Nhân dịp Xuân về, Báo TG&VN đã có cuộc trao đổi với Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc về những bước tiến trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2018 và triển vọng hợp tác song phương năm 2019.
Xin Đại sứ cho biết những nét nổi bật trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong năm 2018 ?
Năm vừa qua, chúng ta tiếp tục chứng kiến những biến động trong tình hình thế giới và khu vực. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đi vào triển khai thực chất các chính sách đối ngoại, trong đó có khu vực Ấn Độ - châu Á - Thái Bình Dương. Trong bối cảnh đó, việc Việt Nam vẫn giữ ổn định và tiếp tục duy trì đà phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Năm 2018 đánh dấu 5 năm triển khai quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ. Tiếp nối những thành công của năm 2017, hai nước đã tích cực triển khai các cam kết cấp cao quan trọng, duy trì và mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực, cũng như cùng tháo gỡ các vấn đề còn tồn đọng.
| Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc đang trao đổi với đại diện doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Hội đồng kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN, Washington D.C., ngày 31/7/2018. (Nguồn: ĐSQ Việt Nam tại Hoa Kỳ) |
Về chính trị - ngoại giao, hai bên tiếp tục các nỗ lực gia tăng hiểu biết, xây dựng sự tin cậy qua tiếp xúc cấp cao giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với Phó Tổng thống Mike Pence dịp Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (Singapore, tháng 11/2018) cũng như các trao đổi đoàn được triển khai diện rộng ở các kênh Đảng, Chính phủ và Quốc hội, với các đoàn thăm Hoa Kỳ của Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai (11/2018), Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ ( 6/2018), Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ (7/2018). Về phía Hoa Kỳ có Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis thăm Việt Nam hai lần trong một năm (tháng 1 và tháng 10/2018), Ngoại trưởng Mike Pompeo thăm tháng 7/2018...
Kinh tế, thương mại, đầu tư tiếp tục là động lực thúc đẩy quan hệ. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 ước đạt 60 tỷ USD. Việt Nam là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á. Hoa Kỳ cũng nằm trong danh sách 10 nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu tại Việt Nam.
Nhằm phát huy hiệu quả tính bổ trợ của hai nền kinh tế, Việt Nam khẳng định sẽ tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh và đầu tư trong nước, tạo điều kiện để doanh nghiệp Hoa Kỳ mở rộng làm ăn tại Việt Nam và hàng hóa Hoa Kỳ tiếp cận thị trường Việt Nam. Đồng thời, ta cũng đề nghị Hoa Kỳ mở rộng thị trường, dỡ bỏ các rào cản thương mại đối với hàng hóa Việt Nam cũng như hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào Hoa Kỳ.
Hai bên tiếp tục đạt được những bước tiến quan trọng về hợp tác quốc phòng - an ninh, nâng cao năng lực hàng hải. Nổi bật là sự kiện tàu sân bay Carl Vinson của Hoa Kỳ lần đầu tiên thăm Việt Nam (tháng 3/2018), thể hiện mong muốn của hai nước đóng góp vào nỗ lực chung duy trì hoà bình, ổn định, hợp tác trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh có những bước tiến đáng khích lệ, không chỉ giúp hàn gắn vết thương chiến tranh mà còn góp phần xây dựng lòng tin giữa hai dân tộc. Hai bên đã phối hợp hiệu quả trong hợp tác tẩy độc da cam, rà phá bom mìn, tìm kiếm quân nhân mất tích trong chiến tranh, và giúp đỡ nạn nhân chiến tranh…
Đặc biệt, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis đã thăm dự án tẩy độc dioxin tại sân bay Biên Hòa, bắt đầu triển khai trong năm 2019 sau khi hai bên đã hoàn tất tẩy độc dioxin tại Đà Nẵng. Tháng 8/2018, lần đầu tiên kinh phí tẩy độc sân bay Biên Hòa được Thượng viện Hoa Kỳ thông qua trong ngân sách Bộ Quốc phòng.
Ngoài ra, hợp tác trong các lĩnh vực du lịch, giáo dục, khoa học - công nghệ và giao lưu nhân dân cũng là những điểm sáng trong bức tranh chung của quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ.
