Sự suy yếu của BRICS

Nhóm BRICS - gồm năm nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới đã và đang lâm vào tình trạng khó khăn trong khoảng năm năm trở lại đây.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
su suy yeu cua brics Hội nghị thượng đỉnh BRICS kêu gọi đối thoại
su suy yeu cua brics Vết rạn trong BRICS

Năm 2001, chuyên gia kinh tế Jom ONeill của Goldman Sachs (Mỹ) đã dự đoán các nền kinh tế mới nổi sẽ dần chiếm lĩnh vị thế đầu tàu kinh tế của Mỹ và phương Tây. Thuật ngữ BRICS ra đời để gọi tên năm quốc gia có nền kinh tế vô cùng triển vọng là Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. Nhận định này đã tạo ra cơn sốt chuyển dịch đầu tư trên toàn cầu cũng như sự kỳ vọng to lớn vào các nền kinh tế mới nổi như BRICS hay những “người kế nhiệm” của họ như MIST (Mexico, Indonesia, Hàn Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ) và SANE (Nam Phi, Algeria, Nigeria và Ai Cập).

su suy yeu cua brics
Lãnh đạo các nước thuộc Nhóm BRICS tại Hội nghị thượng đỉnh của nhóm được tổ chức tại Brazil năm 2014.

Mười lăm năm sau, người ta chẳng dám tưởng tượng tới MIST hay SANE nữa bởi BRICS - từng được coi là động lực tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu khi khối này vượt qua cơn khủng hoảng kinh tế năm 2008, đã bị nhấn chìm trong bong bóng tài chính, thị trường hàng hóa bất ổn cũng như những bất hòa chính trị trong nội bộ từng quốc gia. Tháng 1/2016, Ngân hàng Thế giới dự báo Brazil và Nga sẽ tăng trưởng âm trong năm nay; Nam Phi chỉ tăng trưởng hơn 1%, Ấn Độ tăng trưởng ổn định với 7,8% còn tăng trưởng của nền kinh tế thứ hai thế giới - Trung Quốc, tiếp tục đà giảm ở mức 6,7%. Cuối năm 2015, Goldman Sachs cho đóng cửa quỹ đầu tư BRICS vốn đã để mất 88% giá trị so với 2010. Phải chăng, thế giới đã mất đi niềm tin vào những nền kinh tế mới nổi này?

“Ngũ cường” bất ổn

Nền kinh tế mới nổi lớn nhất là Trung Quốc đang suy giảm mạnh. Giá nhân công rẻ, một điểm mạnh của nền kinh tế Trung Quốc, đang trở thành gánh nặng khi người lao động đòi tăng lương, đòi đảm bảo y tế và lương hưu. Các địa phương Trung Quốc ngập trong nợ nần. Mức lương tại các nhà máy Trung Quốc cũng tăng nhanh - tin tốt cho các công nhân nhưng xấu cho tính cạnh tranh của Trung Quốc.

 Tăng trưởng trong năm 2014 của quốc gia đông dân nhất thế giới chỉ đạt 7,4%, mức thấp nhất trong gần 25 năm qua. Tăng trưởng chậm cũng phản ánh sự sụt giảm nhu cầu tại châu Âu. Bên cạnh đó, một Trung Quốc tăng trưởng chậm cũng có những hiệu ứng ảnh hưởng đến các nước BRICS  khác vì Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Brazil, Ấn Độ và Nam Phi. 

Hai quốc gia khác là Brazil và Nga đang phải đối mặt với nguy cơ suy thoái sâu. Là những nền kinh tế mới nổi có quy mô lớn thứ hai và thứ ba thế giới (sau Trung Quốc), đồng nội tệ của cả hai nước đều đang giảm giá mạnh. Đồng real liên tiếp lập đáy mới trong khi đồng ruble còn lao dốc mạnh hơn. Cả hai nền kinh tế này đều phải đối mặt với tình trạng lạm phát đi kèm với tăng trưởng ì ạch. Kinh tế Brazil từng được dự đoán sẽ tiếp tục bùng nổ trong thập kỷ tới, nhưng thực tế lại đang lâm vào khủng hoảng trầm trọng do những bê bối chính trường của Tổng thống Dilma Rousseff. Cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch công bố báo cáo cho biết dự kiến tốc độ tăng trưởng kinh tế của Brazil trong năm 2016 là - 3,3%, khoảng 0,7% trong năm 2017 và 2% trong năm kế tiếp. Cho dù dự kiến đến cuối tháng Tám này thì quá trình luận tội và phế truất Tổng thống ở Brazil mới kết thúc, nền kinh tế và xã hội của quốc gia Nam Mỹ này sẽ mất nhiều năm để lấy lại đà phát triển như trước.

