Vì tương lai của tê giác

HOÀNG TRUNG HIẾU
Najin và Fatu là hai cá thể cuối cùng trên Trái đất của loài tê giác trắng phương Bắc, vốn đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Đây là minh chứng rõ nét cho cuộc khủng hoảng mà loài tê giác đang phải gánh chịu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Vì tương lai của tê giác
Các nhân viên kiểm lâm Kenya được trang bị vũ khí để bảo vệ tê giác, đề phòng những kẻ săn bắn trộm. (Nguồn: ensia.com)

Hơn một thập kỷ qua, trước vấn nạn buôn bán động vật hoang dã, việc bảo tồn tê giác châu Phi trở thành mối quan tâm lớn. Hầu hết tê giác hiện sống ở Nam Phi, chiếm 79% tổng số tê giác toàn châu Phi, số còn lại sống ở Kenya, Namibia và Zimbabwe.

Vì lời đồn thổi hão huyền về tác dụng chữa nhiều bệnh của sừng tê giác châu Phi, nhiều người, đặc biệt ở một số quốc gia châu Á, sẵn sàng chi khoản tiền lớn để “săn lùng” và buôn lậu chúng như những món hàng đắt giá, đẩy loài động vật khổng lồ này đến bờ vực tuyệt diệt.

Câu chuyện buồn

Tê giác gồm nhiều loài như tê giác đen, tê giác trắng.

Tê giác trắng là loài động vật trên cạn lớn thứ hai đang sống trên Trái đất. Mỗi cá thể trưởng thành có chiều dài tới 4m và nặng từ 1,6-3,5 tấn. Loài tê giác trắng có hộp sọ lớn và hai sừng, riêng sừng phía trước có thể phát triển dài tới một mét.

Tê giác trắng gồm hai phân loài nhỏ phương Bắc và phương Nam. Trong đó, phân loài tê giác trắng phương Bắc được liệt kê vào loại cực kỳ nguy cấp.

Cuối những năm 1960, số lượng tê giác trắng phương Bắc trên thế giới còn khoảng 2.000 con. Tuy nhiên, hiện nay loài này chỉ còn hai con cái, chúng chính là một cặp mẹ - con, được đặt tên lần lượt là Najin và Fatu.

Có thể được coi là hai “báu vật cuối cùng” của loài tê giác trắng phương Bắc, cặp mẹ con tê giác này là biểu tượng cho một loài đang đứng trước bờ vực tuyệt chủng. Theo tạp chí New Scientist, phần lớn hy vọng về tương lai của loài tê giác trắng phương Bắc đặt vào cặp mẹ con tê giác này. Tuy vậy, cả hai đều không thể mang thai nên các chuyên gia đang chuyển sang các giải pháp liên quan đến di truyền và sinh sản.

Các nhà nghiên cứu tại Liên minh động vật hoang dã tại vườn thú San Diego ở California (Mỹ) đã nghiên cứu tế bào da lấy từ 12 con tê giác trắng phương Bắc vốn được lưu trữ trong “Vườn thú đông lạnh” (frozen zoo) - kho lưu trữ vật liệu di truyền của hơn một nghìn loài khác nhau. Họ sử dụng mô hình máy tính để xem sẽ như thế nào nếu vật liệu di truyền của những con tê giác này được dùng để tạo ra tế bào tinh trùng và trứng, sau đó chuyển thành phôi và cho loài tê giác trắng phương Nam có quan hệ gần gũi mang thai hộ. Công việc này hiện vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và thử nghiệm.

Theo tổ chức bảo tồn tê giác Save the Rhino, châu Phi hiện còn khoảng 5.000 cá thể tê giác đen. Chúng được Liên minh quốc tế bảo tồn thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên (IUCN) phân loại là cực kỳ nguy cấp, với ba phân loài còn sót lại: Tê giác đen phía Đông (Eastern Black Diceros b. michaeli), tê giác đen phía Nam Trung bộ (South-central Black D. b. minor) và tê giác đen phía Tây Nam (South-western Black D. b. bicornis). Phân loài tê giác đen phía Tây được xác nhận tuyệt chủng vào tháng 11/2011.

