Triển vọng thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Czech lên tầm cao mới, đặc biệt trong hợp tác kinh tế

Thủ tướng CH Czech Petr Fiala thăm chính thức Việt Nam từ ngày 20-24/4. (Ảnh: QT)

Xin Đại sứ cho biết tầm quan trọng chuyến thăm của Thủ tướng Cộng hòa (CH) Czech tới Việt Nam lần này đối với quan hệ song phương?

Mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và CH Czech không ngừng được củng cố và phát triển trong suốt hơn 70 năm qua trên tất cả các lĩnh vực: chính trị ngoại giao, kinh tế, an ninh quốc phòng, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, hợp tác địa phương…

Sau hai năm bị ảnh hưởng do đại dịch Covid-19, thời gian gần đây, quan hệ chính trị đối ngoại giữa hai nước tiếp tục được đẩy mạnh và phát triển tích cực.

Trong năm 2022, hai bên trao đổi nhiều đoàn các cấp, đáng chú ý là chuyến thăm Czech của Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An kết hợp họp Uỷ ban liên Chính phủ Việt Nam - Czech về hợp tác kinh tế lần thứ VII, chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Jana Cenechova dự triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2022…

iếp nối thành công đó, năm 2023, Bộ trưởng Công thương Czech Josef Sikela thăm Việt Nam từ 19 - 22/2 và sắp tới là chuyến thăm của Thủ tướng Petr Fiala từ 20 - 22/4.

Chuyến thăm của Thủ tướng Petr Fiala đến Việt Nam lần này là chuyến thăm cấp cao đầu tiên giữa Việt Nam và Czech, kể từ sau chuyến thăm Czech của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc năm 2019.

Chuyến thăm của Thủ tướng Petr Fiala được thực hiện trong bối cảnh Czech đang thúc đẩy chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong đó Việt Nam được coi là một đối tác quan trọng. Chuyến thăm của Thủ tướng Petr Fiala mang lại triển vọng thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương Việt Nam-Cezch lên một tầm cao mới, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế-thương mại, đầu tư và quốc phòng.

Czech hiện coi Việt Nam là một trong những thị trường quan trọng nhất của Czech ngoài khối EU về phát triển thương mại và đầu tư.

Về quan hệ thương mại-đầu tư, tận dụng các lợi ích và ưu đãi mà Hiệp định EVFTA đem lại, quan hệ thương mại Việt Nam - Czech năm 2022 tiếp tục tăng trưởng khả quan. Theo số liệu của Bộ Công thương Czech tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam - Czech năm 2022 đạt hơn 2,34 tỷ USD, tăng 12, 5% so với số liệu cùng kỳ năm 2021 (2,08 tỷ USD).

Đại sứ Thái Xuân Dũng bắt tay Thủ tướng Petr Fiala trong buổi gặp gỡ với ngoại giao đoàn tại cung điện Liechtenstein. (Ảnh: HL)

Theo số liệu của Cục Đầu tư nước Ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam, tính đến tháng 2 năm nay, Czech có 41 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng số vốn đăng ký đạt 92,38 triệu USD, đứng thứ 50 trong số 142 nước và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam.

Các dự án đầu tư tiêu biểu của Czech vào Việt Nam tập trung vào lĩnh vực dịch vụ tài chính, sản xuất hàng tiêu dùng (Elmich), thiết bị điện (Hydra), bất động sản (chủ yếu là các công ty do kiều bào sở hữu) và sản xuất thiết bị cơ khí và vật liệu xây dựng. Tháng 10/2022 tập đoàn công nghiệp ô tô lớn nhất của Czech là Skoda đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư sản xuất và phân phối ô tô tại Việt Nam với tập đoàn Thành Công.

Đại sứ nhận định như thế nào về tiềm năng hợp tác kinh tế giữa hai nước trong bối cảnh kinh tế quốc tế có nhiều xu hướng mới hiện nay như kinh tế xanh, sạch, đa dạng các chuỗi cung ứng toàn cầu…?

Việt Nam và CH Czech là hai nền kinh tế có thể bổ trợ cho nhau. Việt Nam có thế mạnh về nông nghiệp, thuỷ hải sản, dệt may, da giày, đồ gỗ, công nghiệp điện tử và hàng tiêu dùng... có thị trường nội địa lớn, với gần 100 triệu dân, trong khi Czech là một trong những nước EU có nền tảng khoa học kỹ thuật và công nghệ tiên tiến.

Do vậy, Việt Nam có thể hợp tác với Czech trong việc chuyển giao công nghệ xanh, thân thiện với môi trường trong những lĩnh vực năng lượng và năng lượng tái tạo (chuyển đổi năng lượng, hiện đại hóa các nhà máy điện than của Việt Nam và hệ thống truyền tải điện, an ninh mạng, chuyển giao công nghệ trong ngành phát điện…).