su suy yeu cua brics

Trong khi đó, các vấn đề của kinh tế Nga còn trầm trọng hơn. Khủng hoảng ở Ukraine khiến Moscow phải nhận đòn trừng phạt từ Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và các biện pháp trừng phạt ngày càng được tăng cường. Các doanh nghiệp Nga không thể tiếp cận với thị trường Mỹ và các doanh nghiệp Mỹ cũng không được làm ăn với các Tập đoàn năng lượng Nga. Lệnh cấm nhập khẩu hàng hóa phương Tây của Tổng thống Vladimir Putin khiến giá cả ở Nga tăng vọt. Bên cạnh đó, giá dầu liên tục chạm đáy trong nhiều năm, trong khi đó, Nga là một trong những nhà sản xuất dầu mỏ và khí đốt lớn nhất thế giới.

Ở Ấn Độ, dường như niềm tin về chính sách cải cách và tăng trưởng kinh tế cao của Thủ tướng Narendra Modi đang bị lung lay khi nền kinh tế của quốc gia Nam Á chứng kiến tỷ lệ lạm phát tăng, thâm hụt ngân sách và bất cập về cơ cấu. Hơn nữa, các chương trình cải cách của Chính phủ Ấn Độ hiện vấp phải những trở ngại chính trị khi các đảng phái đối lập nước này đang ngăn cản việc thông qua các chính sách cải cách của chính phủ tại Quốc hội. Đặc biệt, mâu thuẫn chính trị đang ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng và làm giảm lòng tin của các nhà kinh tế và giới kinh doanh trong và ngoài nước.

Cuối cùng là Nam Phi - quốc gia từng bị nhiều nghi ngờ về việc được đứng chung hàng ngũ với “tứ cường mới nổi” còn lại, cũng chưa thể bứt phá do những khó khăn nội bộ. Ngành công nghiệp khai thác khoáng sản của nước này đang bị ảnh hưởng bởi các cuộc đình công bất ngờ và không chính thức của công nhân. Bên cạnh đó, tỉ lệ thất nghiệp tăng cao và những bất mãn trong xã hội đang gây áp lực cho chính quyền Tổng thống Jacob Zuma - vốn đang vướng phải cáo buộc tham nhũng, quản lý yếu kém. Trong tương lai gần, rất có thể nền kinh tế mới nổi châu Phi này sẽ đánh mất vị trí thứ năm vào tay “người kế nhiệm” khác ở cùng lục địa như Algeria, Nigeria hay Ai Cập.

Lỗi tại ai?

Đối với các nước BRICS, khó khăn hiện nay cũng không phải là bất ngờ khi đã từng xuất hiện những dự báo trước đó. Bản chất BRICS cũng không phải liên minh kinh tế mang tính khu vực hay toàn cầu. Mối liên kết giữa các quốc gia từ các châu lục khác nhau, hầu như không có sự gần gũi về địa lý và mô hình phát triển là khá lỏng lẻo. Sự ứng phó với khủng hoảng hay khó khăn chủ yếu do từng quốc gia đảm nhiệm. Thế nên, ngoài những khó khăn trong nội bộ từng quốc gia, sự liên kết, hỗ trợ hay phụ thuộc vào nhau giữa các thành viên BRICS chưa thể cao như các khối kinh tế khu vực. 

