư đề nghị kết nông ối một công ty con của ngân hàng nông nghiệp Nga với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, để đổi lấy việc tiếp tục gia hạn thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen.
Uỷ ban châu Âu (EC) cũng nói rằng, họ sẵn sàng xem xét moi giải pháp.
Thỏa thuận ngũ cốc đã được Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và LHQ ký kết vào cuối tháng 7/2022 gồm 2 khía cạnh: một cơ chế để xuất khẩu thực phẩm của Ukraine từ các cảng Biển Đen và LHQ cũng đã cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Nga.
Thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen sẽ hết hạn vào ngày 17/7.