Công nghiệp ô tô, công nghiệp mỏ, hợp tác nghiên cứu khảo sát vấn đề môi trường, xử lý nước thải, công nghiệp hóa dầu… là những lĩnh vực Việt Nam rất quan tâm và Czech có thế mạnh, như đã đề cập trong Nghị định thư ký kết giữa Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An và Thứ trưởng Bộ Công thương Czech Petr Třešňák tại Uỷ ban liên Chính phủ Việt Nam - Czech về hợp tác kinh tế lần thứ VII diễn ra tại Praha vào tháng 6/2022.

Bên cạnh đó, Việt Nam còn là một đất nước hòa bình, chính trị - xã hội luôn ổn định, môi trường đầu tư hấp dẫn, ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Đây được xem là lợi thế lớn cho các nhà đầu tư nước ngoài đến từ nhiều quốc gia khi đầu tư kinh doanh tại Việt Nam, trong đó có các nhà đầu tư đến từ Czech.

Hội chợ Ẩm thực và Văn hóa thông qua các cơ quan đại diện nước ngoài năm 2022 (Festival Ambasad Food & Culture 2022) do Đại sứ quán Việt Nam tại Czech tổ chức. (Ảnh: QT)

Thưa Đại sứ, công tác ngoại giao kinh tế đã và đang được Đại sứ triển khai như thế nào tại địa bàn, đâu là những định hướng quan trọng cho công tác này?

Do tác động của đại dịch Covid-19 cũng như xung đột Nga-Ukraine, tình hình kinh tế sở tại gặp rất nhiều khó khăn do lạm phát tăng cao, cuộc sống của người dân, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty, doanh nghiệp đều bị ảnh hưởng. Chính phủ Czech hiện đang áp dụng nhiều biện pháp nhằm kiểm soát lạm phát, phục hồi và phát triển kinh tế, do vậy đã ảnh hưởng không nhỏ đến các hoạt động ngoại giao kinh tế (NGKT) tại địa bàn.

Trên cơ sở Kế hoạch hành động của Bộ Ngoại giao (QĐ số 905/QĐ-BNG của BNG ngày 17/4/2023) triển khai Chương trình hành động của Chính phủ giai đoạn 2022-2026 thực hiện Chỉ thị số 15-CT/TW của Ban Bí thư về công tác NGKT phục vụ phát triển đất nước, để thúc đẩy công tác NGKT tại địa bàn, Đại sứ quán sẽ tập trung vào một số công tác sau:

(i) Tiếp tục phối hợp với Phòng Thương mại Czech, Bộ Công Thương Czech, Liên đoàn Công nghiệp Czech, Hội doanh nghiệp Việt Nam tại Czech… tổ chức hoạt động tọa đàm NGKT tìm kiếm khả năng hợp tác trong các lĩnh vực mới: kinh tế xanh, kinh tế số, năng lượng xanh, các lĩnh vực thương mại, đầu tư, y tế, giáo dục và hướng tới việc đưa lao động Việt Nam sang làm việc tại Czech…

(ii) Thúc đẩy triển khai kết quả của Khóa họp của Ủy ban liên chính phủ về hợp tác kinh tế Việt Nam - Czech lần thứ VII tại Praha (6/2022).

(iii) Tiếp tục đề nghị phía Czech vận động, thúc đẩy các nước thành viên EU khác sớm phê chuẩn EVIPA và dỡ bỏ “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam và đàm phán với Việt Nam để giảm thiểu các rào cản kỹ thuật mới đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam.

(iv) Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, tìm hiểu kinh nghiệm của bạn trong các vấn đề mới trong việc triển khai kinh tế đối ngoại của Việt Nam như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), thuế tối thiểu toàn cầu (GMT)…

(v) Tiếp tục thúc đẩy cộng đồng người Việt tại Czech đẩy mạnh việc tiêu thụ và phát triển các kênh phân phối hàng Việt Nam ở sở tại.

Định hướng quan trọng trong công tác NGKT thời gian tới cũng sẽ tập trung vào những lĩnh vực được đề cập trong chuyến thăm của Bộ trưởng Công thương Czech và của Thủ tướng Petr Fiala lần này.

Cộng đồng người Việt Nam tại CH Czech là một cộng đồng tương đối lớn, đoàn kết, trách nhiệm. Làm thế nào để phát huy hơn nữa nguồn lực kiều bào trong công cuộc xây dựng đất nước, thưa Đại sứ?

Cộng đồng người Việt Nam là cộng đồng châu Á lớn nhất tại CH Czech, là cộng đồng người Việt lớn thứ 3 tại Châu Âu.

Cho đến thời điểm hiện tại, cộng đồng người Việt sinh sống tại Czech có khoảng 96.000 người, là cộng đồng đoàn kết, cần cù, chịu thương, chịu khó, năng động, sáng tạo, tuân thủ pháp luật, đang từng bước hội nhập bền vững và có nhiều đóng góp thiết thực vào đời sống kinh tế, văn hóa - xã hội sở tại và gắn bó mật thiết, luôn hướng về quê hương, đất nước.

Tháng 7 năm nay là dấu mốc quan trọng kỷ niệm 10 năm cộng đồng người Việt Nam được chính phủ Czech công nhận là người dân tộc thiểu số tại Czech. Bên cạnh những đóng góp cho sở tại, cộng đồng người Việt tại Czech có nhiều dự án đầu tư và đang hoạt động hiệu quả tại Việt Nam, có thể kể đến như Khu công nghiệp Khai Quang, Vĩnh Phúc, Elmich Việt Nam, Khu Resort 5 sao The An Nam…

Đại sứ Thái Xuân Dũng thăm hỏi, chúc Tết tại Trung tâm thương mại Sapa những người Việt xa quê tháng 1/2023. (Ảnh: QT)

Để có thể phát huy hơn nữa nguồn lực kiều bào, Đảng và Nhà nước ta cần nỗ lực và quyết liệt hơn nữa trong công tác cải cách thủ tục hành chính, xây dựng cơ chế chính sách hoàn thiện hơn, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch cho các dự án đầu tư; triển khai các biện pháp thu hút sự hợp tác, đóng góp của trí thức, doanh nhân kiều bào đặc biệt là phải xây dựng được môi trường để các nhà khoa học kiều bào có điều kiện, động lực hơn nữa trong việc nghiên cứu sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển của khoa học công nghệ trong nước.

Bài trả lời phỏng vấn của Đại sứ tại tạp chí CZECH&SLOVAK LEADER - tạp chí tiếng Anh lớn nhất tại Czech đã có sức lan tỏa lớn, Đại sứ nhận định như thế nào về vai trò của truyền thông đối ngoại tại sở tại?

Công tác truyền thông đối ngoại tuyên truyền về chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và thành tựu phát triển của Việt Nam nhằm quảng bá, nâng cao hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế nói chung và ở sở tại nói riêng ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc tranh thủ sự ủng hộ, hợp tác của bạn bè quốc tế, huy động nguồn lực tại địa bàn đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam.

Những năm gần đây, các hoạt động đối ngoại truyền thông đã có sự chuyển biến rõ rệt về tổ chức, nội dung, hình thức, loại hình, quy mô, phương tiện kỹ thuật và ảnh hưởng xã hội trong việc đưa thông tin tới người nước ngoài ở Việt Nam, tới cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và tới bạn bè quốc tế.

Truyền thông đối ngoại góp phần tuyên truyền, qua đó thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ đối ngoại; Việt Nam là bạn, đối tác trách nhiệm, tin cậy trong cộng đồng quốc tế; đa phương hoá, đa dạng hoá và bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc dựa trên luật pháp quốc tế, bình đẳng giữa các quốc gia; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; duy trì môi trường hòa bình ổn định để thu hút mọi nguồn lực bên trong và bên ngoài cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Với nhận thức trên, đồng thời bám sát Đề án “Nâng cao hiệu quả công tác Thông tin đối ngoại của các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 14/7/2022 tại Quyết định số 837/QĐ-TTg, Đại sứ quán Việt Nam tại Czech đã chú trọng phát triển các kênh truyền thông chính thức của Đại sứ quán như facebook fanpage, website… và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị truyền thông như Thông tấn xã, VOV để phát huy đẩy mạnh thông tin về các hoạt động đối ngoại của Việt Nam tại nước sở tại, tận dụng cơ hội nâng cao hình ảnh đất nước.

Ngoài ra, Đại sứ quán còn thiết lập được nhiều mối quan hệ với các cơ quan truyền thông báo chí sở tại như Czech-Slovak leader, CTK (thông tấn xã Czech), Halo-Noviny (báo của Đảng cộng sản Czech), Parliament.cz (báo Quốc hội Czech)… để truyền tải những thông tin về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, qua đó lan tỏa thông điệp đối ngoại của Việt Nam, góp phần định vị hình ảnh Việt Nam với CH Czech nói riêng và bạn bè quốc tế nói chung.

Đối với chuyến công du của Thủ tướng Petr Fiala tới Việt Nam lần này, báo chí Việt Nam và CH Czech đều đánh giá cao chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Fiala, đồng thời kỳ vọng vào những kết quả thực chất đạt được trong các buổi làm việc sắp tới. Qua đó, các bên đều bày tỏ mong muốn chuyến thăm sẽ thúc đẩy mối quan hệ truyền thống hữu nghị nhiều mặt lên một tầm cao mới, hướng tới nhiều cơ hội hợp tác cụ thể trong nhiều lĩnh vực.