Ngày 23/10, Quốc hội Venezuela hiện do phe đối lập chiếm đa số tuyên bố Chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro đã tiến hành một cuộc "đảo chính" khi Hội đồng Bầu cử quốc gia Venezuela (CNE) ngăn chặn cuộc trưng cầu ý dân về việc bãi nhiệm nhà lãnh đạo cánh tả Maduro.
Các nhà lập pháp đối lập đã thông qua một nghị quyết tuyên bố về “sự thất bại của trật tự hiến pháp” và “một cuộc đảo chính do Chính quyền Nicolas Maduro tiến hành”, đồng thời tuyên bố sẽ trả đũa bằng việc tổ chức các cuộc biểu tình trên diện rộng và kêu gọi cộng đồng quốc tế gây sức ép với các nhà cầm quyền. Giới phân tích chính trị đã nhanh chóng cảnh báo về nguy cơ bùng phát làn sóng biểu tình bạo lực tại quốc gia 30 triệu dân này.
| Một cuộc biểu tình phản đối chính phủ diễn ra ở thủ đô Caracas - Venezuela ngày 22/10. (Nguồn: AP) |
Cáo buộc lẫn nhau
Trong phiên họp bất thường về cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị đang tàn phá quốc gia giàu dầu mỏ ở Nam Mỹ này, các nhà lập pháp đối lập đã kêu gọi người dân Venezuela “chủ động bảo vệ” Hiến pháp và tuyên bố sẽ kêu gọi cộng đồng quốc tế triển khai “những cơ chế hữu hiệu” để "khôi phục hệ thống dân chủ" tại quốc gia này.
Trong khi đó, những nhà lập pháp ủng hộ ông Maduro cáo buộc: chính phe đối lập đang tìm cách tiến hành một cuộc đảo chính. Nghị sỹ Earle Herrera nói: “Đừng lợi dụng thời khắc khó khăn để thâu tóm đất nước”. Phiên họp Quốc hội nhanh chóng trở nên hỗn loạn khi một nhóm người ủng hộ ông Maduro vượt qua đội ngũ an ninh để tràn vào tòa nhà Quốc hội, buộc phiên họp phải tạm dừng trong 45 phút.
Tuy có những lời lẽ khá gay gắt song nghị quyết của Quốc hội trên thực tế chỉ mang tính biểu tượng. Tòa án Tối cao Venezuela tuyên bố phe đối lập đã vi phạm phán quyết Tòa đưa ra hồi tháng 8, theo đó Quốc hội không có hiệu lực cho đến khi 3 nhà lập pháp đối lập bị cấm hoạt động do các cáo buộc gian lận trong bầu cử rút khỏi Quốc hội. Tòa án Tối cao Venezuela đã bác bỏ mọi dự luật do Quốc hội trình lên kể từ khi phe đối lập nắm quyền kiểm soát thể chế này từ tháng 1/2016.
Việc tổ chức một cuộc trưng cầu ý dân nhằm phế truất tổng thống- quyền được quy định theo Hiến pháp Venezuela- là một trong những chiến lược trọng tâm của phe đối lập nhằm lật đổ ông Maduro, người mà họ cáo buộc là đang đẩy quốc gia từng có sự phát triển kinh tế bùng nổ này tới bờ vực sụp đổ.
Phe đối lập đã đẩy mạnh các nỗ lực nhằm thu thập chữ ký của 4 triệu cử tri ủng hộ việc tổ chức cuộc trưng cầu ý dân, và dự kiến sẽ bắt đầu vào ngày 26/10 tới. Tuy nhiên, Tòa án hình sự tại 5 bang ra phán quyết cho rằng lực lượng đối lập đã gian lận trong việc khởi động tiến trình thu thập chữ ký để tiến hành trưng cầu ý dân, do đó, CNE cương quyết đình chỉ việc tổ chức trưng cầu ý dân về bãi nhiệm tổng thống.
Nguyên nhân do giá dầu
Giá dầu trên thị trường thế giới lao dốc là nguyên nhân chính khiến nền kinh tế Venezuela suy thoái. Trong khi đó, thiếu thốn lương thực đã làm bùng phát hàng loạt cuộc biểu tình và khiến tình trạng cướp bóc gia tăng trong suốt nhiều tháng gần đây.
Ông Maduro, người “thừa kế” chính trị của cố Tổng thống Hugo Chavez (1999-2013), cho rằng phe đối lập là những kẻ chủ mưu kích động khủng hoảng kinh tế và đây là âm mưu của bè lũ tư bản. Ông cáo buộc những kẻ phát xít cánh hữu và Mỹ đứng đằng sau âm mưu đảo chính nhằm lật đổ ông.
| Người dân Venezuela xếp hàng mua nhu yếu phẩm. (Nguồn: AP) |
Khi cuộc suy thoái kinh tế bắt đầu từ đầu năm 2014, GDP của Venezuela sụt giảm tới 10% trong khi lạm phát lên tới 475%, và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự kiến con số này thậm chí có thể còn lên tới 1.660% vào năm tới.
Cuộc khủng hoảng mới nhất diễn ra trong bối cảnh ông Maduro chuẩn bị có chuyến công du Trung Đông. Venezuela rất muốn đẩy giá dầu trên thị trường thế giới lên cao để hồi phục nền kinh tế đang suy thoái trầm trọng của mình. Hiện tỷ lệ ủng hộ của người dân đối với nhà lãnh đạo cánh tả này đã giảm mạnh khi cuộc khủng hoảng bùng phát.