| Phiên tòa xét xử Duch sẽ kết thúc vào đầu tháng 7 tới. |
“Tôi xin nhận trách nhiệm về những gì đã xảy ra tại nhà tù Tuol Sleng. Tôi xin lỗi những người còn sống cũng như những thân nhân của những người đã chết một cách đau đớn dưới thời Khmer Đỏ. Tôi không cầu xin sự tha thứ ngay bây giờ, nhưng hy vọng sau này các bạn sẽ tha thứ cho tôi”. Đó là những lời xin lỗi muộn màng của Kaing Guek Eav (còn được gọi là Duch), cai ngục nhà tù Tuol Sleng, trong phiên xét xử những tội ác của chế độ diệt chủng Khmer Đỏ tại Campuchia, được Tòa án do Campuchia và Liên hợp quốc phối hợp thành lập (ECCC), tiến hành ngày 30/3.
Duch năm nay 66 tuổi, từng là giáo viên dạy toán trước khi trở thành cai ngục nhà tù Tuol Sleng - một trong những ký ức đáng sợ nhất của người dân Campuchia, nơi hơn 16.000 người, cả đàn ông, phụ nữ và trẻ em, được cho là đã bị tra tấn dã man trước khi bị giết chết. Duch không chỉ là nhân vật đầu tiên của Khmer Đỏ bị đem ra xét xử mà còn là nhân vật duy nhất đến lúc này tỏ ra hối hận về hành động của mình. Bị cáo buộc các tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh, nhưng vì tòa không có thẩm quyền tuyên án tử hình nên hình phạt cao nhất mà Duch có thể phải nhận là án tù chung thân.
Đây là phiên xử đầu tiên đòi công lý cho cái chết của khoảng 1,7 triệu người Campuchia vì bị bỏ đói, thiếu thuốc men hay sống trong tình cảnh tồi tệ giống như nô lệ dưới thời Khmer Đỏ cầm quyền từ năm 1975-1979. Sau 30 năm, tội ác của Khmer Đỏ đã được đưa ra xét xử trong một phiên tòa, được coi là cơ hội cuối cùng để những nhân vật cầm đầu Khmer Đỏ đối mặt với công lý. Trước đó, Pol Pot, thủ lĩnh Khmer Đỏ, đã chết tại một điểm dọc biên giới Thái Lan năm 1998. Một nhân vật chủ chốt khác của Khmer Đỏ là Ta Mock, chỉ huy quân đội của Pol Pot cũng đã chết.
Phiên xử Duch sẽ kết thúc vào đầu tháng 7 tới. Sau Duch, các nhân vật sẽ bị đưa ra xét xử là “Anh Hai” Noun Chea, cựu Chủ tịch Khmer Đỏ Khieu Samphan và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Ieng Sary cùng vợ ông ta. Bộ trưởng Thông tin Campuchia Khieu Kanharith cho biết phiên xử đã được đài phát thanh và truyền hình nhà nước Campuchia phát trực tiếp và ước tính có khoảng 70% trong số 14,3 triệu dân nước này theo dõi phiên xử dự kiến sẽ kéo dài trong nhiều tháng. “Đó sẽ là một quá trình xét xử đầy đau thương nhưng với quá trình này, chúng tôi tin rằng, nó có ý nghĩa rằng cuối cùng công lý đã được thực thi”, người phát ngôn phiên tòa Helen Jarvis nói.
Đình Nguyên