VBF 2023: Kinh tế xanh, chuyển đổi xanh là động lực tăng trưởng quan trọng

Đây là cơ chế đối thoại liên tục và chặt chẽ giữa Chính phủ với cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế, nhằm cải thiện các điều kiện kinh doanh để thúc đẩy sự phát triển của khối tư nhân trong nước, thuận lợi hóa môi trường đầu tư, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế bền vững của Việt Nam.

Kinh tế xanh, chuyển đổi xanh là động lực tăng trưởng quan trọng

Phát biểu khai mạc sự kiện, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho hay, trải qua 25 năm hoạt động và phát triển, VBF đã luôn bám sát mục tiêu và nhiệm vụ là cầu nối giữa cộng đồng doanh nghiệp với các cơ quan Chính phủ Việt Nam.

Cộng đồng doanh nghiệp đã phản biện, đưa ra khuyến nghị để hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh; đồng thời, không ngừng đổi mới từ tầm nhìn đến nội dung, phương thức hoạt động để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động, theo hướng quan tâm nhiều hơn với trách nhiệm cộng đồng; cùng đồng hành và tham mưu cho Chính phủ các giải pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

"Năm 2022 là năm có nhiều khó khăn, thách thức, tác động nhiều mặt, ảnh hưởng không chỉ đối với Việt Nam mà còn đối với toàn thế giới. Trong bối cảnh đặc biệt đó, nhờ sự chỉ đạo, điều hành đúng hướng, quyết liệt, linh hoạt, kịp thời trên các lĩnh vực của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, kinh tế - xã hội của Việt Nam đã có nhiều khởi sắc, phục hồi tích cực, đạt được những kết quả quan trọng và khá toàn diện; trở thành điểm sáng về tăng trưởng trong khu vực và trên thế giới", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc, năm 2022, quy mô nền kinh tế Việt Nam lần đầu tiên vượt mốc 400 tỷ USD với mức tăng trưởng 8,02%, vượt xa mục tiêu đề ra và là mức tăng cao nhất trong 10 năm qua. Hoạt động đầu tư, thương mại đều có sự tăng trưởng tích cực với tổng vốn đầu tư FDI đạt gần 30 tỷ USD, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 732,5 tỷ USD, đưa Việt Nam vào top 20 nước có quy mô thương mại lớn nhất thế giới.

Mặc dù đang trong giai đoạn phát triển phục hồi hậu Covid-19, vốn thực hiện của khu vực đầu tư nước ngoài vẫn tăng 13,5% so với cùng kỳ, một lần nữa khẳng định sức hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam trên bản đồ đầu tư khu vực và toàn cầu.

Đồng Chủ tịch Liên minh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam Søren Roed Pedersen cho rằng, những năm gần đây, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững đã và đang được xác định là một trong những trọng tâm trong chính sách phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia trong khu vực sớm tiếp cận với mô hình tăng trưởng xanh.

Ngay từ năm 2012, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2050. Cùng với đó, Quốc hội đã ban hành, bổ sung, sửa đổi một số luật liên quan đến tăng trưởng xanh.

Trong phiên kỹ thuật của diễn đàn VBP năm nay, các nhóm nghiên cứu sẽ báo cáo nhiều nội dung liên quan tới: Chuẩn bị cho giai đoạn chuyển đổi năng lượng và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn; Phát triển bền vững và Nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh mới. Theo đó, tái khẳng định tầm quan trọng của tăng trưởng xanh, hướng tới khát vọng phát triển nhanh, bền vững.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030 với mục tiêu thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nhằm đạt được thịnh vượng về kinh tế, bền vững về môi trường và công bằng về xã hội; hướng tới nền kinh tế xanh, trung hòa carbon và đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.

Với việc xác định kinh tế xanh, chuyển đổi xanh là động lực tăng trưởng quan trọng trong dài hạn, Việt Nam đang tích cực triển khai lộ trình sửa đổi, bổ sung khuôn khổ pháp lý nhằm huy động nguồn tài chính xanh, công nghệ xanh và khuyến khích hoạt động sản xuất và đầu tư xanh, thực hiện chuyển đổi xanh, chuyển dịch năng lượng, chuyển sang nền kinh tế tuần hoàn, phát thải carbon thấp...

