Việt Nam - Trung Quốc: Đón mùa Xuân mới

Đây là lần đầu tiên Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sang thăm Trung Quốc trên cương vị Tổng Bí thư kể từ sau khi Đại hội Đảng XII, mở màn cho các hoạt động trao đổi cấp cao giữa hai bên và cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của lãnh đạo cấp cao Việt Nam trong năm 2017.

Chuyến thăm được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước phát triển bền vững và sâu sắc.

Sự coi trọng cao độ

Tại cuộc hội đàm sau lễ đón chính thức, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng chuyến thăm lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có ý nghĩa rất quan trọng; khẳng định Đảng, Chính phủ và nhân dân Trung Quốc coi trọng cao độ quan hệ với Việt Nam; mong muốn và sẵn sàng nỗ lực cùng Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước, đưa quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện phát triển ổn định theo phương châm "16 chữ" và tinh thần "4 tốt".

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với Trung Quốc và chân thành mong muốn phát triển quan hệ hữu nghị bền vững, hợp tác toàn diện cùng có lợi, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.

Hai nhà lãnh đạo đã trao đổi  sâu về các định hướng lớn nhằm tăng cường tin cậy, củng cố hữu nghị, đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hợp tác thực chất trên các lĩnh vực duy trì hòa bình, ổn định trên biển, đưa quan hệ hai nước tiếp tục phát triển lành mạnh, bền vững trong thời gian tới.

Cụ thể, hai bên nhất trí tiếp tục duy trì trao đổi, tiếp xúc cấp cao thường xuyên giữa lãnh đạo hai Đảng, hai nước; phát huy và nâng cao hiệu quả các cơ chế hợp tác hiện có, nhất là cơ chế Cuộc gặp đại diện hai Bộ Chính trị, Ủy ban Chỉ đạo hợp tác song phương Việt-Trung; làm sâu sắc thêm hợp tác trên các lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, an ninh; phối hợp tại các diễn đàn đa phương, ủng hộ lẫn nhau ứng cử vào các tổ chức quốc tế.

Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhận lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về việc thăm Việt Nam và dự Hội nghị Cấp cao APEC 2017; khẳng định Trung Quốc sẽ làm hết sức mình ủng hộ Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao APEC 2017. Phía Việt Nam bày tỏ ủng hộ Trung Quốc tổ chức thành công Diễn đàn thượng đỉnh hợp tác quốc tế về “Một vành đai, một con đường” trong năm 2017.

Cùng phát triển nhanh, bền vững

Theo Đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc Đặng Minh Khôi, chuyến thăm lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng góp phần tăng cường hơn nữa hợp tác kinh tế thương mại, đặc biệt trong bối cảnh cả hai nước đều trong giai đoạn then chốt của quá trình đổi mới, cải cách và mở cửa. Việt Nam bước vào năm thứ 2 thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII, trong khi Trung Quốc vào năm cuối cùng chuẩn bị Đại hội Đảng lần thứ XIX, vì vậy, nhiệm vụ phát triển là hết sức quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn như hiện nay.

Những năm qua, Trung Quốc luôn là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam. Việt Nam hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 và thị trường nhập khẩu lớn thứ 11 của Trung Quốc. Kim ngạch thương mại song phương năm 2015 đạt 66,6 tỷ USD (tăng 13,7%); 10 tháng năm 2016 đạt 57,6 tỷ USD (tăng 5% so với cùng kỳ năm 2015). Về đầu tư, đến tháng 10/2016, Trung Quốc có 1.522 dự án với tổng vốn đăng ký trên 10 tỷ USD, đứng thứ 9/116 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam.

Tại cuộc hội đàm, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khẳng định Trung Quốc sẽ làm nhiều hơn nữa để giữ đà phát triển nhanh quan hệ thương mại Việt-Trung theo hướng ngày càng cân bằng hơn; tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam mở văn phòng đại diện thương mại ở các địa phương Trung Quốc; khuyến khích các doanh nghiệp Trung Quốc mở rộng nhập khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam như gạo, sắn, sản phẩm sữa và hoa quả đã qua chế biến; triển khai các dự án đầu tư công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường tại Việt Nam.

Hai bên đồng ý mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực khoa học  - công nghệ, nông nghiệp, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, chẳng hạn như lai tạo giống lúa, cây trồng thích nghi hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long; tích cực trao đổi sớm gia hạn Thỏa thuận hợp tác về đường dây nóng các vụ việc phát sinh đột xuất của hoạt động nghề cá trên biển; tăng cường phối hợp quản lý, bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong-Lan Thương, sông Hồng-sông Nguyên.

Hai bên cũng nhất trí sẽ tích cực bàn bạc các nguyên tắc và nội dung hợp tác cụ thể để sớm ký kết “Phương án tổng thể xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới Việt Nam-Trung Quốc”; tăng cường hợp tác về năng lực sản xuất và tích cực thúc đẩy kết nối khuôn khổ "Hai hành lang, một vành đai” với sáng kiến "Một vành đai, một con đường” để phù hợp với nhu cầu, lợi ích và chiến lược phát triển bền vững của mỗi bên.

“Vấn đề biển: Tuân thủ nhận thức chung”

Các chuyến thăm, gặp gỡ, nhất là giữa lãnh đạo cấp cao nhất luôn có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang tính chất định hướng cho quan hệ hai nước. Chuyến thăm chính thức Trung Quốc lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng có ý nghĩa đó, nhất là đối với vấn đề biển, vốn được cho là tồn tại chủ yếu, phức tạp và hệ trọng, tác động chi phối rất lớn đến sự tin cậy chính trị, tình cảm nhân dân và cục diện quan hệ Việt - Trung, cũng như khu vực và trên thế giới.

Tại cuộc hội đàm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam kiên trì giải quyết tranh chấp Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982; tôn trọng tiến trình ngoại giao và pháp lý; thực hiện đầy đủ và hiệu quả “Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC)”, phấn đấu cùng ASEAN sớm hoàn tất “Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC)”.

Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh cần tuân thủ nhận thức chung đã đạt được và “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc”; sử dụng tốt cơ chế đàm phán để tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được; tích cực nghiên cứu giải pháp mang tính quá độ, không ảnh hưởng đến lập trường và chủ trương của mỗi bên, bao gồm nghiên cứu và bàn bạc về vấn đề hợp tác cùng phát triển.

Hai bên khẳng định tiếp tục thực hiện toàn diện và hiệu quả DOC, trên cơ sở hiệp thương thống nhất, sớm xây dựng COC; kiểm soát tốt bất đồng trên biển, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp, giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

***

Nhân chuyến thăm, hai bên đã ký kết 15 văn kiện hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có Tuyên bố Tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng; Thỏa thuận hợp tác đào tạo cán bộ cấp cao; Hiệp định khung hợp tác cửa khẩu biên giới đất liền; hợp tác triển khai viện trợ không hoàn lại chuyên về lĩnh vực y tế công cộng; Kế hoạch hợp tác du lịch… Những văn kiện hợp tác này, cùng với những thỏa thuận cấp cao đạt được giữa lãnh đạo hai nước, sẽ tạo đà mới, thúc đẩy quan hệ hai Đảng, hai nước trong năm 2017 tiếp tục có bước phát triển mạnh mẽ hơn.