Vườn quốc gia Pilanesberg (Nam Phi) rộng 55.000ha từ lâu được quy hoạch thành nơi sinh sống của loài tê giác đen. Tuy nhiên, chúng bị đe dọa nghiêm trọng do nạn săn trộm để lấy sừng. Để bảo vệ quần thể tê giác tại đây, các nhà quản lý buộc phải cắt sừng toàn bộ số tê giác từ năm 2020. Nhờ vậy, từ đó đến nay đã không xảy ra bất kỳ vụ săn trộm nào.

Chung tay giải bài toán khó

Bảo tồn loài tê giác khỏi nguy cơ tuyệt chủng là bài toán khó, đòi hỏi nhiều nỗ lực của các quốc gia, các tổ chức và cá nhân.

Theo các nhà bảo tồn đánh giá, Kenya tương đối thành công trong việc khôi phục quần thể tê giác đen, vốn đã giảm từ khoảng 20.000 con vào những năm 1970 xuống dưới 300 con vào giữa những năm 1980 do nạn săn bắn trộm. Tình hình khi đó đã gây ra lo ngại rằng loài động vật này có thể bị xóa sổ hoàn toàn ở quốc gia Đông Phi.

Kenya hiện có khoảng 1.000 con tê giác đen, quần thể lớn thứ ba sau Nam Phi và Namibia. Theo ông Tom Silvester, Giám đốc điều hành của Khu bảo tồn Loisaba, Kenya có kế hoạch phát triển số tê giác đen lên 2.000 con trong thập kỷ tới.

Một trong những nỗ lực bảo tồn loài động vật ăn cỏ khổng lồ này có thể kể đến việc, kể từ năm 2010, ngày 22/9 được chọn là Ngày tê giác thế giới, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc bảo tồn tê giác.

Vào Ngày tê giác thế giới 22/9/2021, nhà chức trách Ấn Độ đã thiêu hủy 2.479 sừng tê giác để xóa bỏ quan niệm huyễn hoặc về công dụng kỳ diệu của chúng.

Trên thực tế, đến nay chưa có tài liệu khoa học nào chứng minh được sừng tê giác có công dụng chữa bệnh. Cụ thể, các nhà khoa học đã phân tách sừng tê giác và xác định sừng tê giác có cấu trúc dạng ống liên kết với nhau, giống cấu trúc của mỏ chim và móng ngựa. Bề mặt của sừng tê giác là một vỏ bọc keratin cứng. Keratin là một dạng protein hình sợi, có trong tóc và móng tay của con người, móng ngựa, và vuốt của các loài động vật.

Vấn đề tăng cường thực thi pháp luật và xây dựng chính sách rất cần thiết để cứu cho các quần thể tê giác châu Phi còn lại không bị tuyệt chủng.

Cộng đồng bảo vệ động vật hoang dã mong muốn các chính phủ, các cơ quan chức năng tiếp tục tăng cường đấu tranh với các vi phạm về động vật hoang dã nói chung và tê giác nói riêng.

Góp phần ứng phó với nạn săn bắn trộm tê giác trên thế giới, Việt Nam đã có nhiều bước tiến trong nỗ lực giảm thiểu nhu cầu tiêu thụ sừng tê giác và tăng cường quản lý bằng các chính sách ngăn chặn tình trạng buôn bán sừng tê giác.

Theo đó, Việt Nam tiếp tục nghiêm cấm tuyệt đối mọi hình thức buôn bán sừng tê giác, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, kêu gọi cộng đồng xã hội chung tay bảo vệ loài tê giác…

Các cơ quan chức năng của Việt Nam tiếp tục tập trung vào việc điều tra, làm rõ các đường dây buôn bán, vận chuyển sừng tê giác trái phép; áp dụng các bản án nghiêm khắc dành cho các đối tượng phạm tội để răn đe, phòng ngừa loại tội phạm này.

