Vaccine Covid-19: Lạc quan chính đáng, lo ngại có cơ sở

Nếu muốn chọn lựa chuyện nổi bật nhất của thế giới trong năm 2020 sắp đi qua thì đấy chỉ có thể là covid-19 - dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra.

Mọi ý kiến phản bác sẽ nín bặt khi được lưu ý đến thực tế là xưa nay chưa có chuyện gì khiến cả thế giới đồng thời bị ảnh hưởng và đồng thời phải thay đổi cũng như đồng thời bộc lộ dễ dàng bất ngờ bị tổn thương như dịch bệnh này trong năm nay.

Nhìn lại thế giới năm 2020 và hướng về những năm tới trên các phương diện có liên quan đến dịch bệnh này, thế giới chúng ta đang sống có lý do chính đáng để lạc quan nhưng lại cũng có cơ sở xác đáng để thật sự lo ngại.

Lạc quan nhờ hai nguyên do. Thứ nhất, trên thế giới hiện có những quốc gia và những vùng, tuy không được nhiều nhặn gì cho cam, ứng phó rất thành công dịch bệnh này nên về cơ bản đã kiềm chế và kiểm soát được dịch bệnh. Việt Nam là một trong số ấy.

Nguyên do này cho thấy dịch bệnh này có thể bị đẩy lùi nếu chính quyền kịp thời có đối sách thích hợp và hiệu quả, thật sự coi trọng và ưu tiên đối phó dịch bệnh vì sức khoẻ của người dân và ổn định chính trị xã hội. Nhờ đối sách như thế mà quốc gia hay vùng lãnh thổ với tiềm lực còn hạn chế về tài chính vẫn có thể thành công trong việc ứng phó dịch bệnh.

Cho tới thời điểm hiện tại, gần như tất cả các nước giàu có và phát triển đều vẫn sa lầy trong thảm cảnh dịch bệnh và chưa biết đến khi nào mới thoát ra khỏi.

Nguyên nhân thứ hai là một số loại vaccine phòng ngừa dịch bệnh đã được bào chế, thử nghiệm trên diện rộng và cấp phép lưu hành (cho dù với phạm vi sử dụng hạn chế). Không lạc quan và hy vọng sao được khi ánh sáng của sự giải thoát khỏi bóng tối và ám ảnh của dịch bệnh đã le lói ở phía trước.

Sự lạc quan chính đáng này báo hiệu năm 2021 sắp tới sẽ là năm có ý nghĩa bản lề đối với cuộc chiến chống dịch bệnh trên phạm vi toàn thế giới và sẽ quyết định thế giới có thể đẩy lùi và chế ngự được dịch bệnh này trong nửa đầu của năm 2022 hay không.

Nhưng lo ngại cũng lại có cơ sở xác đáng như lạc quan. Lo ngại vì dịch bệnh này chỉ có thể bị đẩy lùi và kiềm chế với giải pháp toàn cầu chứ không phải khu vực hay châu lục, với giải pháp chung cho tất cả chứ không phải cục bộ cho riêng ai.

Lo ngại khi ở rất nhiều nơi trên thế giới hiện vẫn không có sự đồng hành giữa chính trị và xã hội, giữa người dân và chính quyền cũng như vẫn không có sự đồng thuận quan điểm và thống nhất hành động trên chính trường và trong nội bộ xã hội về đối phó dịch bệnh.

Lo ngại vì hiện đã lộ diện ý đồ và xuất hiện động thái ở một số nơi tranh giành vaccine và chiếm độc quyền vaccine khiến cho việc cung ứng và phân phối vaccine không thể công bằng, vì nước giàu tìm cách sở hữu số lượng vaccine lớn hơn cần thiết và vì thế quốc gia hạn hẹp khả năng chính rất khó có thể tiếp cận kịp thời nguồn vaccine.

Lo ngại vì vaccine đã được một số nơi sử dụng làm công cụ để phục vụ những mục đích chính trị đối nội và đối ngoại riêng cũng như để nhằm đến vị thế và ảnh hưởng chính trị thế giới. Nếu như những cơ sở cho các lo ngại này không bị triệt tiêu trong thời gian sớm nhất thì dịch bệnh sẽ còn dai dẳng tiếp chứ chưa thể bị đẩy lùi và kiềm chế trong thời gian tới.