Nguồn gốc đất liên quan Dự án A1 và quá trình giải quyết khiếu nại:
Năm 1980, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Quốc phòng xây dựng sân bay Miếu Môn trên địa bàn các xã: Mỹ Lương, Trần Phú, Đồng Lạc (huyện Chương Mỹ) và xã Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức). Đến tháng 10/2014, Bộ Quốc phòng giao cho Quân chủng Phòng không Không quân tiếp tục sử dụng làm vị trí đóng quân của Lữ đoàn 28 (đất quốc phòng), với các mốc giới trên thực địa không thay đổi.
Bộ Quốc phòng đã thu hồi 50,03 ha đất quốc phòng do Quân chủng Phòng không Không quân đang quản lý, sử dụng để giao cho Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel tiếp nhận quản lý sử dụng vào công trình quốc phòng A1 (Quyết định số 551/QĐ-TM ngày 27/3/2015), trong đó bao gồm 46 ha thuộc xã Đồng Tâm. Một số người dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm đã lấn chiếm đất canh tác, xây dựng công trình trên diện tích này.
| Bản đồ xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. (Ảnh: dangcongsan.vn) |
Do có sự buông lỏng quản lý của chính quyền địa phương, để xảy ra tình trạng lấn chiếm, sử dụng, xây dựng công trình trên đất quốc phòng, nên người dân trên địa bàn xã Đồng Tâm đã có đơn thư khiếu tố lên cơ quan của huyện và Thành phố. Trong đơn, có 48 nội dung khiếu tố các cá nhân và chính quyền các cấp: Có 25 nội dung có cơ sở, 23 nội dung không có cơ sở. Huyện Mỹ Đức đã giải quyết khẩn trương, nghiêm túc, có trách nhiệm, nhưng còn nhiều nội dung chưa được đồng thuận.
Thành phố đã giải quyết 15 nội dung công dân còn chưa đồng thuận. Về cán bộ sai phạm, đã khai trừ đảng 8 đảng viên, cách chức 1, cảnh cáo 5, khiển trách 5 (nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch, Phó Chủ tịch xã, nguyên Trưởng công an xã), khởi tố vụ án và khởi tố 3 bị can, bắt tạm giam 2 bị can (nguyên Chủ tịch xã, nguyên cán bộ địa chính xã), cho tại ngoại nguyên Bí thư Đảng ủy xã vì lý do sức khỏe.
Huyện Mỹ Đức và Thành phố đã nhiều lần tổ chức đối thoại nghiêm túc giải quyết nhiều nội dung khiếu tố và vẫn tập trung giải quyết. Ngày 31/10/2016, UBND TP. Hà Nội đã ban hành Kết luận số 41/KL-UBND kết luận nội dung tố cáo của một số công dân thôn Hoành, xã Đồng Tâm không có cơ sở để giải quyết; giao cho UBND huyện Mỹ Đức tuyên truyền, giải thích để công dân rõ và chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND Thành phố, các cơ quan chức năng của Thành phố đã áp dụng nhiều biện pháp tuyên truyền, vận động, thuyết phục, đối thoại, trả lời và giải quyết nhiều kiến nghị của người dân, nhưng số công dân khiếu kiện vẫn ngoan cố, kích động, không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật.
Đặc biệt UBND huyện đã thành lập 5 tổ công tác liên ngành xuống địa bàn để làm công tác tuyên truyền, vận động tới từng hộ dân theo phương châm "3 cùng". Tuy nhiên, khi các tổ công tác của huyện Mỹ Đức đến nhà từng người dân xã Đồng Tâm để vận động, tuyên truyền, triển khai các chủ trương, chính sách của chính quyền địa phương, số công dân khiếu kiện tại đây đã không tham gia ký và vận động người dân không ký vào văn bản cam kết không xâm lấn đất quốc phòng.
Hoạt động phức tạp về an ninh trật tự của một số công dân khiếu kiện:
Từ cuối năm 2016 đến nay, tình hình nội bộ nhân dân tại xã Đồng Tâm diễn biến phức tạp, liên quan chủ yếu đến việc số công dân khiếu kiện tổ chức các hoạt động "đòi đất quốc phòng".
Mặc dù các nội dung khiếu nại, tố cáo của số công dân xã Đồng Tâm liên quan đến diện tích đất quốc phòng tại khu vực đồng Sênh đã được cơ quan chức năng của huyện Mỹ Đức, TP. Hà Nội, Bộ Quốc phòng giải quyết và khẳng định diện tích đất đai tại khu vực đồng Sênh là đất quốc phòng, tuy nhiên số công dân khiếu kiện vẫn không đồng tình và tổ chức nhiều hoạt động gây phức tạp tại địa phương, nhất là khi Tập đoàn Viễn thông quân đội Viettel nhận bàn giao diện tích đất trên để thi công.
