Donald Trump nhắc đến điều này tại Đại hội toàn quốc đảng Cộng hòa ở Cleveland, bang Ohio. Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) gieo rắc nỗi kinh hoàng ở Nice, Brussels, Paris, Orlando với hàng loạt vụ khủng bố đẫm máu. Anh đứng trước nguy cơ bất ổn với Brexit, trong khi Liên minh châu Âu vật lộn để ngăn chặn sự tan rã trong bối cảnh khủng hoảng nhập cư và chính trị gia tăng.
Có lẽ chúng ta đang ở trong một thời kỳ chuyển tiếp. Thế giới đang bước sang một giai đoạn tái cấu trúc trật tự các quốc gia và ý thức hệ. Mặc dù chưa thể dự đoán được chiều hướng của sự thay đổi, nhưng chắc chắn nó sẽ rất khác so với những gì chúng ta từng biết.
Chúng ta đang sống trong thời kỳ mà các thế lực mang danh chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa bè phái tôn giáo đang ảnh hưởng mạnh đến chính trị thế giới. Chúng ta nhìn thấy điều này ở nhiều nền dân chủ - từ Đức tới Đan Mạch, Anh, Pháp, Hy Lạp… Chủ nghĩa dân túy bài ngoại đang dần thay thế những quan niệm truyền thống về an ninh tập thể, lợi ích chung hay trách nhiệm đạo đức (như việc cưu mang những người tị nạn).
| John “thánh chiến” chuẩn bị cắt cổ con tin người Anh. (Nguồn: SOHR). |
Internet mang đến cho con người cơ hội tiếp cận với mọi thông tin diễn ra trên khắp thế giới, liên lạc với bất kỳ ai ở bất cứ đâu chỉ với một chiếc máy tính nối mạng. Hệ quả là, chúng ta bước vào một giai đoạn với những quốc gia giàu có nhưng lại dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết. Ngày nay, chính sách của một quốc gia bị chi phối bởi sức mạnh đến từ những lời bình luận, những câu chuyện, những hình ảnh được chụp và được chia sẻ trên mạng xã hội.
Mặc dù mang đến những lợi ích to lớn cho con người và xã hội trên toàn thế giới, Internet đã tạo ra những thách thức không nhỏ cho an ninh của các quốc gia. Internet giúp quản trị nhà nước minh bạch hơn, nhưng nó cũng góp phần tạo ra WikiLeaks hay Hồ sơ Panama. Trong một thế giới mà thông tin về tất cả mọi thứ - cả tốt lẫn xấu, thật lẫn giả - đều truyền đi nhanh, xa và ít được kiểm duyệt hơn bao giờ hết, việc điều hành đất nước của các chính phủ trở nên vô cùng khó khăn.
Bên cạnh đó, môi trường truyền thông ngày nay có thể khiến ảnh hưởng của những sự kiện đơn lẻ lan tỏa trên toàn cầu. Vô hình trung, Internet trở thành một cách thức hiệu quả để phổ biến sự lo lắng, hoảng loạn và sợ hãi. IS, cũng như trước đó là al-Qaeda, hiểu điều này. Video John “thánh chiến” chặt đầu những nhà báo người Mỹ, Nhật Bản đã được đăng tải và chia sẻ với tốc độ chóng mặt trên mạng xã hội, trở thành thứ vũ khí tra tấn tâm lý, thứ virus lây lan rộng rãi.
Nhiều người Anh nói rằng họ ủng hộ Brexit bởi họ đã xem hay nghe nói về những video như vậy. Họ tin có thể được cách ly khỏi thế giới Hồi giáo bằng cách từ chối chủ nghĩa nhân đạo của châu Âu và đóng cánh cửa của nước Anh với thế giới.
Thời kỳ đầy biến động với sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc, vai trò ngày càng tăng của Internet là những nhân tố khiến thế giới hỗn loạn hơn. Đặc biệt, tác động của truyền thông kỹ thuật số đối với chính trị quốc tế là không thể đo đếm, đơn cử như “Mùa xuân Arab” đã không mang đến mùa xuân cho Trung Đông.