Phát triển điện tái tạo phải hài hòa lợi ích

Trao đổi về phát triển năng lượng tái tạo, tại phiên kỹ thuật của VBF 2023, nhóm Công tác Điện và Năng lượng của VBF (PEWG) đánh giá cao những kết quả tích cực mà ngành điện Việt Nam đã đạt được trong năm 2022, có thể kể đến việc sớm đưa vào vận hành nhiều công trình lưới điện giải tỏa công suất các nguồn năng lượng tái tạo và đảm bảo cung cấp đủ điện an toàn, tin cậy cho sinh hoạt và nhu cầu sản xuất tăng cao sau thời kỳ dịch bệnh.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, năm 2022, GDP của Việt Nam tăng 8,02% so với mức tăng chỉ 2,58% vào năm 2021. Đây là mức tăng trưởng hàng năm cao nhất kể từ năm 1997 và cũng là kết quả ấn tượng trong bối cảnh toàn cầu cùng thời điểm có nhiều bất ổn và biến động.

Tuy nhiên, nhóm Công tác Điện và Năng lượng của VBF cho rằng, những sự kiện và diễn biến trên toàn cầu trong năm qua càng cho thấy nhu cầu cấp bách cần đẩy nhanh quá trình chuyển dịch năng lượng. Lý do là một hệ thống năng lượng phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch như hiện nay có thể tác động rất lớn đến mức chi phí trong nền kinh tế toàn cầu.

Trong dự thảo Quy hoạch điện VIII vào tháng 12/2022, quy hoạch này còn ước tính chi phí đầu tư là 142 tỷ USD (126 tỷ USD cho phát điện và 16 tỷ USD cho lưới truyền tải điện) trong giai đoạn 2021-2030, phần lớn nguồn vốn đầu tư này phải đến từ khu vực tư nhân.

PEWG cho rằng việc sửa đổi Luật Điện lực gần đây sẽ tạo ra khuôn khổ thu hút thêm nguồn vốn từ khu vực tư nhân để hỗ trợ quá trình chuyển dịch năng lượng.

Trước ý kiến của nhóm công tác, ông Nguyễn Tuấn Anh - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết phản ánh hiện nay điện gió và mặt trời chiếm tỉ trọng 25% cơ cấu nguồn điện. Thế nhưng, cơ chế giá FIT chỉ áp dụng trong giai đoạn đầu, hiện nay giá vật tư, thiết bị năng lượng mặt trời giảm nhiều so với trước đây.

"Trong thời gian sắp tới, việc chuyển từ cơ chế giá FIT sang cơ chế cạnh tranh hơn Bộ Công Thương đã ban hành khung giá cho dự án điện gió, điện mặt trời. Điều này nhằm đảm bảo phát triển năng lượng tái tạo phù hợp thị trường, hài hòa lợi ích của chủ thể tham gia. Bên cạnh đó, các chủ đầu tư cần sớm đàm phán với EVN để dự án được đưa vào lưới điện", ông Tuấn Anh đề xuất .

Trước đó, 36 nhà đầu tư có các dự án điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp và hiệp hội doanh nghiệp đã có đơn gửi tới Thủ tướng, phản ánh những bất cập trong việc xây dựng và ban hành cơ chế giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Theo phản ánh, 36 nhà đầu tư này cho rằng EVN/EPTC làm công tác xác định giá và sử dụng kết quả đề xuất chưa qua tham vấn với bên tư vấn độc lập là chưa phù hợp thực tiễn.

Các nhà đầu tư đề nghị Chính phủ xem xét chỉ đạo Bộ Công Thương nghiên cứu tính toán lại khung giá điện, ban hành thông tư hướng dẫn cụ thể về hợp đồng mua bán điện cho các dự án chuyển đổi, cho phép huy động công suất các nhà máy đã hoàn tất xây dựng