Việt Nam-Nhật Bản: Viết tiếp trang mới với sức sống mới

Từ ngày 7-10/8, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn thăm chính thức Nhật Bản và đồng chủ trì Phiên họp thứ 12 Ủy ban Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản theo lời mời của Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Kamikawa Yoko.

Những bước tiến vượt bậc

Hơn nửa thế kỷ kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 21/9/1973, quan hệ hợp tác hữu nghị Việt Nam-Nhật Bản không ngừng phát triển mạnh mẽ, toàn diện và thực chất. Nổi bật là việc hai nước nâng cấp khuôn khổ quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao năm 2023.

Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ Việt Nam-Nhật Bản năm 2023 nêu rõ, Việt Nam luôn coi Nhật Bản là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài, trong khi Nhật Bản đề cao tầm quan trọng của Việt Nam trong việc triển khai chính sách đối ngoại của đất nước Mặt trời mọc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Sự kết nối chặt chẽ giữa hai nền kinh tế thể hiện qua nhiều con số ấn tượng như: Nhật Bản là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài thứ hai tại Việt Nam trong hai năm qua, kim ngạch thương mại song phương tăng 1,8 lần sau 10 năm và đạt 45 tỷ USD trong năm 2023. Doanh nghiệp Nhật Bản coi Việt Nam là “cứ điểm” quan trọng trong hợp tác bảo đảm chuỗi cung ứng và điểm đến đầu tư triển vọng nhất trong các nước ASEAN.

Trước sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản, với sự tin cậy chính trị cao, hợp tác trong tất cả các lĩnh vực từ kinh tế, thương mại, đầu tư, gắn kết nguồn nhân lực, cho đến giáo dục - đào tạo, hợp tác địa phương, giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân đều được thúc đẩy và không ngừng được mở rộng, ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả. Hai bên hợp tác chặt chẽ tại các diễn đàn quốc tế và khu vực như Liên hợp quốc, các hội nghị ASEAN+, APEC, ASEM...

Cụ thể hóa khuôn khổ mới

Diễn ra vào thời điểm hai nước vừa bước sang trang mới khi vừa qua dấu mốc 50 năm quan hệ, chuyến thăm chính thức Nhật Bản và đồng chủ trì Phiên họp thứ 12 Ủy ban Hợp tác Việt Nam-Nhật Bản của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn có ý nghĩa rất quan trọng.

Đây là phiên họp Ủy ban hợp tác đầu tiên sau năm năm gián đoạn do dịch bệnh Covid-19 và sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, tin cậy chính trị ngày càng cao và quan hệ song phương có những bước phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực. Trong không khí hữu nghị, chân thành và tin cậy, hai bên rà soát lại những kết quả đã đạt được kể từ cuộc họp Ủy ban hợp tác lần thứ 11 đến nay và trao đổi các biện pháp nhằm cụ thể hóa khuôn khổ mới.

Hai bên nhất trí tăng cường tin cậy chính trị thông qua thực hiện thường xuyên các chuyến thăm, trao đổi của Lãnh đạo cấp cao hai nước; phát huy hơn nữa vai trò của các cơ chế đối thoại; thúc đẩy thực chất hợp tác quốc phòng, an ninh giữa hai nước.

Nhằm tăng cường hơn nữa kết nối hai nền kinh tế, hai bên thống nhất đẩy mạnh hợp tác ODA, đầu tư, thương mại, lao động…. Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Nhật Bản tiếp tục cung cấp ODA thế hệ mới với tính ưu đãi cao, thủ tục đơn giản và linh hoạt hơn cho Việt Nam.

Đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam thời gian qua trong đổi mới, cải cách hành chính, bảo đảm nguồn cung điện ổn định nhằm cải thiện môi trường đầu tư, tạo thuận lợi phát triển kinh tế, Bộ trưởng Kamikawa Yoko cho biết, các doanh nghiệp Nhật Bản quan tâm và coi đất nước hình chữ S là điểm đầu tư hấp dẫn nhằm thực hiện đa dạng hoá chuỗi cung ứng.

Hai bên hoan nghênh và khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 nhằm bảo đảm nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam kinh doanh hiệu quả và bền vững; đưa kim ngạch thương mại hai nước tăng trưởng ổn định, bền vững; thúc đẩy mở cửa thị trường cho hoa quả hai nước.

Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Nhật Bản tiếp tục đơn giản hóa thủ tục và tiến tới miễn thị thực nhập cảnh Nhật Bản đối với công dân Việt Nam; đồng thời thúc đẩy mở các khoa giảng dạy tiếng Việt và nghiên cứu về Việt Nam tại các trường Nhật Bản trong bối cảnh cộng đồng người Việt Nam tại đây tăng nhanh thời gian gần đây.

Đánh giá cao đóng góp tích cực của cộng đồng gần 570.000 người Việt Nam vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Nhật Bản, Bộ trưởng Kamikawa Yoko giới thiệu về chính sách lao động mới của Nhật Bản ban hành vào tháng 6/2024, theo đó sẽ có nhiều chế độ ưu đãi hơn dành cho lao động nước ngoài, trong đó có Việt Nam; khẳng định Chính phủ Nhật Bản tiếp tục tạo môi trường thuận lợi và hấp dẫn hơn cho lao động Việt Nam.

Hai Bộ trưởng đã trao đổi ý kiến về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm như hợp tác ASEAN, Mekong, Biển Đông; nhất trí tăng cường phối hợp, trao đổi lập trường tại các diễn đàn quốc tế và khu vực như ASEAN, Liên hợp quốc, APEC, OECD…

Trong chuyến thăm, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chào lãnh đạo Nhật Bản và gặp gỡ một số chính trị gia, lãnh đạo tổ chức kinh tế lớn của bạn, đội ngũ trí thức người Việt trên các lĩnh vực chiến lược, và thăm Hokkaido - địa phương đứng đầu đất nước Mặt trời mọc về nông nghiệp, thủy và hải sản.

Cùng thắng trong các lĩnh vực tiềm năng

Theo đánh giá của Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu, kinh tế hai nước có tính bổ sung cao cho nhau. Việt Nam có dân số hơn 100 triệu người, nền kinh tế năng động, tăng trưởng nhanh, lực lượng lao động dồi dào, môi trường kinh tế, chính trị ổn định, điều kiện thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh, được phía Nhật Bản đánh giá là một điểm đến đầu tư hấp dẫn và đáng tin cậy. Do đó, hai nước có cơ hội hợp tác rất lớn và rộng mở trong các “sân chơi mới” tiềm năng như chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số, chuyển đổi xanh...

Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn hồi tháng Bảy, tân Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki khẳng định, nhiệm vụ quan trọng nhất trong thời gian công tác tại Việt Nam là làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản với trọng tâm là hợp tác kinh tế, đầu tư, làm sôi động hợp tác ODA, thúc đẩy hợp tác cụ thể giữa hai nước trong khuôn khổ Sáng kiến Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á (AZEC), tăng cường hợp tác đào tạo nguồn nhân lực, giao lưu văn hóa và hợp tác địa phương.

Những kỳ vọng về tương lai cùng thắng trong các lĩnh vực mới tiếp tục được gửi gắm trong nội dung Phiên họp thứ 12 Ủy ban Hợp tác Việt Nam-Nhật Bản. Theo đó, hai bên nhất trí mở rộng hợp tác toàn diện sang các lĩnh vực mới thông qua các sáng kiến, dự án thiết thực, cụ thể.

Bộ trưởng Kamikawa Yoko nhấn mạnh Nhật Bản mong muốn hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực đồng sáng tạo phát triển bền vững, hợp tác giảm phát thải, môi trường… Trong khi đó, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Nhật Bản thúc đẩy hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp chủ chốt, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…

Thông cáo báo chí chung Kỳ họp lần thứ 12 Ủy ban Hợp tác Việt Nam-Nhật Bản với 25 mục chi tiết hiện thực hóa tầm nhìn định hướng thúc đẩy hợp tác trên tất cả các lĩnh vực then chốt trong quan hệ hai nước, là kết quả nổi bật trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản của người đứng đầu ngành Ngoại giao Việt Nam. Những kết quả đó phản ánh chính sách nhất quán coi trọng, mong muốn củng cố và tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược của cả hai bên, cùng viết tiếp trang mới cho quan hệ Việt Nam-Nhật Bản với sức sống mới mạnh mẽ hơn nữa vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới.