Xu hướng sản xuất tại chỗ lên ngôi, Trung Quốc hết thời là 'công xưởng thế giới'

Nga Đỗ
Cyrille Coutansais, tác giả cuốn La (re)localisation du Monde đã đưa ra kết luận này sau khi nghiên cứu về hiện tượng tái dịch chuyển các hoạt động kinh tế toàn cầu.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Trong cuốn sách vừa ra mắt vào tháng 5/2021, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hàng hải (CESM) Cyrille Coutansais, chuyên gia về kinh tế hàng hải, giảng dạy tại trường Khoa học Chính trị Paris-Sciences Po, đã ghi nhận hai điểm then chốt.

Làn sóng ngầm rút vốn khỏi Trung Quốc

Trước hết, hiện tượng tái chuyển dịch các hoạt động công nghiệp từ Trung Quốc được ghi nhận từ đầu những năm 2000. Đợt sóng ngầm này đã dâng cao vào quãng thời gian 2012-2013, khi xung đột tranh chấp chủ quyền biển đảo giữa Bắc Kinh và Tokyo bùng phát.

Kế tiếp là chính sách của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từ 2017 nhằm kêu gọi và khuyến khích các thương hiệu Mỹ “quay lại quê hương” để tạo việc làm “trên đất Mỹ cho người Mỹ”.

Xu hướng sản xuất tại chỗ lên ngôi, Trung Quốc hết thời là 'công xưởng thế giới'
Theo chuyên gia kinh tế hàng hải, việc đưa các công xưởng trở về nguyên quán hay chuyển từ thị trường to lớn là Trung Quốc đến một nơi khác đã trở thành điều cấp bách, do thái độ của người tiêu dùng. (Nguồn: Getty)

Riêng tại Pháp, từ năm 2012, dưới thời Tổng thống François Hollande, Bộ trưởng đặc trách Công nghiệp Arnaud Montebourg đã đưa ra khẩu hiệu “Made in France” (Sản xuất tại Pháp).

Từ đó tới nay, thương hiệu trang sức Pháp nổi tiếng Mauboussin đã chia tay với châu Á, đưa về châu Âu toàn bộ các hoạt động của mình, trong đó có 70% các sản phẩm làm ra được thực hiện trên đất Pháp.

Một ví dụ tiêu biểu khác là hãng xe Solex của Pháp hồi năm 1988 đã đóng cửa nhà máy tại Saint Quentin - vùng Aisne thuộc miền Đông Bắc nước Pháp để định cư tại Quảng Đông và tận dụng nguồn nhân công rẻ Trung Quốc.

Gần 30 năm sau, cũng tập đoàn nổi tiếng này với những chiếc xe đạp đã trở về Pháp và mở nhà máy ở Saint Lo, nhưng những chiếc xe đạp cổ điển được thay thế bằng xe đạp điện.

Nhà máy ở Saint Lo vùng Manche (Tây Bắc nước Pháp) đã tuyển dụng 55 công nhân, sản xuất ba kiểu xe Solex khác nhau. Năm 2016, doanh thu của tập đoàn lên tới 11 triệu Euro.

Đại dịch Covid-19 chỉ là yếu tố gần và rõ rệt nhất, thôi thúc các nước công nghiệp phát triển và đẩy mạnh chiến lược “hồi hương” một số hoạt động công nghiệp, hoặc đi tìm những bãi đáp mới, tránh để tất cả trứng vào “một giỏ” là Trung Quốc.

Điểm nổi bật thứ hai là việc “tái dịch chuyển” các hoạt động kinh tế cả trong lĩnh vực công nghiệp lẫn và dịch vụ không chỉ là một khẩu hiệu suông.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hàng hải Pháp Cyrille Coutansais giải thích: “Giờ đây có thể tính đến khả năng tái dịch chuyển các cơ sở trở lại về các nước công nghiệp phát triển nhờ những phát minh, công nghệ mới.

Những công nghệ mới này đã bước vào giai đoạn chín muồi, hoạt động có hiệu quả. Ở đây tôi muốn nói đến công nghệ robot, đến trí thông minh nhân tạo càng lúc càng tiến bộ và tinh vi, hay đến máy in 3 chiều”.

Hiện tại vẫn còn một số lĩnh vực các nước chậm phát triển chiếm lợi thế, bởi vì công nghệ robot chưa thay thế được hết tất cả công việc của công nhân trong mọi ngành nghề. Điển hình là trong ngành dệt may.

Tuy nhiên, đối với những ngành công nghiệp như xe hơi hay máy bay, phụ tùng sản xuất tại châu Âu hay tại một nước chậm phát triển, giá cả không có nhiều sự khác biệt.