Giữa tháng 11/2016, số công dân khiếu kiện tổ chức nhiều hoạt động để ngăn cản, gây khó khăn cho công tác giải phóng mặt bằng diện tích đất quốc phòng tại khu vực 14 hộ dân đang sử dụng như: Tụ tập đông người ngăn cản các cơ quan chức năng của huyện tiến hành đo đạc diện tích đất trên; gây mất an ninh trật tự (ANTT) tại khu vực kiểm đếm, tổ chức tuần hành đông người kéo đến Trụ sở tiếp dân của Trung ương để gửi đơn khiếu kiện…
Từ giữa tháng 2/2017 đến nay, khi Viettel tổ chức triển khai việc thi công Dự án A1 thì số công dân khiếu kiện tại địa bàn tổ chức nhiều hoạt động gây mất ANTT tại địa bàn và khu vực đất quốc phòng trên với tính chất phức tạp ngày càng tăng. Cụ thể:
Liên tiếp trong các ngày 15, 19, 22, 24, 25, 26, 27, 28/2/2017, số công dân khiếu kiện đã vận động người dân trên địa bàn tổ chức ngăn cản các đơn bị quốc phòng cắm biển, chăng dây xác định mốc giới diện tích đất quốc phòng; tự ý thu giữ số dây phản quang và nhổ biển báo “Khu vực quân sự” tại khu vực này; đưa máy móc (4 máy cày, 1 máy xúc), thiết bị, vật tư nông nghiệp vào khu vực đang thi công để canh tác… Nghiêm trọng hơn, số đối tượng trên còn tổ chức cho nhiều người dân tự ý lấn chiếm, cày bừa, canh tác trên diện tích đất quốc phòng tại khu vực đồng Sênh, gây khó khăn cho đơn vị quân đội trong quá trình triển khai thi công Dự án A1.
Trong các ngày 1/3 và 7/3/2017, số công dân khiếu kiện tại địa bàn đã tổ chức tập trung đông người tại trụ sở UBND xã Đồng Tâm khi các đoàn công tác của huyện đến thực hiện nhiệm vụ; có nhiều hành vi gây mất ANTT như: Gây mất trật tự tại phòng họp nơi đoàn công tác đang làm việc; sử dụng hệ thống loa phóng thanh (tự chế) để tuyên truyền trái phép trong khu vực UBND xã và trước cửa phòng họp của tổ công tác huyện ủy Mỹ Đức; tụ tập đông người trước cổng UBND xã, đóng cổng UBND xã không cho các phương tiện của đoàn công tác của huyện rời khỏi trụ sở UBND xã; khi lực lượng công an huyện thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, dẫn đoàn công tác trên thì ngăn cản, tung tin bịa đặt "xe công an đâm chết người" gây kích động cho quần chúng...
Bên cạnh đó, các công dân khiếu kiện liên tiếp có các hoạt động vi phạm tại khu vực đất đồng Sênh:
Ngày 10/3/2017: Dựng trái phép 1 lều với lý do để bảo vệ diện tích hoa màu đang gieo trồng, dựng cổng chào bằng tre, gỗ hướng thẳng vào lều.
Trong các ngày 13, 14, 15, 16/3: Đổ đá mạt làm đường rộng 2,5 m, dài khoảng 20 m từ khu vực cổng chào vào đến lều dựng trái phép; đào và xây giếng khơi, xây bể nước, cắm cờ dọc đường 429 trong khu vực đất đồng Sênh, căng 3 băng rôn tại các điểm ranh giới đất đồng Sênh với nội dung “Đất từ đây trở xuống là đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm”.
Ngày 16/3/2017: Xây dựng trái phép 1 gian nhà lợp mái tôn diện tích khoảng 12 m2 ngay cạnh vị trí lều tạm.
Ngày 17/3/2017: Tiếp tục dựng trái phép 1 gian bếp bằng mái tôn cạnh kều để phục vụ việc sinh hoạt của số đối tượng trực gác tại đây.
Cùng với việc lấn chiếm trái phép đất quốc phòng tại khu vực đồng Sênh, số công dân trên còn tổ chức nhiều hoạt động gây mất ANTT tại địa bàn xã Đồng Tâm như: Công khai sử dụng hệ thống loa phóng thanh tuyên truyền trái phép nhiều nội dung kích động, xuyên tạc sự thật về đất quốc phòng; tụ tập đông người kéo đến trụ sở UBND xã để phản ứng với chính quyền địa phương khi đài truyền thanh huyện phát các thông tin chính thống về khu vực đất quốc phòng; tập trung đông người tại đồng Sênh (thường xuyên có từ 50-300 công dân tập trung để tham gia xây dựng và ủng hộ công dân khiếu kiện); chửi bới, lăng mạ cán bộ chính quyền xã tại nhà riêng; cắt loa phát thanh của xã nhằm ngăn cản công tác tuyên truyền của lực lượng chức năng; kích động một bộ phận quần chúng nhân dân buộc con em mình nghỉ học (đến ngày 17/4/2017, số học sinh đến trường không bảo đảm sĩ số, cụ thể là: Trường mầm non chỉ có 201/640 trẻ đến lớp, 31,4%; tiểu học chỉ có 461/672 em đến lớp, 68,6%; trung học cơ sở có 324/370 em đến lớp, 87,5%).