Bên cạnh đó, trong chu kỳ thịnh vượng vừa qua, các nền kinh tế này đã không nắm bắt được thời cơ tiến hành các biện pháp cải tổ cần thiết để nâng cấp guồng máy công nghiệp. Hơn nữa, họ đã không đa dạng hóa khu vực sản xuất. Cuối cùng là không tăng cường khả năng tiêu thụ nội địa, để phần nào tiếp sức cho khu vực xuất khẩu, giảm bớt mức độ lệ thuộc vào nhu cầu tiêu thụ của toàn cầu.

su suy yeu cua brics

Một điểm nổi bật khác, Mỹ và phương Tây vẫn còn là những nền kinh tế quan trọng, giữ vai trò trọng yếu trên thế giới. Có thể sự kiện Brexit đã giáng một đòn nặng vào hệ thống tài chính phương Tây và thế giới, dòng người tị nạn và chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan đang đe dọa an ninh toàn châu Âu, hay Washington vẫn đang “lún sâu” vào các cuộc chiến ở Libya và Syria… Nhưng liên minh kinh tế xuyên Đại Tây Dương này vẫn sẽ giữ vững vai trò trung tâm trong hệ thống quốc tế một thời gian nữa. Thành công này một phần nhờ vào sự điều chỉnh sách lược đúng đắn của các lãnh đạo liên minh.

Ở Ấn Độ, dường như niềm tin về chính sách cải cách và tăng trưởng kinh tế cao của Thủ tướng Narendra Modi đang bị lung lay khi nền kinh tế của quốc gia Nam Á chứng kiến tỷ lệ lạm phát tăng, thâm hụt ngân sách và bất cập về cơ cấu.

Trước những thách thức an ninh - kinh tế chưa từng có, châu Âu nhanh chóng đoàn kết để đưa ra nhiều phản ứng kịp thời, có hiệu quả nhất định. Ở bờ bên kia Đại Tây Dương, Nhà Trắng cũng có nhiều quyết sách đúng đắn trong việc tăng cường liên kết xuyên lục địa như đạt được thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran hay củng cố vị thế đầu tàu kinh tế thế giới bằng hai hiệp định thương mại tự do thế hệ mới - xuyên Thái Bình Dương (TPP) và xuyên Đại Tây Dương (TTIP).

Sự suy giảm của BRICS là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, đây vẫn là khối các nước có tổng GDP bằng 27% GDP toàn cầu, tương đương với Mỹ trong năm 2014 (17.000 tỷ USD). Với tổng diện tích năm quốc gia chiếm 26% diện tích toàn cầu và số dân chiếm 42% cư dân trên trái đất - mỗi năm tiêu thụ khoảng 500 tỷ USD giá trị hàng hóa toàn cầu. Điều đó có nghĩa là đây vẫn là một trong những nhóm quốc gia quan trọng bậc nhất và tương lai tăng trưởng toàn cầu chắc chắn sẽ gắn với triển vọng phát triển của năm nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới này.

Hội nghị thượng đỉnh của BRICS sẽ diễn ra tại Ấn Độ vào tháng Mười tới. Toàn thế giới đang trông chờ xem nhóm sẽ giải quyết câu hỏi lớn về tương lai của các nền kinh tế mới nổi như thế nào?

su suy yeu cua brics Ngân hàng của nhóm BRICS chính thức đi vào hoạt động

Ngày 21/7, Ngân hàng Phát triển mới (NDB) của Nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS đã chính thức đi vào hoạt động và ...

su suy yeu cua brics BRICS thúc đẩy NDB đi vào hoạt động

Trong hai ngày 8-9/7, các nhà lãnh đạo BRICS đã thảo luận và thống nhất về Chiến lược hợp tác kinh tế mới mà trọng ...

su suy yeu cua brics Triển vọng của BRICS gây thách thức cho phương Tây

Hội nghị các nền kinh tế mới nổi BRICS đã khai mạc ngày 15/7 tại Brazil với sự góp mặt của lãnh đạo cấp cao ...

Minh Tuấn (tổng hợp)

Xem nhiều

Đọc thêm

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Đối ngoại trong tuần: Thủ tướng kết thúc tốt đẹp chuyến công tác Trung Đông; công bố Hồ sơ Di cư Việt Nam

Báo TG&VN điểm lại một số hoạt động nổi bật của đối ngoại Việt Nam trong tuần từ 28/10-4/11.
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines tạo đà thúc đẩy ngành công nghiệp Halal với Saudi Arabia

Philippines đang tìm kiếm quan hệ đối tác mới với Saudi Arabia trong các lĩnh vực phát triển bền vững và Halal.
Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, cơn sốt quý kim khiến BRICS và giới tỷ phú sục sôi, vàng nhẫn tiếp đà giảm