Xu hướng sản xuất, tiêu thụ tại chỗ gia tăng

Theo quan điểm của chuyên gia kinh tế hàng hải Cyrille Coutansais, việc đưa các công xưởng trở về nguyên quán hay chuyển từ thị trường to lớn là Trung Quốc đến một nơi khác đã trở thành điều cấp bách, do thái độ của người tiêu dùng.

Chuyên gia này nói: “Internet đã làm thay đổi toàn bộ cung cách của người tiêu dùng. Người tiêu dùng có rất nhiều thông tin về mặt hàng mà họ muốn mua vào, ví dụ như sản phẩm được sản xuất từ đâu, món hàng đó có tôn trọng các chuẩn mực về lao động, về an toàn, môi trường hay không…

Tại châu Âu, những đòi hỏi về các tiêu chí này ngày càng cao. Do đó, mua hàng giá rẻ không nhất thiết là một ưu tiên đối với tất cả mọi người.

Điểm thứ hai, người ta có thể mua hàng ở bất kỳ nơi nào trên thế giới và thời gian giao hàng càng lúc càng được thu hẹp lại. Nói một cách dễ hiểu, khi đặt mua hàng, không mấy ai còn kiên nhẫn đợi chờ.

Điều đó có nghĩa là nếu khách hàng phải đợi quá lâu thì họ sẽ chuyển sang một nhà cung cấp khác. Do vậy, tốt hơn hết là sản xuất tại chỗ để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của khách hàng”.

Tác giả cuốn La (re)localisation du Monde sử dụng mô hình nền “kinh tế lego” để giải thích thêm vì sao Trung Quốc không còn hấp dẫn như 10, 15 năm về trước, khi mà nhờ các phương tiện vận chuyển đường biển, nước này đã trở thành "xưởng lắp ráp" của thế giới.

Cụ thể, mô hình đó từng rất có lợi. Chẳng hạn như đặt mua một số phụ tùng của Trung Quốc, số khác của Brazil hay Hàn Quốc rồi chở tất cả về Trung Quốc để lắp ráp vì nơi đây có nhân công rẻ. Nhờ thế mà Trung Quốc mới được mệnh danh là "công xưởng của thế giới".

Tin liên quan
Đông Nam Á có thể thay thế Trung Quốc trở thành Đông Nam Á có thể thay thế Trung Quốc trở thành 'công xưởng thế giới'?

Thế rồi những thành phẩm đó sẽ được đóng thùng, xuất khẩu ra khắp 5 châu. Nhưng giờ đây, nhân công tại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới không còn rẻ nữa để tiếp tục thu hút các hãng nước ngoài mở thêm chi nhánh tại đây.

Thêm vào đó, Trung Quốc nói riêng và châu Á nói chung ngày nay đã tập trung quá nhiều vào một số lĩnh vực, mà tiêu biểu nhất là ngành công nghệ chip điện tử. Hơn một chục năm trước, người ta còn thấy một vài tập đoàn của châu Âu, Mỹ, nhưng giờ đây, cả thế giới chỉ trông cậy vào môt vài đại tập đoàn như TSMC của vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc), hay Samsung của Hàn Quốc.

Trong bối cảnh đó, Trung Quốc đang đánh mất "lá bài chủ" quan trọng nhất để thu hút đầu tư nước ngoài. Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hàng hải của Pháp khẳng định: “Thời kỳ Trung Quốc là công xưởng của thế giới đã chấm dứt”.

Ông nói tiếp: “Từ vài năm trở lại đây, Trung Quốc đã không còn là 'công xưởng' thế giới. Khá nhiều lĩnh vực giảm bớt hoạt động tại nước này để phát triển ở những nơi khác. Ví dụ trong ngành dệt may, điểm đến giờ đây là Bangladesh hay Pakistan chứ người ta không còn tiếp tục mở thêm nhà máy tại Trung Quốc nữa”.

Bên cạnh đó, từ sau căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc về tranh chấp chủ quyền biển đảo, Tokyo đã mạnh mẽ khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp di dời cơ sở sang Việt Nam, Ấn Độ… Các quốc gia này có nhân công rẻ hơn, đồng thời Tokyo cũng bớt lệ thuộc vào Bắc Kinh.

Hiện tượng này có trở nên rõ rệt hơn nữa sau đại dịch Covid-19 hay không? Theo chuyên gia Coutansais, thế giới đang có khuynh hướng “sản xuất nơi nào để phục vụ thị trường nơi đó”.

Các nhà máy ở châu Á để phục vụ người tiêu thụ châu Á, các hãng xưởng ở Mỹ để đáp ứng nhu cầu của thị trường của châu Mỹ, trong khi nhà máy tại châu Âu, xung quanh Địa Trung Hải thì phục vụ khách hàng của châu Âu.

