"Đặc biệt là người Pháp"
Mặc dù Pháp là quốc gia châu Âu không tham gia vào cuộc xâm lược ở Afghanistan và Iraq do Mỹ cầm đầu và các cuộc không kích của Pháp đối với tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn ở mức hạn chế, nhưng các thành phố của quốc gia đông du lịch bậc nhất thế giới đang là mục tiêu của những cuộc tấn công khủng bố nghiêm trọng trong những tháng gần đây.
Chỉ trong vòng một năm rưỡi, đã xảy ra vụ giết người ở tạp chí Charlie Hebdo và ở siêu thị người Do Thái tại Paris, vụ chặt đầu một doanh nhân ở Lyon, cuộc tấn công hành khách trên một chuyến tàu, vụ tấn công tự sát của các phần tử thánh chiến làm 130 người chết và Nice là vụ khủng bố mới đây nhất, làm ít nhất 84 người chết trong ngày lễ Quốc khánh của Pháp.
| Nước Pháp đang đối diện với mối đe dọa an ninh chưa từng có đến từ chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. (Nguồn: Reuters) |
IS đã khẳng định rằng Mohamed Lahouaiej, người Pháp gốc Thổ Nhĩ Kỳ, đã lái chiếc xe tải gây ra vụ khủng bố ở Nice, là một trong những "người lính Hồi giáo” trong hành động hưởng ứng lời kêu gọi tấn công vào các nước tham gia trong liên minh quốc tế chống lại cuộc thánh chiến ở Syria và Iraq.
Sau vụ khủng bố tháp đôi ở Mỹ năm 2001, không một quốc gia phương Tây nào là mục tiêu tồi tệ của chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo như ở Pháp. Chẳng phải ngẫu nhiên mà Abu Mohammed al-Adnani, phát ngôn viên của IS tháng 9/2014 đã khuyến khích giết "những kẻ ngoại đạo phương Tây... Với một tảng đá, bạn đập đầu nó, cắt cổ họng nó bằng một con dao, hay lao xe vào nó hoặc đẩy nó rơi từ trên cao". Sau đó, ông ta lưu ý thêm: "Đặc biệt là đối với người Pháp đầy thù hận và bẩn thỉu".
Chống lại sự khai sáng
Về biểu tượng, đối với chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo, Pháp thậm chí còn là kẻ thù nguy hiểm hơn Mỹ. Các giá trị khai sáng của Pháp đã lan truyền qua thế giới phương Tây từ thế kỷ XVIII và truyền cảm hứng cho các thế hệ giáo dân, trong đó tôn giáo và nhà nước không chỉ tách biệt nhau mà thậm chí còn xung đột.
"Nước Pháp hiện đại, đặc biệt là Paris, có truyền thống mạnh mẽ chống lại một tôn giáo có tổ chức, thậm chí còn châm biếm ý tưởng của tôn giáo đó", giáo sư nhân chủng học tại Đại học Washington (Mỹ) John Bowen trả lời phỏng vấn của tạp chí Time. Và truyền thống này đã bị tấn công vào năm 2015 tại văn phòng của tạp chí Charlie Hebdo vì tạp chí này đã xuất bản tranh biếm họa của nhà tiên tri Mohammed.
Về phần mình, ông Jack Lang, Viện trưởng Viện nghiên cứu Thế giới Ả rập ở Paris, cựu Bộ trưởng thuộc đảng Xã hội chủ nghĩa Pháp, đã bày tỏ với báo El Pais (Pháp) rằng vụ khủng bố Nice mới đây là "một cuộc tấn công vào các giá trị văn minh của chúng tôi, không chỉ của nước Pháp, mà của tất cả các nước có chung niềm tin vào dân chủ, sự khoan dung và giá trị của con người".
Chủ nghĩa cực đoan ngay tại sân nhà
Năm 2015, Bộ trưởng Nội vụ Pháp cảnh báo rằng có hơn 1.200 công dân Pháp muốn gia nhập vào các nhóm Hồi giáo cực đoan. Đó là một con số lớn hơn bất kỳ quốc gia châu Âu khác. Và sau khi liên quân không kích tại Syria và Iraq, người ta ước tính rằng hàng trăm trong số họ đã trở về nước.
Mặc dù ở Pháp người ta cấm tự xưng tôn giáo, nhưng theo Viện nghiên cứu Brookings có khoảng 5 triệu dân theo đạo Hồi. Số liệu này bằng một phần ba của tất cả người Hồi giáo ở Liên minh châu Âu. Viện Brookings đưa ra kết luận rằng, có một khoảng cách rất rõ về kinh tế và xã hội, tạo ra “nạn thất nghiệp quá lớn" đối với nhóm người di cư từ các nước Hồi giáo.
Vấn đề càng phức tạp hơn nếu xem xét về chính sách đối ngoại của Pháp. Theo nhà nhân chủng học John Bowen, Pháp "vẫn can thiệp về kinh tế và quân sự để bảo vệ lợi ích của mình tại các thuộc địa cũ ở châu Phi và Trung Đông". Đó chính là những nước có nhiều dân nhập cư vào Pháp. Ông Bowen cho biết, IS đã sử dụng kịch bản này để tuyển dụng các chiến binh "nhằm bảo vệ cho các anh chị em" ở Syria và Iraq.
Phóng viên Frank Gardner của BBC đưa ra nhận xét rằng trong số các nhà lãnh đạo hàng đầu của IS có hai người Pháp "mà mục tiêu chính là để dễ thực hiện các cuộc tấn công vào nước xuất xứ".
Tháng 11/2014, tổ chức Hồi giáo cực đoan phát hành một băng video kêu gọi những người Hồi giáo Pháp đã không thể đến được Trung Đông thì thực hiện các cuộc tấn công ngay trên nước họ đang sống.