Ngày quốc tế bảo tồn tê giác: Cả hành tinh chỉ còn lại gần 28.000 con

Ngày quốc tế bảo tồn tê giác: Cả hành tinh chỉ còn lại gần 28.000 con

Niềm tin hoang đường về tác dụng chữa bệnh thần kỳ của sừng tê giác khiến loài vật hiền lành này đang đối mặt với ...

Hai mẹ con tê giác trắng phương Bắc cuối cùng và cuộc chạy đua để cứu giống loài

Hai mẹ con tê giác trắng phương Bắc cuối cùng và cuộc chạy đua để cứu giống loài

Các nhà khoa học cho biết một trong hai con tê giác trắng phương Bắc cuối cùng trên thế giới, đã được cho “nghỉ hưu” ...

Ấn Độ: Không có con tê giác nào ở bang Assam bị săn trộm trong năm 2022

Ấn Độ: Không có con tê giác nào ở bang Assam bị săn trộm trong năm 2022

Ngày 3/1, giới chức Ấn Độ cho biết, năm 2022 là năm đầu tiên trong 45 năm qua, không có con tê giác nào bị ...

Nam Phi: Cưa trộm sừng tê giác, 3 người đàn ông bị phạt tù 100 năm

Nam Phi: Cưa trộm sừng tê giác, 3 người đàn ông bị phạt tù 100 năm

Ngày 26/4, một tòa án ở tỉnh Mpumalanga, Cộng hòa Nam Phi đã kết án 3 người đàn ông tổng cộng hơn 100 năm tù ...

Châu Phi: Ghi nhận số lượng tê giác tăng trưởng sau hơn 10 năm

Châu Phi: Ghi nhận số lượng tê giác tăng trưởng sau hơn 10 năm

Lần đầu tiên kể từ năm 2012, số lượng tê giác trên toàn châu Phi đã ghi nhận mức tăng trưởng hàng năm.

(tổng hợp)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/11/2024: Tuổi Thìn tình cảm chân thật

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 9/11/2024: Tuổi Thìn tình cảm chân thật

Xem tử vi 9/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 9/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Tăng cường hợp tác du lịch Việt Nam - Trung Quốc

Tăng cường hợp tác du lịch Việt Nam - Trung Quốc

Chiều 8/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự Chương trình giới thiệu văn hóa và du lịch Việt Nam tại thành phố Trùng Khánh, Trung Quốc.
De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

De Heus 'gõ cửa' thị trường Halal

Những năm qua, các sản phẩm và dịch vụ Halal ngày càng phổ biến và được ưa chuộng trên toàn cầu, đã mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam, ...
Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới

Giá vàng hôm nay 9/11/2024: Giá vàng lại lội ngược dòng, 'pha bay màu' 100 USD là bình thường, thị trường đang củng cố, tích lũy lên vùng giá mới?
Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024: Thị trường quay đầu, Việt Nam tăng mạnh nhập tiêu từ 2 quốc gia Đông Nam Á này

Giá tiêu hôm nay 9/11/2024 tại thị trường trong nước ổn định ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 138.000 - 139.000 đồng/kg.
Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Chung tay xây dựng mô hình phát triển bền vững tại các Khu dự trữ sinh quyển Việt Nam

Từ ngày 7-9/11, tại Nghệ An diễn ra chuỗi sự kiện kỷ niệm Ngày Quốc tế về Khu dự trữ sinh quyển (KDTSQ) năm 2024.
Hoa hậu Đặng Thu Thảo đẹp mặn mà sau sinh

Hoa hậu Đặng Thu Thảo đẹp mặn mà sau sinh

Hoa hậu Đặng Thu Thảo đăng ảnh thon gọn, nhan sắc mặn mà sau sinh; diễn viên Khả Ngân đẹp không tì vết.
'Thần tiên tỷ tỷ' Lưu Diệc Phi gây sốt với nhan sắc ấn tượng

'Thần tiên tỷ tỷ' Lưu Diệc Phi gây sốt với nhan sắc ấn tượng

Diễn viên Lưu Diệc Phi phim Câu chuyện hoa hồng nổi bật với đầm tôn dáng, khoe eo thon...
Miss Universe 2024: Hoa hậu Kỳ Duyên xếp thứ tư top 5 người đẹp nổi bật

Miss Universe 2024: Hoa hậu Kỳ Duyên xếp thứ tư top 5 người đẹp nổi bật

Hoa hậu Kỳ Duyên vào top 5 người đẹp nổi bật trong ngày thứ tám ở cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2024 do chuyên trang nhan sắc Sash Factor bình chọn.
Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe vóc dáng nuột nà, Nhã Phương nhí nhảnh bên ông xã Trường Giang

Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe vóc dáng nuột nà, Nhã Phương nhí nhảnh bên ông xã Trường Giang

Hoa hậu Huỳnh Thị Thanh Thủy khoe vóc dáng nuột nà, nhan sắc được đánh giá thăng hạng theo thời gian; nghệ sĩ Quách Thu Phương thần thái đỉnh cao.
Diễn viên Kiều Anh đẹp như nàng thơ

Diễn viên Kiều Anh đẹp như nàng thơ

Trên trang cá nhân, diễn viên Kiều Anh xây dựng hình ảnh người phụ nữ xinh đẹp, quyến rũ, tự tin và tràn đầy năng lượng.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Lady Gaga, Jennifer Aniston cùng dàn sao Hollywood thi nhau khoe ảnh

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Lady Gaga, Jennifer Aniston cùng dàn sao Hollywood thi nhau khoe ảnh

Lady Gaga, Julia Roberts, Jennifer Aniston... cùng các sao Hollywood đăng ảnh đi bỏ phiếu bầu Tổng thống Mỹ.
Mỹ Tâm thực hiện đêm nhạc đặc biệt tri ân khán giả hải ngoại dịp Giáng sinh

Mỹ Tâm thực hiện đêm nhạc đặc biệt tri ân khán giả hải ngoại dịp Giáng sinh

Ca sĩ Mỹ Tâm phấn khích khi toàn bộ vé của liveshow 'My Soul 1981' được bán hết trong vòng một tiếng.
Độc đạo tập 30: Hồng (Doãn Quốc Đam) bị đánh, vì sao?

Độc đạo tập 30: Hồng (Doãn Quốc Đam) bị đánh, vì sao?

Độc đạo tập 30, Hồng phạm lỗi gì mà bị ông trùm ra tay tàn nhẫn? Khương có giúp được anh trai?
Độc đạo tập 29: Nước đi cao tay của Hồng; lộ bí mật động trời của Dũng 'kính'

Độc đạo tập 29: Nước đi cao tay của Hồng; lộ bí mật động trời của Dũng 'kính'

Độc đạo tập 29, Hồng gửi ảnh tình cảm thân mật của Dũng 'kính' với một người đàn ông khác cho Tuyết.
Độc đạo tập 28: Ông trùm biến sắc khi biết kết quả ADN của con trai Diễm; Hồng có qua mặt được Tiến?

Độc đạo tập 28: Ông trùm biến sắc khi biết kết quả ADN của con trai Diễm; Hồng có qua mặt được Tiến?

Độc đạo tập 28, ông trùm Quân 'già' giật mình khi nghe báo cáo kết quả xét nghiệm ADN của con trai Diễm.
Hoàng Thùy Linh ra mắt sản phẩm âm nhạc phiên bản phòng thu

Hoàng Thùy Linh ra mắt sản phẩm âm nhạc phiên bản phòng thu

Sau một năm vắng bóng, ca sĩ Hoàng Thùy Linh thông báo ra album, phim tài liệu về live concert Vietnamese một năm trước.
Hoa hậu Thùy Tiên và dàn diễn viên chính dự ra mắt phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'

Hoa hậu Thùy Tiên và dàn diễn viên chính dự ra mắt phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'

Tại họp báo, nghệ sĩ Hồng Đào, hoa hậu Thùy Tiên, diễn viên Thiên An gặp lại sau thời gian quay phim 'Linh miêu: Quỷ nhập tràng'.
Phiên bản di động