| Các thành viên Hạ viện Mỹ tham gia vòng bỏ phiếu thứ 4 bầu chọn chức chủ tịch cơ quan lập pháp này ngày 4/1/2023. (Nguồn: Reuters) |
Xử lý vấn đề nội bộ - ưu tiên hàng đầu
Đối với Đảng Cộng hòa hiện nay, một câu hỏi không có câu trả lời rõ ràng là: Ai sẽ trở thành Chủ tịch Hạ viện sau ông Kevin McCarthy?
Không chắc rằng có ứng cử viên nào của Đảng Cộng hòa cũng có thể hội đủ 218 phiếu, nếu các nghị sỹ có mặt đầy đủ và tham gia bỏ phiếu, để có được một trong những vị trí quyền lực nhất trong chính phủ, chỉ đứng thứ hai sau tổng thống.
Hai đảng viên lâu năm và có đường lối cứng rắn, lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện là ông Steve Scalise của bang Louisiana và Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan của bang Ohio đã bắt đầu thực hiện các cuộc gọi và nhắn tin để tìm kiếm sự ủng hộ từ các đồng nghiệp.
Bên cạnh đó, với việc Hạ viện đang cố gắng bầu chọn một nhà lãnh đạo mới ngay trong tuần tới, còn một số người khác đang chờ đợi thời cơ, bao gồm Chủ tịch Ủy ban Nghiên cứu đảng Cộng hòa Kevin Hern của bang Oklahoma.
Cuộc bầu cử hỗn loạn của ông McCarthy vào vị trí Chủ tịch Hạ viện hồi tháng 1/2023 với 15 vòng bỏ phiếu đã khiến ông rơi vào thế yếu, góp phần dẫn đến việc ông bị bãi nhiệm, một động thái chưa từng có trong lịch sử. Giờ đây, các đảng viên Cộng hòa muốn các thành viên trong đảng giải quyết vấn đề nội bộ trước khi tiến hành bỏ phiếu.
Đảng Cộng hòa có kế hoạch bắt đầu quá trình này trong nội bộ tại một diễn đàn vào tối 10/10. Đảng Cộng hòa sẽ bỏ phiếu tán thành và chỉ cần đạt được đa số phiếu. Theo ba nguồn thạo tin, cựu Tổng thống Donald Trump, ứng cử viên hàng đầu cho đề cử của Đảng Cộng hòa rất có thể để tham dự diễn đàn trên.
Cuộc tranh cử thực sự có thể diễn ra sớm nhất là vào ngày 11/10 khi Hạ viện tổ chức lần họp tiếp theo. Nhưng nỗ lực để bầu ra chủ tịch có thể dễ dàng bị trì hoãn nếu không đạt được sự đồng thuận từ trước.
Đảng viên Dân chủ cũng sẽ bỏ phiếu, nhưng Đảng Cộng hòa chiếm đa số mong manh và nắm quyền quyết định Chủ tịch tiếp theo.
| Hạ nghị sĩ Steve Scalise (trái) và Hạ nghị sĩ Jim Jordan (phải) là hai ứng cử viên đầu tiên cho chức Chủ tịch Hạ viện Mỹ. (Nguồn: Maine Wire) |
Những cái tên tiềm năng
Sau đây là một số nghị sỹ đang cạnh tranh chức Chủ tịch Hạ viện:
Lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Steve Scalise
Ông Steve Scalise hiện là Đảng viên Cộng hòa hàng đầu tại Hạ viện, được coi là một người bảo thủ nhiệt thành. Ông sẽ là sự lựa chọn hợp lý đối với nhiều đảng viên Cộng hòa. Ông có kinh nghiệm lâu năm trong vai trò lãnh đạo.
Tuy nhiên, ông Scalise đang đối mặt với bệnh đa u tủy, một dạng ung thư máu và đang điều trị bằng hóa trị. Một số người đặt ra câu hỏi về việc liệu ông có thể đảm nhận vị trí Chủ tịch Hạ viện hay không, vốn thường đòi hỏi một lịch trình làm việc gần như không ngừng nghỉ.
Những đảng viên Cộng hòa ôn hòa, chẳng hạn như Hạ nghị sỹ Tony Ganzales của bang Texas và các nghị sỹ cực hữu, trong đó có Hạ nghị sỹ Matt Gaetz của bang Florida, đều lên tiếng ủng hộ về khả năng ông Scalise lãnh đạo Hạ viện, cho thấy khả năng việc ông ứng cử có thể đoàn kết các phe phái trong đảng.
Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Hạ viện Jim Jordan
Hạ nghị sỹ Jim Jordan của bang Ohio, người sáng lập House Freedom Caucus (một nhóm chính trị trong Quốc hội), có thể sẽ là lựa chọn của những người bảo thủ theo đường lối cứng rắn.
Ông Jordan, trúng cử nghị sỹ Hạ viện lần đầu tiên vào năm 2007, đã cố gắng hỗ trợ nỗ lực của ông McCarthy nhằm gắn kết các đảng viên Cộng hòa với nhau. Ông là một trong những nhân tố chủ chốt ủng hộ ông McCarthy kể từ khi Đảng Cộng hòa giành lại đa số tại Hạ viện.
Phát biểu trước các phóng viên ngày 4/10, ông Jordan cho biết: “Tôi cảm thấy mình có thể đoàn kết các cử tri bảo thủ trên toàn quốc và có thể lôi kéo những người ôn hòa trong đảng của mình”.
Chủ tịch Ủy ban Nghiên cứu Kevin Hern
Ông Hern là lãnh đạo Ủy ban Nghiên cứu của Đảng Cộng hòa, nhóm bảo thủ lớn nhất tại Hạ viện và nổi tiếng là một nhà lập pháp tập trung vào chính sách.
So với các ứng viên như hai ông Scalise và Jordan, ông Hern mới được bầu vào Hạ viện chưa lâu, từ năm 2018. Tuy nhiên, ông coi kinh nghiệm của mình trong thế giới kinh doanh là một tài sản có giá trị.
Phát biểu trước các phóng viên mới đây, ông nói: “Tôi nghĩ cần phải có các kỹ năng khác nhau. Xung đột là điều thường thấy khi có quá nhiều người làm việc cùng nhau và để tìm ra được các giải pháp chung cần có kinh nghiệm”.
Trong cuộc tranh cử tháng 1/2023, ông Hern là một trong những ứng cử viên được những người bảo thủ đề cử.
Đảng Cộng hòa đang tiến hành một cuộc chạy đua để tìm ra người sẽ giữ ghế Chủ tịch Hạ viện. Trong khi đó, Đảng Dân chủ một lòng chọn Lãnh đạo phe thiểu số Hakeem Jeffries của bang New York là ứng cử viên cho ghế Chủ tịch Hạ viện, tương tự như những gì họ đã làm vào tháng 1/2023.
Một số đảng viên Cộng hòa cực hữu đã chỉ ra rằng chức Chủ tịch không nhất thiết phải là thành viên Hạ viện và đề nghị để ông Trump hoặc một trong những người thân tín của ông giữ chức vụ này. Một động thái như vậy là chưa có tiền lệ.
Một trong nhiều yếu tố dẫn đến việc ông McCarthy bị bãi nhiệm là những lời cam kết gây nhiều tranh cãi mà ông buộc phải đưa ra khi cố gắng thông qua dự luật ngân sách và giữ vững đa số hẹp của đảng này. Do đó, những cam kết của Chủ tịch Hạ viện tiếp theo sẽ được dõi theo một cách cẩn thận.