Trong bối cảnh này, việc đưa các nhà máy đến gần với người tiêu dùng là xu hướng chung”.

TIN LIÊN QUAN
Hội tụ lợi thế, Việt Nam có tiềm năng trở thành một công xưởng của thế giới
Bất chấp lệnh cấm của ông Trump, công ty Mỹ vẫn muốn 'bắt tay' với Trung Quốc
Trung Quốc hắt hơi, cả thế giới bắt đầu cảm lạnh
Thâm Quyến – Từ làng chài cổ đến công xưởng của thế giới
(theo RFI)

Đọc thêm

Tổng thống Iran ‘rục rịch’ thăm Turkmenistan

Tổng thống Iran ‘rục rịch’ thăm Turkmenistan

Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian chia sẻ về công tác chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng thống Iran Ebrahim Raisi tới Turkmenistan.
Bộ Công Thương khẳng định năm 2024 sẽ không để xảy ra tình trạng thiếu điện

Bộ Công Thương khẳng định năm 2024 sẽ không để xảy ra tình trạng thiếu điện

Chiều 29/3, Bộ Công Thương đã tổ chức họp báo thường kỳ thông tin về tình hình sản xuất công nghiệp, thương mại tháng 3 và 3 tháng đầu năm ...
XSHCM 30/3, trực tiếp kết quả xổ số TP Hồ Chí Minh hôm nay 30/3/2024. XSHCM thứ 7

XSHCM 30/3, trực tiếp kết quả xổ số TP Hồ Chí Minh hôm nay 30/3/2024. XSHCM thứ 7

XSHCM 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số TP Hồ Chí Minh hôm nay - XSHCM 30/3/2024. xổ số thành phố. xo so Ho Chi Minh. KQXSHCM.
Vietlott 30/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 7 ngày 30/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 30/3, kết quả xổ số Vietlott Power thứ 7 ngày 30/3/2024. xổ số Power 655 hôm nay

Vietlott 30/3 - Vietlott Power 30/3. Trực tiếp kết quả xổ số Vietlott hôm nay thứ 7 ngày 30/3/2024. xo so Vietlott 655 hôm nay. xs Power hom nay.
XSHG 30/3, trực tiếp kết quả xổ số Hậu Giang hôm nay 30/3/2024. KQXSHG thứ 7

XSHG 30/3, trực tiếp kết quả xổ số Hậu Giang hôm nay 30/3/2024. KQXSHG thứ 7

XSHG 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Hậu Giang hôm nay - XSHG 30/3/2024.Ket qua xo so Hau Giang. kết quả xổ số Hậu Giang ngày 30 tháng ...
XSLA 30/3, trực tiếp kết quả xổ số Long An hôm nay 30/3/2024 - KQXSLA thứ 7

XSLA 30/3, trực tiếp kết quả xổ số Long An hôm nay 30/3/2024 - KQXSLA thứ 7

XSLA 30/3 - Trực tiếp kết quả xổ số Long An hôm nay - XSLA 30/3/2024. ket qua xo so Long An. KQXSLA thứ 7. kết quả xổ số Long ...
Bộ Công Thương khẳng định năm 2024 sẽ không để xảy ra tình trạng thiếu điện

Bộ Công Thương khẳng định năm 2024 sẽ không để xảy ra tình trạng thiếu điện

Chiều 29/3, Bộ Công Thương đã tổ chức họp báo thường kỳ thông tin về tình hình sản xuất công nghiệp, thương mại tháng 3 và 3 tháng đầu năm 2024.
Giá tiêu hôm nay 30/3/2024, người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền cho hàng chất lượng cao, nông dân khó khăn với nhiều lựa chọn thay thế cây tiêu

Giá tiêu hôm nay 30/3/2024, người tiêu dùng sẵn sàng trả nhiều tiền cho hàng chất lượng cao, nông dân khó khăn với nhiều lựa chọn thay thế cây tiêu

Giá tiêu hôm nay 30/3/2024 tại thị trường trong nước giảm nhẹ ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 92.000 – 95.000 đồng/kg.
Tổng Cục Thống kê họp báo: Điểm sáng FDI quý I/2024, vốn FDI tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước

Tổng Cục Thống kê họp báo: Điểm sáng FDI quý I/2024, vốn FDI tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước

Ngày 29/3 Tổng cục Thống kê tổ chức Họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế – xã hội quý I/2024. Bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng chủ trì cuộc họp báo.
Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê hôm nay 29/3/2024: Giá cà phê thế giới quay đầu giảm mạnh, thị trường đón tín hiệu mới, sắp 'có biến'?

Giá cà phê robusta thế giới dự kiến còn hướng lên vùng kỷ lục 4.000 USD/tấn. Giá cà phê trong nước sẽ tiếp tục hướng tới các mức trên 100.000 đồng/kg...
Giá heo hơi hôm nay 29/3: Giá heo hơi tiếp đà giảm; sản lượng thịt hơi xuất chuồng tăng

Giá heo hơi hôm nay 29/3: Giá heo hơi tiếp đà giảm; sản lượng thịt hơi xuất chuồng tăng

Giá heo hơi hôm nay tiếp đà giảm 1.000 đồng/kg. Hiện tại, giá khảo sát ở các tỉnh thành dao động trong khoảng 58.000 - 62.000 đồng/kg.
Giá xăng dầu hôm nay 29/3: Giảm nhẹ; trong nước tăng mạnh, xăng RON 95-III tăng hơn 500 đồng/lít

Giá xăng dầu hôm nay 29/3: Giảm nhẹ; trong nước tăng mạnh, xăng RON 95-III tăng hơn 500 đồng/lít

Giá xăng dầu hôm nay 29/3, giá dầu Brent và WTI giảm nhẹ. Xăng trong nước được điều chỉnh tăng mạnh từ chiều 28/3, riêng xăng RON 95-III tăng hơn 500 đồng/lít.
Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Trong hội họa, bức tranh được coi là hoàn hảo khi có một điểm nhấn thu hút mọi ánh nhìn của người xem. Trong lĩnh vực kiến trúc đô thị hiện đại, các tòa tháp ...
Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Bất động sản mới nhất: Thị trường đặc biệt nhạy cảm với thông tin quy hoạch, các phân khúc hút vốn ngoại, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều dự án

Tránh rủi ro khi đầu tư 'đón sóng' quy hoạch hạ tầng, các phân khúc địa ốc thu hút nguồn vốn ngoại… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Bất động sản mới nhất: Giải mã hiện tượng giá chung cư Hà Nội tăng vù vù, cơn sốt ‘món khoái khẩu’ đất nền đang trở nên khác biệt

Giá chung cư Hà Nội liên tục tăng, đất nền vẫn được săn đón, Vinhomes rộng cửa đầu tư dự án tại Long An… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất
Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Bất động sản mới nhất: Chung tay phá ‘cục máu đông’, nhà giá rẻ đang ‘tuyệt chủng’, giá đất ven Hà Nội tăng theo dự án vành đai 4

Nỗ lực lấy lại niềm tin vào thị trường; nguồn cung khan hiếm, giá nhà tăng cao… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bất động sản mới nhất: Đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà ở trong nước, TPHCM thu hồi đất 31 dự án, mức phạt khi chậm sang tên sổ đỏ

Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện để Việt kiều sở hữu nhà trong nước, TPCM thu hồi đất 31 dự án trong năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Bất động sản mới nhất: Chính phủ yêu cầu giải quyết việc ‘thổi giá’, giải mã hiện tượng giá chung cư tăng vù vù, chuyên gia hiến kế

Yêu cầu khắc phục nghịch lý thừa nhà cao cấp, giá nhà trung bình ở Việt Nam cao gấp gần 24 lần thu nhập… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/3: Đồng USD leo dốc trước dữ liệu lạm phát quan trọng của Mỹ; Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/3: Đồng USD leo dốc trước dữ liệu lạm phát quan trọng của Mỹ; Yen Nhật giảm mạnh

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/3 ghi nhận đồng USD tăng giá trước khi dữ liệu lạm phát quan trọng của Mỹ được công bố.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3: Yen Nhật 'long đong', USD trên đà tăng trưởng vững chắc

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/3 ghi nhận đồng USD đang trên đà tăng trưởng hằng quý vững chắc.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3: Đồng USD tăng nhẹ, Yen Nhật đón tin không vui

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 27/3 ghi nhận USD tăng nhẹ khi các nhà giao dịch chờ đợi các dữ liệu mới về chính sách tiền tệ của Fed.
Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Từ ngày 1/7/2024, chuyển khoản trên 10 triệu phải xác thực bằng khuôn mặt vân tay

Tôi đọc được thông tin tới đây nếu chuyển khoản trên 10 triệu thì phải xác thực bằng khuôn mặt, vân tay. Vậy thông tin này có đúng không? – Độc giả Hà Phương
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3: Đồng Yen trượt dốc, giới chức Nhật Bản bàn về khả năng can thiệp chính thức

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 26/3 ghi nhận đồng USD quay đầu giảm, trong khi đó, Yen Nhật cũng không giữ được mức tăng lâu dài.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3: USD tăng cao kéo Euro lao dốc, trong nước liên trục đi lên

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 25/3 ghi nhận đồng USD tăng cao, phục hồi toàn bộ khoản lỗ và kéo đồng Euro xuống thấp hơn.
Phiên bản di động