Giá vàng hôm nay 5/11/2024: Giá vàng biến động trước bầu cử Mỹ, ông Trump có thể đẩy quý kim lên 2.900 USD/ounce. Giá vàng nhẫn tiếp đà đi xuống.
Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024: Ngành hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi nhờ giá xuất khẩu cao; sản lượng giảm, bà con xu hướng đầu cơ

Giá tiêu hôm nay 5/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 - 141.000 đồng/kg.
Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ trưởng Ngoại giao tặng Bằng khen và Tuyên dương tập thể, cá nhân đóng góp tích cực trong xuất bản cuốn sách của cố Tổng Bí thư

Bộ Ngoại giao tuyên dương các tập thể, cá nhân đã đóng góp tích cực, hiệu quả trong quá trình biên soạn và xuất bản cuốn sách của Tổng Bí ...
Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Núi lửa một nước Đông Nam Á phun trào, 10 người thiệt mạng

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng sau khi núi lửa Lewotobi Laki-laki ở miền Đông Indonesia phun trào.
Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Tin thế giới 4/11: Nga tuyên bố giúp Iran một việc, Israel 'đoạn tuyệt' với một cơ quan LHQ, các ứng viên 'trắng đêm' trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Báo Thế giới và Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong 24h.
Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Nga vừa thể hiện thành ý vun đắp cho quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Syria, Ankara báo tin không vui

Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng, Syria chưa sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với phe đối lập ở nước này và theo nghĩa rộng hơn là với Ankara.
Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tin Triều Tiên đưa quân đến Nga: Tổng thống Ukraine trách móc việc 'khoanh tay đứng nhìn', Tổng thư ký LHQ lên tiếng, Hàn Quốc tính sẵn kịch bản

Tổng thư ký LHQ quan ngại trước thông tin binh sĩ Triều Tiên được đưa tới Nga và khả năng lực lượng này tiến về khu vực xung đột ở Ukraine.
Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Bầu cử tổng thống Mỹ 2024: Cuộc bám đuổi nghẹt thở đến 'giờ G', ứng cử viên Kamala Harris đã bỏ phiếu?

Ngày 5/11, nước Mỹ bước vào cuộc bầu cử tổng thống tốn giấy mực nhất mỗi 4 năm. Cho đến giờ phút ấy, không ai có thể khẳng định chắc chắn điều gì.
Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Chảo lửa Trung Đông: Iran thề chống ách áp bức đến cùng, tiết lộ điều sẽ ảnh hưởng đến đòn đáp Israel

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố, Tehran sẽ đáp trả mọi hành động quân sự nhằm vào lãnh thổ và an ninh của nước Cộng hòa Hồi giáo này.
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Cuốn sách 'Trí tuệ nhân tạo từ góc nhìn quan hệ quốc tế': Hiểu để tự chủ, chủ động trong kỷ nguyên AI

Có thể khẳng định rằng AI không còn là một công nghệ của tương lai mà đã và đang định hình lại cục diện địa chính trị.
Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel-Iran: Trả đũa trong tính toán

Israel tiến hành tập kích đường không vào nhiều mục tiêu ở Iran. Đợt tấn công trả đũa của Israel có những điểm đáng chú ý và đặt ra nhiều vấn đề.
Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Hợp tác quân sự Nga-Triều Tiên, toan tính và phản ứng

Dư luận về leo thang căng thẳng ở bán đảo liên Triều chưa kịp lắng lại bùng lên với thông tin quân đội Triều Tiên xuất hiện ở Nga.
Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Tổng thống Phần Lan thăm Trung Quốc: Tìm khuôn khổ mới

Chuyến thăm Trung Quốc ngày 28 - 31/10 của Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb phản ánh nỗ lực nâng tầm khuôn khổ hợp tác giữa một thế giới đầy biến động.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

'Ván cờ' Nga-Ukraine trước ngã rẽ bầu cử Mỹ

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ có ảnh hưởng lớn đến cục diện xung đột Nga-Ukraine.
Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Quan hệ Mỹ-Ấn đi về đâu sau khi Nhà Trắng đổi chủ?

Bất kể ai giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, chính quyền Washington mới cần tiếp tục xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với Ấn Độ.
Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Gia tăng 'sức nóng', BRICS được định vị là nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai

Sức ảnh hưởng toàn cầu đang gia tăng của BRICS định vị nhóm này sẽ là một nhân tố chủ chốt trong quản trị toàn cầu tương lai.
Phiên bản di động