| Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cùng phu nhân ăn mừng kết quả bầu cử ngày 2/3. (Nguồn: AP) |
Đến 12h30 ngày 4/3 (giờ địa phương), kết quả cuộc bầu cử Israel đã tương đối rõ ràng. Với 99% phiếu được kiểm, đảng Likud có 36 ghế, theo sau là Liên minh Xanh – Trắng (33 ghế), Joint List của người Arab (15 ghế), đảng Shas theo Thiên chúa giáo Chính thống (9 ghế), đảng Do Thái Torah Thống nhất UTJ (7 ghế), đảng Yisrael Beytenu Lieberman (7 ghế), đảng Labor-Gesher-Meretz (7 ghế) và Yamina (6 ghế). Sau đây là 7 nhận định của tờ New York Times về kết quả này.
Thứ nhất, bế tắc chính trị tại Israel vẫn tiếp diễn. Sau bầu cử, liên minh ủng hộ Thủ tướng Netanyahu, bao gồm Likud, Shas, UTJ và Yamina giành 59 ghế tại Knesset, thiếu 2 ghế để thành lập chính phủ. Do đó, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman, Chủ tịch đảng Yisrael Beytenu với 7 ghế đang trở thành đối tượng để liên minh này tranh thủ. Lập trường của ông Lieberman là chưa rõ ràng, khi ông từng từ chối cả ông Netanyahu lẫn ông Gantz, song khẳng định không mong muốn tổ chức bầu cử lần thứ tư. Trong trường hợp xấu nhất, ông Netanyahu có thể xem xét lập liên minh với những người “đào ngũ” từ Liên minh Xanh – Trắng, thậm chí bắt tay với ông Gantz nếu cần thiết, dù khả năng này là không nhiều sau các đàm phán thất bại trước đó.
Thứ hai, phần lớn cử tri Israel có chung quan điểm về vấn đề Palestine. Cả ông Netanyahu và ông Gantz đã công khai ủng hộ Kế hoạch Hòa bình Trung Đông nhằm giải quyết xung đột Israel – Palestine; kết quả bỏ phiếu vừa qua đã phản ánh lập trường của người dân Israel trong vấn đề này.
Thứ ba, nhiều người dân Israel đã không ngần ngại bỏ phiếu cho ông Netanyahu, bất chấp việc ông đang vướng vào cáo buộc của tòa án về biển thủ công quỹ, gian dối, gây mất lòng tin.
Thứ tư, Tel Aviv có thể phải đối mặt với khủng hoảng hiến pháp. Luật pháp Israel không đề cập chi tiết về việc liệu cá nhân đối mặt với cáo buộc tòa án có thể thành lập chính phủ hay không. Tòa án Tối cao Israel đã trì hoãn phán quyết hồi tháng Một, tin rằng đây chỉ là giả định, song khi giả định đang dần hóa hiện thực, Tòa án sẽ phải có phán quyết thời gian tới. Ông Netanyahu có thể phi hình sự hóa tội danh hay tạo quyền miễn trừ, song nó chỉ khả thi nếu ông có thể lập Chính phủ.
Thứ năm, các lực lượng chính trị gốc Arab đang đóng vai trò ngày càng quan trọng tại Tel Aviv, khi đảng Joint List giành 15 ghế, chỉ đứng sau Likud và Liên minh Xanh – Trắng. Người dân gốc Arab muốn dùng lá phiếu để thể hiện thái độ về Kế hoạch Hòa bình Trung Đông của Mỹ.
Thứ sáu, ông Netanyahu một lần nữa thể hiện kinh nghiệm chính trường trong thời khắc then chốt. Cụ thể, ông đã đánh lạc hướng dư luận xung quanh cáo buộc của tòa án bằng nhiều câu hỏi về đời sống cá nhân của ông Gantz cùng các cố vấn, đồng thời thể hiện phản ứng nhanh nhạy trước dịch viêm phổi cấp do virus Corona (COVID-19).
Thứ bảy, người dân Israel chưa hoàn toàn mất niềm tin vào chính giới. Tỷ lệ bỏ phiếu, sau buổi sáng ảm đạm, đã tăng mạnh, đạt mức 71% so với 69,8% lần trước. Theo giới chuyên gia, COVID-19 đã khiến nhiều người hạn chế du lịch, qua đó tăng tỷ lệ bỏ phiếu. Số khác nhận định mức tăng xuất phát từ cộng đồng gốc Arab mong muốn bày tỏ chính kiến. Tuy nhiên, xét cho cùng, đây là một tín hiệu tốt cho nền dân chủ Israel nói riêng và các nước nói chung, khi COVID-19 hay lập trường chính trị không thể ngăn cử tri thực hiện quyền công dân.