| Lãnh đạo ba nước Mỹ, Anh, Australia cùng nhau xuất hiện, công bố về việc thiết lập mối quan hệ đối tác an ninh ba bên, có tên gọi là AUKUS, ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vào ngày 15/9. (Nguồn: AFP) |
Phát biểu với các phóng viên, một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cho hay, theo quy định của quan hệ đối tác mới được Tổng thống nước này Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Thủ tướng Australia Scott Morrison công bố, Washington và London sẽ cung cấp cho Canberra công nghệ và năng lực triển khai các tàu ngầm hạt nhân.
Trong một thông báo, Tổng thống Biden nhấn mạnh: “Tất cả chúng ta đều nhận thấy sự cấp thiết của yêu cầu đảm bảo hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong dài hạn”.
Trong khi đó, Thủ tướng Morrison cho biết, các tàu ngầm sẽ được đóng tại Adelaide với sự hợp tác chặt chẽ của Mỹ và Anh, đồng thời khẳng định Australia sẽ không trang bị vũ khí hạt nhân và sẽ tiếp tục tuân thủ tất cả các nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân của Canberra.
Thủ tướng Johnson gọi đây là một quyết định quan trọng đối với Australia để có được công nghệ chế tạo tàu ngầm hạt nhân và thỏa thuận này sẽ làm cho thế giới trở nên an toàn hơn.
Theo người đứng đầu chính phủ Anh, đây sẽ là một trong những dự án phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật cao nhất trên thế giới.
Ông Johnson nhấn mạnh: “Australia là một trong những bạn bè lâu đời nhất của chúng tôi, một quốc gia gần gũi, một nền dân chủ cùng chí hướng và một đối tác tự nhiên trong công trình khổng lồ này”.
Giới chức Mỹ nhấn mạnh, quyết định trên được đưa ra không liên quan hoạt động cung cấp vũ khí hạt nhân cho Australia.
Các tàu ngầm sẽ không được triển khai với vũ khí hạt nhân, song sẽ cho phép hải quân Australia hoạt động một cách yên tĩnh hơn, trong thời gian dài hơn và đưa ra khả năng răn đe trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Ngoài ra, mối quan hệ đối tác ba bên cũng sẽ bao gồm hợp tác trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và không gian mạng, nhưng không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào.
Theo các quan chức Mỹ, đây là quyết định mang tính lịch sử, phản ánh quyết tâm của chính quyền Tổng thống Biden trong việc xây dựng quan hệ đối tác mạnh mẽ hơn để duy trì hòa bình và ổn định trên toàn bộ khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Trước đó, đài ABC cho biết, theo AUKUS, Australia, Mỹ và Anh dự kiến sẽ định hướng lại các hạm đội tàu ngầm và tàu chiến của 3 nước để đối phó với phạm vi hiện diện ngày càng mở rộng của Trung Quốc trong khu vực.
Hải quân các nước đồng minh dự kiến sẽ tăng cường sự hiện diện ở phía Bắc Australia, trong đó có khu vực Biển Đông, như một phần của nỗ lực phối hợp ba lục địa chống lại những hành vi xâm lược lãnh thổ của Bắc Kinh.
Ngay sau thông báo của 3 quốc gia trên, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã lên tiếng chỉ trích AUKUS, đồng thời cho rằng, Washington, London và Canberra nên “từ bỏ tư duy Chiến tranh Lạnh và định kiến về ý thức hệ”.