Viện Nghiên cứu Brookings (Mỹ) mới đây đăng bài viết của tác giả Elaine Kamarck - chuyên gia nghiên cứu về thể chế và là Giám đốc Chương trình Quản lý công thuộc Viện Brookings - đánh giá về 100 ngày đầu cầm quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Bài viết cho rằng, tính cách hay tính khí của ông Trump chính là yếu tố làm ông “mất điểm”.
Thất bại lấn át thành tựu
Do trong suốt chiến dịch tranh cử, ông Trump khoe khoang và đưa ra cam kết táo bạo về những điều tốt đẹp mà ông sẽ làm trên cương vị tổng thống nên khi đến mốc 100 ngày đầu tiên, nhiều người không khỏi thất vọng bởi hầu hết các ý kiến đều cho rằng quãng thời gian vừa qua, ông Trump thất bại nhiều hơn thành công. Trong thời điểm 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ, phần lớn các tổng thống Mỹ đang tận hưởng "kỳ trăng mật", nhưng riêng ông Trump có vẻ đang tiến tới vụ "ly hôn".
| Ông Trump được cho là có tính khí khó lường. (Nguồn: Indianexpress) |
Nhờ có giới truyền thông mà tất cả những thành công và thất bại của ông Trump trong 100 ngày đầu cầm quyền đều trở nên nổi tiếng. Nói về thành tựu, ông Trump đã bổ sung một thẩm phán mới, đáng kính trọng vào Tòa án Tối cao Mỹ; trừng phạt Syria vì sử dụng vũ khí hóa học đối với người dân; điều khiển thị trường chứng khoán phát triển - một trong những thị trường chứng khoán tốt nhất trong lịch sử hiện đại.
Tuy nhiên, những thất bại của ông Trump có vẻ đã lấn át tất cả những thành tựu trên. Trước hết là những thông tin về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ theo hướng có lợi cho ông Trump. Sau đó, khi bắt đầu điều hành Chính phủ, ông Trump nhận ra rằng những kỹ năng trong xây dựng thỏa thuận của ông không thể bù đắp được sự thiếu hụt về am hiểu chính sách. Ông đã thất bại 2 lần trong các sắc lệnh hành pháp về vấn đề nhập cư, buộc phải rút lại tuyên bố dành một số tiền lớn vào xây bức tường ở biên giới Mexico trong các cuộc đàm phán về ngân sách nhằm duy trì hoạt động của chính phủ.
Trump đã thay đổi 180 độ đối với các vấn đề lớn như NATO - tổ chức mà ông cho là "lỗi thời", Syria, Trung Quốc và Ngân hàng Xuất Nhập khẩu (Exim Bank) và có lẽ cả NAFTA (Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ). Ông đã chậm trễ hơn các tổng thống Mỹ khác trong bổ nhiệm các vị trí quan trọng trong nội các cần thiết để chính phủ hoạt động. Đặc biệt, tỷ lệ ủng hộ ông trong giai đoạn này thấp hơn bất cứ vị tổng thống Mỹ nào trong lịch sử hiện đại.
Không có lửa, sao có khói
Điều khiến nhiệm kỳ của Trump khác với các tổng thống Mỹ khác là tính khí của ông. Các vị tổng thống Mỹ thường là những người khá phức tạp. Họ có xu hướng cảm thấy cái gì thuộc hay không thuộc lợi ích của chính họ và theo đó mà hành động. Nhưng đến nay, ông Trump lại hành xử theo cách làm suy giảm chính lợi ích của mình. Chẳng hạn, về vấn đề Nga can thiệp vào cuộc bầu cử ở Mỹ, có thể ông Trump không liên can, nhưng phần lớn mọi điều ông nói hay làm kể từ cuộc bầu cử lại làm người ta nghi ngờ, càng khiến người ta nhớ đến câu thành ngữ "Không có lửa làm sao có khói".
| Tính khí thất thường của ông Trump đã làm ảnh hưởng đến thành tựu trong 100 ngày cầm quyền đầu tiên. (Nguồn: Flickr) |
Hơn nữa, ông liên tục nói những điều không đúng sự thật như cựu Tổng thống Barack Obama nghe lén ông, hay chiến thắng của ông là chiến thắng lớn nhất kể từ thời Ronald Reagan, công kích giới báo chí... khiến người ta thấy dường như ông đang cố gắng để tạo ra kẻ thù chứ không phải bạn bè. Thậm chí, có những thời điểm phát ngôn trước đám đông của vị tân tổng thống hoàn toàn không phù hợp.
Tác giả bài viết đặt câu hỏi tại sao một vị Tổng thống Mỹ lại xuất hiện trước bữa tiệc của "Ngày cầu nguyện toàn quốc" và nói về việc người thay thế ông trong chương trình truyền hình thực tế (ông Arnold Schwarzenegger - cựu Thống đốc bang California) thảm hại như thế nào? Tại sao ông lại đến trụ sở CIA và than phiền về việc báo chí ước tính quy mô của đám đông trong lễ nhậm chức bằng số thành viên cao cấp trong giới tình báo Mỹ?
Thậm chí, bài phân tích đưa ra giả định rằng nếu một người chín chắn hơn, dễ có thiện cảm hơn như Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence làm tổng thống và có 100 ngày đầu tiên cũng giống như ông Trump thì chắc chắn vẫn bị chỉ trích, đặc biệt là về việc đảng Cộng hòa không sẵn sàng để thực hiện những chính sách nghiêm túc. Tuy nhiên, chắc chắn điều đó cũng chẳng tới mức làm dấy lên những lo ngại về việc “bị rối loạn” như kiểu người ta lo ngại về ông Trump, khi tính khí của ông đã tác động quá nhiều tới những đánh giá về 100 ngày đầu trên cương vị người đứng đầu cường quốc số 1 thế giới. Và đó chính là vấn đề thực sự của ông Trump, tác giả bài viết kết luận.