Hai nước phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như APEC, ASEAN, EAS, ARF, ADMM+… Hai nước cũng nhất trí phối hợp thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ, trong đó Hoa Kỳ ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực Ấn Độ Dương - châu Á - Thái Bình Dương. Hoa Kỳ đánh giá cao vị thế và vai trò của Việt Nam tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, nhất là trong ASEAN.
Về vấn đề Biển Đông, hai bên ủng hộ quan điểm bảo đảm tự do, an ninh an toàn hàng hải, hàng không và tôn trọng luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982; giải quyết hoà bình các tranh chấp thông qua các tiến trình ngoại giao và pháp lý, không sử dụng vũ lực hay đe doạ dùng vũ lực; không có hành động làm leo thang căng thẳng trong khu vực.
Tựu trung, thành công trong năm 2018 chính là thành quả của nỗ lực vun đắp từ cả hai phía. Một trong những thuận lợi lớn là sự ủng hộ rộng rãi trong các giới và cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ tại Hoa Kỳ đối với việc phát triển quan hệ hai nước, từ các quan chức đang làm việc trong Chính quyền, Quốc hội đến các doanh nghiệp, các học giả, các tổ chức xã hội, giới truyền thông và cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳ.
Từ những kết quả của năm 2018, xin Đại sứ cho biết những trọng tâm cần ưu tiên thúc đẩy trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong năm 2019?
Trên cơ sở thành tựu của năm 2018 và những năm trước đó, năm 2019 có tiền đề thuận lợi để tiếp tục tăng cường quan hệ theo hướng phát huy sự tương đồng về lợi ích, trên cơ sở đôi bên cùng có lợi, vì hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực. Đây cũng là năm hướng tới kỷ niệm 25 năm bình thường hóa quan hệ (7/1995-7/2020). Quan hệ hai nước cần được tiếp tục thúc đẩy thông qua triển khai các nội dung hợp tác trọng tâm.
Thứ nhất, năm 2019 là thời điểm phù hợp và cần thiết để hai nước tiếp tục trao đổi các chuyến thăm cấp cao, tạo đà cho quan hệ chính trị tốt đẹp, xây dựng lòng tin, củng cố cơ sở vững chắc cho các hợp tác trên các lĩnh vực khác, trong đó có hợp tác về kinh tế - thương mại - đầu tư, an ninh - quốc phòng, khắc phục hậu quả chiến tranh....
Thứ hai, chủ động kết nối, duy trì các trao đổi, tiếp xúc, để giữ ổn định quan hệ thông qua kênh Đảng, Chính quyền, Quốc hội, doanh nghiệp, học giả Hoa Kỳ, tăng cường giao lưu nhân dân, khai thác cơ hội hợp tác mới. Cần đẩy mạnh hợp tác với các bang, địa phương của Hoa Kỳ vốn còn nhiều dư địa; mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực còn nhiều tiềm năng như công nghệ cao, năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng, du lịch...
Thứ ba, trong bối cảnh Chính quyền của Tổng thống Trump đã và đang tiếp tục điều chỉnh chính sách với các nước, đặc biệt quan tâm đến thương mại công bằng, hai nước cần tập trung thúc đẩy, triển khai thực hiện tốt các thỏa thuận đã đạt được trong các chuyến thăm cấp cao và duy trì cơ chế đối thoại hiệu quả ở các cấp để xử lý các vấn đề tồn đọng và nảy sinh, theo hướng phù hợp với lợi ích của hai nước. Việt Nam cần nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tăng cường mua hàng hóa Hoa Kỳ, nhằm phục vụ công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Là người nhiều năm gắn bó với công tác phát triển quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, nhân dịp năm mới 2019, Đại sứ có thể chia sẻ thông điệp đối với sự phát triển quan hệ hai nước trong tương lai?
Có được quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ như ngày hôm nay là nhờ nỗ lực to lớn, không mệt mỏi của nhiều thế hệ người Việt Nam và Hoa Kỳ. Tiềm năng của hợp tác hai nước còn nhiều. Với thiện chí, thái độ xây dựng, quan tâm đến lợi ích chính đáng của nhau, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau, chúng ta sẽ có một năm 2019 với nhiều bước tiến trong quan hệ hai nước.
Xin cám ơn Đại sứ!