Vì sao 55 nhân viên y tế ở TP. Hồ Chí Minh đã tiêm đủ 2 mũi vaccine Covid-19 vẫn nhiễm bệnh?

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh mới đây phát hiện ổ dịch lây nhiễm trong nhân viên bệnh viện tại 13 khoa phòng với 55 ca dương tính. Đáng chú ý là Bệnh viện đã thực hiện tiêm đầy đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19 cho 1.200 cán bộ, thầy thuốc và nhân viên (trừ trường hợp đang có thai).

Vaccine không đem lại sự bảo vệ tức thì

Lý giải việc cán bộ y tế đã tiêm đủ 2 mũi vaccine nhưng vẫn bị lây bệnh, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết vaccine Covid-19 là vaccine mới, được cấp phép theo điều kiện khẩn cấp nên chúng ta chưa biết chắc chắn rằng việc tiêm vaccine có làm giảm được khả năng nhiễm bệnh và lây truyền bệnh hay không. Hiện nay, cũng chưa biết rõ thời gian hình thành kháng thể phòng bệnh sau tiêm là bao lâu mới có khả năng phòng bệnh.

Bên cạnh đó, đây là chủng virus mới nên cũng cần có thời gian để nghiên cứu, đánh giá vaccine này có hiệu lực bảo vệ tốt với chủng Ấn Độ hay không. Một điều cần lưu ý là tiêm đủ 2 mũi vaccine với đủ thời gian khuyến cáo thì cơ thể đã có kháng thể bảo vệ nhưng không phải tất cả mọi người đều có.

"Ngoài ra, vaccine không bảo vệ tuyệt đối, nhất là khả năng phòng ngừa việc mang mầm bệnh. Trên thực tế có những loại vaccine hiệu lực bảo vệ với 90% nhưng có vaccine chỉ hiệu lực bảo vệ khoảng 50%-60%. Điều này có nghĩa là một số người đã tiêm vaccine vẫn có khả năng mang virus và lây bệnh cho người khác", TS Phu nói.

Chung quan điểm này, GS.TS Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Chủ tịch Hội Truyền nhiễm cho biết phải tiêm đủ 2 mũi mới đạt được miễn dịch theo khuyến cáo của nhà sản xuất (với vaccine của AstraZeneca).

Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là dù có tiêm 2 mũi thì hiệu quả bảo vệ cũng chỉ là 87%, còn lại 13% chưa có miễn dịch. Điều đó đồng nghĩa dù tiêm đủ 2 mũi vẫn có nguy cơ mắc bệnh vì rơi vào nhóm 13% không sinh miễn dịch.

TS Kính cũng khẳng định, không có vaccine nào có khả năng bảo vệ 100%. Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chỉ đạt trên 50% là có thể sử dụng vaccine đấy để tiêm. Hiện nay, những vaccine đang được WHO khuyến cáo cũng như của Mỹ cấp phép sử dụng thì đều có hiệu quả từ 81 đến 97%, đặc biệt vaccine Sputnik V của Nga tuyên bố đạt đến 97%.

Ngoài ra, việc những vaccine này có ngăn chặn được hết tất cả các biến thể hay không thì là một câu hỏi lớn, cần theo dõi.

Tiêm đủ 2 mũi vaccine vẫn cần thực hiện nghiêm các biện pháp chống dịch khác

TS Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng tiêm chủng miền Bắc, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết vaccine không đem lại sự bảo vệ tức thì. Sau tiêm mũi 1 phải ít nhất 14 ngày sau mới bước đầu có tác dụng và mức bảo vệ sau tiêm mũi 1 chỉ đạt ở mức bảo vệ rất thấp. Sau tiêm mũi thứ 2 từ một tháng trở ra thì vaccine mới đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu và hiệu quả này cũng chỉ đạt ở mức khoảng 60%-90% tùy theo loại vaccine.

"Vaccine không bảo vệ tuyệt đối nhất là khả năng bảo vệ việc mang mầm bệnh. Điều này có nghĩa là một số người đã tiêm vaccine có thể không bị mắc bệnh nhưng vẫn có khả năng trở thành người mang virus và lây bệnh cho người khác", TS Thái phân tích.

Tuy nhiên, chuyên gia cũng nhấn mạnh việc tiêm vaccine sẽ giúp giảm triệu chứng nặng và giảm nguy cơ tử vong.

Các chuyên gia khẳng định tiêm vaccine Covid-19 là biện pháp phòng bệnh chủ động rất quan trọng. Người đã được tiêm vaccine Covid-19, đặc biệt là những người mới chỉ được tiêm 1 mũi vaccine vẫn rất cần phải thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch khác, đặc biệt là biện pháp 5K (khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tập trung, khai báo y tế).