Công tác của cơ quan chức năng
Trên cơ sở tài liệu, chứng cứ thu thập được, xét thấy mức độ vi phạm pháp luật của các đối tượng là nghiêm trọng, có tổ chức, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình ANTT của địa phương và hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp, trường học… Công an Thành phố, Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã phối hợp với các đơn vị có liên quan đã thu tập tài liệu, củng cố chứng cứ hồ sơ về những hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng.
Ngày 30/3/2017, Công an Thành phố đã ra quyết định khởi tố vụ án "Gây rối trật tự công cộng" theo Điều 245. Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã ra quyết định khởi tố vụ án "Chống người thi hành công vụ" theo Điều 257 và vụ án "Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai" theo Điều 173 Bộ luật Hình sự năm 1999.
Công an Thành phố đã 3 lần triệu tập các công dân có liên quan lên làm việc, nhưng họ cố tình không chấp hành, tiếp tục tổ chức, thực hiện các hoạt động chống đối.
Ngày 15/4/2017, Công an Thành phố đã bắt 4 đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật để điều tra vụ án gây rối trật tự công cộng tại xã Đồng Tâm theo Điều 245 Bộ luật Hình sự năm 1999.
Ngay sau khi Công an Thành phố triển khai bắt giữ các đống tượng trên, số công dân xã Đồng Tâm đã tập trung đông người bao vây, không cho ô tô của các lực lượng làm nhiệm vụ ra khỏi địa bàn xã Đồng Tâm; giữ, đập phá 5 ô tô của lực lượng chức năng (gồm 1 xe chở quân, 3 xe innova, 1 xe cứu thương); giữ trái phép 38 cán bộ huyện Mỹ Đức và cán bộ, chiến sĩ Công an Thành phố Hà Nội tại Nhà văn hóa thôn Hoành. Số cầm đầu tăng cường bố trí lực lượng, chặt cây to chắn đường vào làng; đồng thời chuẩn bị gậy, đất, cát và vôi bột, xăng, kẻng sẵn sàng chống trả khi lực lượng chức năng tổ chức phương án giải cứu số cán bộ bị giữ trái pháp luật.
Lãnh đạo Thành phố trực tiếp tuyên truyền, vận động với số cầm đầu, quá khích, giải thích rõ việc bắt giữ người là hành vi vi phạm pháp luật; yêu cầu họ thả cán bộ, chiến sĩ bị bắt giữ trái pháp luật. Thành phố tổ chức 2 tổ công tác trực tiếp xuống địa bàn tuyên truyền, vận động quần chúng, tuy nhiên các đối tượng không hợp tác, ném cát sỏi, đá và các tổ công tác làm một số cán bộ, chiến sĩ Công an Thành phố bị thương.
Cơ quan chức năng đang tiếp tục giải quyết, ổn định tình hình
Khu vực đất đồng Sênh là đất quốc phòng, đã được Chính phủ giao Bộ Quốc phòng quản lý, sử dụng. Dự án A1 là dự án lớn, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh của quân đội và đất nước.
Việc khiếu kiện của một số công dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức đã được UBND TP. Hà Nội kết luận và tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, từ đầu năm 2017 đến nay, số công dân khiếu kiện liên tục lôi kéo, kích động người dân có các hành vi vi phạm pháp luật với mức độ vi phạm ngày càng nghiêm trọng; xâm chiếm đất quốc phòng; gây rối an ninh, trật tự trên địa bàn; cản trở các hoạt động bình thường, sinh hoạt của quần chúng nhân dân; chống người thi hành công vụ và bắt, giữ người trái pháp luật.
Đây là những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, cần phải xử lý nghiêm minh; không để ảnh hưởng đến tư tưởng trong cán bộ và nhân dân huyện Mỹ Đức nói riêng, TP. Hà Nội nói chung; gây xáo trộn, hoang mang tư tưởng, chia rẽ nội bộ nhân dân.
Hiện nay các cơ quan chức năng đang tiếp tục giải quyết và triển khai các biện pháp ổn định tình hình an ninh, trật tự tại xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức.